Τι συμβαίνει με τον Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο;

Λέξεις-κλειδιά

πειραματισμός, Καραϊνδρου, Αγγελόπουλος, Παπαδημητρίου, Κυπουργός

Βοήθεια

Οι συνθέτες πειραματίστηκαν, όπως και οι σκηνοθέτες…

Πλήρης απάντηση

Οι συνθέτες πειραματίστηκαν, όπως και οι σκηνοθέτες, γράφοντας μουσικές οι οποίες επέζησαν και χωρίς τις ταινίες που επένδυσαν μουσικά (π.χ. η Ελένη Καραΐνδρου σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη Θόδωρο Αγγελόπουλο, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο Νίκος Κυπουργός κ.α.).

Τι γνωρίζετε για το ελληνικό μιούζικαλ;

Λέξεις-κλειδιά

δεν άνθησε, μουσικό θέατρο, επιθεώρηση, υψηλό κόστος, έμψυχο υλικό, θεατρικές σπουδές, καλλιτέχνες, Πλέσσας, Κατσαρός

Βοήθεια

Δεν άνθησε στην Ελλάδα, ίσως γιατί το μουσικό θέατρο…

Πλήρης απάντηση

Δεν άνθησε στην Ελλάδα, ίσως γιατί το μουσικό θέατρο και η επιθεώρηση που προϋπήρχαν, δεν του άφησαν πολλά περιθώρια. Σε αυτό συνέβαλε τόσο το υψηλό κόστος όσο και η έλλειψη έμψυχου υλικού. Ούτε οι θεατρικές σπουδές, ούτε οι μουσικές ή οι σπουδές χορού στη χώρα μας εκπαίδευαν καλλιτέχνες που να μπορούν να ανταποκριθούν στις σύνθετες απαιτήσεις του είδους. Ωστόσο στο ελληνικό μιούζικαλ ξεχωρίζουν τα ονόματα των Μίμη Πλέσσα (έγραψε μουσική για 104 ταινίες και 70 θεατρικές παραστάσεις) και Γιώργου Κατσαρού.

Ποιοι Έλληνες συνθέτες ασχολήθηκαν με την κινηματογραφική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

1940, Χατζιδάκης, Ποτέ την Κυριακή, όσκαρ, Θεοδωράκης, Μαμαγκάκης, Λοΐζος, Πλέσας, Ξαρχάκος

Βοήθεια

Από τη δεκαετία του 1940 γράφεται μουσική για κινηματογράφο…

Πλήρης απάντηση

Από τη δεκαετία του 1940 γράφεται μουσική για κινηματογράφο και διακρίνονται οι πρώτοι συνθέτες. Στα χρόνια που ακολουθούν, όλοι οι σημαντικοί συνθέτες της Ελλάδας (όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος κέρδισε για την ταινία “Ποτέ την Κυριακή” βραβείο όσκαρ καλύτερης μουσικής, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Νίκος Μαμαγκάκης κ.ά.) πέρασαν από το χώρο της κινηματογραφικής μουσικής.

Παραδείγματα: Μάνος Λοΐζος – Ευδοκία, Μίμης Πλέσσας – Κορίτσια για φίλημα, Σταύρος Ξαρχάκος – Ρεμπέτικο, Μάνος Χατζιδάκις – Ποτέ την Κυριακή, Μίκης Θεοδωράκης – Zorbas the Greek.

Τι γνωρίζετε για την μουσική στον ελληνικό κινηματογράφο μέχρι τη δεκαετία του 1940;

Λέξεις-κλειδιά

Χόλιγουντ, Δημητριάδης, 1930, η γροθιά του σακάτη, αγαπητικός της βοσκοπούλας, ομιλούσα, Γερμανία

Βοήθεια

Η πρώτη ομιλούσα ελληνική ταινία γυρίστηκε στο Χόλιγουντ από…

Πλήρης απάντηση

Η πρώτη ομιλούσα ελληνική ταινία γυρίστηκε στο Χόλιγουντ από τον ομογενή Τέτο Δημητριάδη το 1930, με τον τίτλο “Η γροθιά του σακάτη”. Ο “αγαπητικός της βοσκοπούλας” (1931) ήταν η πρώτη ταινία που κινηματογραφήθηκε ομιλούσα και με μουσική στην Ελλάδα και ηχογραφήθηκε στη Γερμανία.

Ποιες μεθόδους σύνθεσης για κινηματογράφο γνωρίζετε;

Λέξεις-κλειδιά

δανεισμός, σύνθεση κοινότυπης, σύγχρονοι συνθέτες, νέες τεχνολογίες, παλιά μουσική

Βοήθεια

Για τη σύνθεση μουσικής για τον κινηματογράφο σήμερα χρησιμοποιούνται…

Πλήρης απάντηση

Για τη σύνθεση μουσικής για τον κινηματογράφο σήμερα χρησιμοποιούνται οι εξής μέθοδοι:

  • Δανεισμός αυτούσιας μιας γνωστής μουσικής
  • Σύνθεση κοινότοπης μουσικής (κλισέ)
  • Ενασχόληση σύγχρονων συνθετών με την κινηματογραφική μουσική
  • Χρήση νέων τεχνολογιών
  • Χρήση παλιάς μουσικής με νέα νοηματοδότηση και περιεχόμενο.

Τι γνωρίζετε για την ιστορία του μιούζικαλ;

Λέξεις-κλειδιά

Τραγουδιστής της Τζαζ, Αστέρ, Ρότζερς, 1950, Πρίσλεϋ

Βοήθεια

Η πρώτη ταινία μιούζικαλ ήταν…

Πλήρης απάντηση

Η πρώτη ταινία μιούζικαλ ήταν ο Τραγουδιστής της Τζαζ του Αλ Τζόλσον. Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 ήταν πολύ δημοφιλείς οι ταινίες με το χορευτικό δίδυμο Φρεντ Αστέρ – Τζίντζερ Ρότζερς. Γύρω στα μέσα της δεκαετίας του 1950, η ζήτηση για μιούζικαλ άρχισε να ατονεί με αποτέλεσμα η παραγωγή τους να μειωθεί. Ακολούθησε μια εποχή, που φτιάχνονταν ταινίες προορισμένες να προβάλλουν συγκεκριμένους καλλιτέχνες (π.χ. Έλβις Πρίσλεϋ) και ταινίες με πρώτο θεματικό συστατικό τη μουσική (π.χ. Grease).

Ποιος είναι ο ρόλος της μουσικής στον κινηματογράφο;

Λέξεις-κλειδιά

είδη μουσικής, ψυχολογικές καταστάσεις, συναισθήματα, χαρακτήρες, κατηγορίες, μηνύματα, σχολιασμός, δράση, κρυφές πτυχές, διάλογος

Βοήθεια

Συγκεκριμένα είδη μουσικής συνδέονται με συγκεκριμένες…

Πλήρης απάντηση

Συγκεκριμένα είδη μουσικής συνδέονται με συγκεκριμένες ψυχολογικές καταστάσεις, συναισθήματα, χαρακτήρες ηρώων αλλά και κατηγορίες ταινιών (π.χ. γουέστερν, θρίλερ κ.ά.). Η μουσική μπορεί να μεταφέρει μηνύματα, σχολιάζοντας ή επεξηγώντας τη δράση, ή ακόμη και να αποκαλύψει κρυφές πτυχές, που δεν εκφράζονται στο διάλογο.

Ποια είναι τα κύρια συστατικά του κινηματογράφου και πώς αλληλεπιδρούν;

Λέξεις-κλειδιά

λόγος, εικόνα, ήχος/μουσική, περιβάλλον, αναπόσπαστο στοιχείο, αυτόνομα

Βοήθεια

Τα κύρια συστατικά του κινηματογράφου είναι…

Πλήρης απάντηση

Τα κύρια συστατικά του κινηματογράφου είναι ο λόγος, η εικόνα και ο ήχος/η μουσική. Αυτά τα συστατικά αλληλεπιδρούν και διαμορφώνουν το κινηματογραφικό περιβάλλον. Η κινηματογραφική μουσική δεν μπορεί να απομονωθεί από το περιβάλλον της και να αντιμετωπιστεί σαν να προορίζεται για ακρόαση. Η μουσική για τον κινηματογράφο λειτουργεί ως αναπόσπαστο στοιχείο μιας ταινίας, μπορεί όμως και να λειτουργήσει αυτόνομα.

Αναφέρετε περιπτώσεις ανταλλαγής μεταξύ συνθετών και ζωγράφων.

Λέξεις-κλειδιά

Ντεμπισύ, Μποτιτσέλλι, Μπρακ, Σαίνμπεργ, Καντίνσκι, Κέητζ, Ντυσάν

Βοήθεια

Ο Κλωντ Ντεμπισύ εμπνεύστηκε από…

Πλήρης απάντηση

Ο Κλωντ Ντεμπισύ εμπνεύστηκε από τους πίνακες του Μποτιτσέλλι (Άνοιξη) και ο Ζωρζ Μπρακ από τα έργα του Ντεμπισύ. Ο Άρνολντ Σαίνμπεργ ανταλλάσσει ιδέες με τον Βασίλι Καντίνσκι. Ο Τζων Κέητζ συνδέεται με στενή φιλία με τον Μαρσέλ Ντυσάν.

Τι γνωρίζετε για το έργο “Εικόνες από μια Έκθεση”;

Λέξεις-κλειδιά

Μουσόρσκι, πιάνο, έκθεση, πίνακες, περίπατοι

Βοήθεια

Ένα από τα διασημότερα έργα απεικονιστικής μουσικής είναι οι…

Πλήρης απάντηση

Ένα από τα διασημότερα έργα απεικονιστικής μουσικής είναι οι Εικόνες από μια Έκθεση (1874), του Μ. Μουσόργκσκι. Πρόκειται για ένα έργο για πιάνο, που εμπνεύστηκε ο καλλιτέχνης μετά την επίσκεψή του σε μια έκθεση έργων του ζωγράφου Β. Α. Χάρτμαν. Οι δέκα μουσικοί “πίνακες” και στα ενδιάμεσα οι πέντε μουσικοί “περίπατοι” αποτέλεσαν μια ιδιαίτερα δημοφιλή σύνθεση μέχρι σήμερα.

Τι εκφράζει η δυτικοευρωπαϊκή μουσική κατά τον από τα μέσα του 19ου αιώνα και μετά;

Λέξεις-κλειδιά

σχέση μουσικής με χρώμα, φως, έμπνευση, συχνές ανταλλαγές

Βοήθεια

Από τα μέσα του 19ου αι. οι συνθέτες αναζητούν…

Πλήρης απάντηση

Από τα μέσα του 19ου αι. οι συνθέτες αναζητούν τη σχέση της μουσικής με το χρώμα και το φως. Οι πίνακες αποτελούν πηγή έμπνευσης για τους συνθέτες και οι μουσικές συνθέσεις πηγές έμπνευσης για τους εικαστικούς.

Τον 20ο αι. οι ανταλλαγές μεταξύ των συνθετών και των εικαστικών καλλιτεχνών γίνονται πιο συχνές, συνενώνοντας με αυτόν τον τρόπο τις δύο τέχνες.

Τι εκφράζει η δυτικοευρωπαϊκή μουσική κατά τον 18ο αιώνα;

Λέξεις-κλειδιά

συναισθήματα, Μπετόβεν, 6η συμφωνία, ποιμενική

Βοήθεια

Μετά τα μέσα του 18ου αι., αυτό που απασχολούσε …

Πλήρης απάντηση

Μετά τα μέσα του 18ου αι., αυτό που απασχολούσε τους συνθέτες ήταν τα συναισθήματα, που τους προκαλούσε το κάθε φαινόμενο. Ο Λ. Β. Μπετόβεν χαρακτηρίζει την 6η Συμφωνία του (1808): “Ποιμενική Συμφωνία: περισσότερο έκφραση αισθημάτων παρά ζωγραφική”.

Τι εκφράζει η δυτικοευρωπαϊκή μουσική κατά τον 16ο – 17ο αιώνα;

Λέξεις-κλειδιά

εικόνες φύσης, συναισθήματα, μίμηση, ζωντανοί πίνακες

Βοήθεια

Η δυτικοευρωπαϊκή μουσική παράδοση κατά το 16ο – 17ο αι…

Πλήρης απάντηση

Η δυτικοευρωπαϊκή μουσική παράδοση κατά το 16ο – 17ο αι. περιγράφει εικόνες από τη φύση, αρχίζει να εκφράζει συναισθήματα και μοιάζει με μια “γλώσσα”. Ανάλογα με το πόσο πιστά μιμείται τη φύση θεωρείται επιτυχημένη ή όχι μια σύνθεση. Τα έργα συμφωνικής μουσικής γίνονται αντιληπτά ως “ζωντανοί πίνακες”.

Τι σχέση έχει ιστορικά η μουσική σύνθεση με τις εικαστικές τέχνες;

Λέξεις-κλειδιά

έφραση συναισθημάτων, ιδεών, επιθυμία αναπαράστασης εικόνων, εικαστικές τέχνες, απεικόνιση, φύση, ζωγραφική

Βοήθεια

Η μουσική αποτελεί αρχικά έκφραση συναισθημάτων και ιδεών…

Πλήρης απάντηση

Η μουσική αποτελεί αρχικά έκφραση συναισθημάτων και ιδεών, όμως μελετώντας τη μουσική δημιουργία στα βάθη των αιώνων θα παρατηρούσε κανείς ότι πάντα υπάρχει στους συνθέτες έντονη η επιθυμία να “αναπαραστήσουν” εικόνες μέσω της μουσικής, πράγμα που αποτελεί παραδοσιακά πεδίο των εικαστικών τεχνών. Κάποιες φορές η μουσική απεικόνιση (αναπαράσταση εικόνων με ηχητικά μέσα) εμπνέεται όχι μόνο από τη φύση αλλά και από έργα ζωγραφικής.

Τι είναι η στοχαστική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

ηχητική μάζα, Ξενάκης, γαλαξίας, νεφέλωμα, επεισόδια, ήχοι, πυκνότητα, τοποθέτηση, σύνταξη

Βοήθεια

Βασικό στοιχείο της μουσικής αυτής είναι η έννοια…

Πλήρης απάντηση

Βασικό στοιχείο της μουσικής αυτής είναι η έννοια της μάζας. H “ηχητική μάζα” του Ξενάκη είναι ένα είδος γαλαξία, ένα είδος νεφελώματος, που αποτελείται από πολλά και ποικίλα “στοιχεία” (επεισόδια ή ήχους), των οποίων η οργάνωση και η κίνηση έχουν σχέση με την πυκνότητα (πόσα “στοιχεία” ανά δευτερόλεπτο), με την τοποθέτησή τους ανά ύψος και με τον τρόπο σύνταξής τους (με ποια σειρά, δηλ. πυκνότητα-ύψος).

Τι γνωρίζετε για τα Πολύτοπα;

Λέξεις-κλειδιά

πολύτεχνα, οπτικά ερεθίσματα, διαμορφωμένοι χώροι, ήχος, φως, προβολείς, ηχητικά σύμπαντα/γαλαξίες, τοποθεσία

Βοήθεια

Τα Πολύτοπα του Ι. Ξενάκη ήταν…

Πλήρης απάντηση

Τα Πολύτοπα του Ι. Ξενάκη ήταν πολύτεχνα έργα, στα οποία η μουσική συνδυαζόταν με οπτικά ερεθίσματα σε συγκεκριμένους, ειδικά διαμορφωμένους χώρους. Η τοποθεσία ήταν συχνά κάποιος σημαντικός ιστορικός-αρχαιολογικός χώρος. Για την παράσταση επιστρατεύονταν τόσο ο ήχος, όσο και το φως, με προβολείς που κατεύθυναν το φως πάνω στο συγκεντρωμένο πλήθος, ανάλογα με την ανάπτυξη της μουσικής. Στην διάχυση του φωτός στο χώρο αντιστοιχούσε η ανάπτυξη των ηχητικών “συμπάντων” ή “γαλαξιών” του Ξενάκη στο χρόνο. Τα Πολύτοπα έπαιρναν το όνομά τους από την τοποθεσία στην οποία λάμβαναν χώρα.

Περιγράψτε τις συνθετικές μεθόδους του Ξενάκη.

Λέξεις-κλειδιά

υπολογιστής, επιλογή υλικοί, μέθοδοι, στοχαστική μουσική, αρχιτεκτονική, μαθηματικά, φυσική

Βοήθεια

Συνήθως χρησιμοποιείται ηλεκτρονικός υπολογιστής…

Πλήρης απάντηση

Συνήθως χρησιμοποιείται ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο οποίος βοηθάει με διάφορους υπολογιστικούς τρόπους στην κατασκευή του κομματιού, αν και την όλη επιλογή του υλικού την κάνει ο ίδιος ο συνθέτης.

Οι πρωτοποριακές συνθετικές μέθοδοι που ανέπτυξε (η ονομαζόμενη από τον ίδιο στοχαστική μουσική), συσχέτιζαν τη μουσική και την αρχιτεκτονική με τα μαθηματικά και τη φυσική.

Τι γνωρίζετε για τον Ιάννη Ξενάκη;

Λέξεις-κλειδιά

Συνθέτης, αρχιτέκτονας, 20ος ειώνας, μετασχηματισμός, μαθηματικές σχέσεις, σύμπαν, διακρίσεις

Βοήθεια

(1922 – 2001) Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και…

Πλήρης απάντηση

(1922 – 2001) Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα. Βασική ιδέα της μουσικής του είναι ο μετασχηματισμός των διαφόρων μαθηματικών σχέσεων που εκφράζουν το σύμπαν, σε μουσικούς ήχους, με τη χρήση για αυτόν τον σκοπό ενός συνόλου εργαλείων.

Όταν ήταν εν ζωή, ο Ξενάκης τιμήθηκε με υψηλότατες διακρίσεις στη Γαλλία και σε όλο τον κόσμο.

Ποιες τεχνικές χρησιμοποίησε Ν. Σκαλκώτας;

Λέξεις-κλειδιά

σειραϊσμό/δωδεκαφθογγισμό, τονικά, λαϊκότροπα, δημοτικά

Βοήθεια

Ο Σκαλκώτας συνέθεσε έργα:…

Πλήρης απάντηση

Ο Σκαλκώτας συνέθεσε έργα:

  • σειραϊκά – δωδεκάφθογγα
  • ατονικά
  • ελεύθερα δωδεκάφθογγα, δηλαδή με περιορισμένη σειραϊκή δομή
  • τονικά, βασισμένα αποκλειστικά στη δημοτική μουσική παράδοση ή εμπνευσμένα από αυτήν
  • δωδεκάφθογγα, στα οποία ενσωματώνονται λαϊκότροπα στοιχεία
  • τονικά, στα οποία λείπουν ή είναι περιορισμένα τα στοιχεία από τη δημοτική παράδοση

Τι γνωρίζετε για τον Μανώλη Καλομοίρη;

Λέξεις-κλειδιά

θεμελιωτής, εθνική σχολή, λαϊκές μελωδίες, ακαδημαϊκός, Λυρική, ιδρυτής ωδείων, έργα για ορχήστρα, συμφωνικό ποίημα, κοντσέρτα, τραγούδια, δωματίου

Βοήθεια

(1883 – 1962) Θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές…

Πλήρης απάντηση

(1883 – 1962) Θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές της Ελληνικής Εθνικής Σχολής. Η μουσική του δανείζεται στοιχεία από τις λαϊκές ελληνικές μελωδίες. Υπήρξε ως ακαδημαϊκός και πρόεδρος της Λυρικής Σκηνής, σημαντικός παράγοντας των μουσικών θεμάτων της χώρας και ιδρυτής Ωδείων. Έγραψε όπερες, έργα για ορχήστρα, το συμφωνικό ποίημα Μηνάς ο ρέμπελος, κοντσέρτα, τραγούδια, μουσική δωματίου κ.ά.