Δημοσιεύτηκε στισ

Τι γνωρίζετε για την τζαζ-ροκ;

Λέξεις-κλειδιά

βιρτουόζικη τζαζ, ροκ, Ντέιβις, Ζάππα

Βοήθεια

Ο όρος υποδηλώνει την ανάμειξη στοιχείων από την ευέλικτη…

Πλήρης απάντηση

Ο όρος υποδηλώνει την ανάμειξη στοιχείων από την ευέλικτη και βιρτουόζικη jazz και από τη λιγότερο κομψή rock μουσική. Το πρώτο βήμα γίνεται από το Miles Davis και την επιτυχία του “Bitches Brew” (1969). Αντιπροσωπευτικά συγκροτήματα του στιλ είναι οι Blood, Sweat and Tears, οι Chigago, και ο ιδιοφυής Frank Zappa, που χρησιμοποιεί στη μουσική του εντελώς ετερόκλητες αισθητικές, όπως αυτή της jazz, της συμφωνικής μουσικής ή της συγκεκριμένης μουσικής.

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι γνωρίζετε για τον Ιγκόρ Στραβίνσκι;

Λέξεις-κλειδιά

φολκλορ Ρωσίας, Εκκλησία, μπαλέτα Πουλί της φωτιάς, Πετρούσκα, Ιεροτελεστία της άνοιξης, σοκάρει, βαλς, ταγκό, ραγκτάιμ

Βοήθεια

Γιος διάσημου μπάσου της όπερας…

Πλήρης απάντηση

(1882 – 1971) Ρωσία – Γαλλία – Αμερική. Γιος διάσημου μπάσου της όπερας. Εκτός από την όπερα, έρχεται σε άμεση επαφή με τη φολκλορική (παραδοσιακή) μουσική της Ρωσίας και τη μουσική της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του ύφους της μουσικής του. Από το πρώτο του μπαλέτο Το Πουλί της Φωτιάς διακρίνεται το ρωσικό χρώμα. Στα επόμενα δύο μπαλέτα του (Πετρούσκα και Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης) προσθέτει διάφωνες τραχείες αρμονίες και ρυθμούς με αποτέλεσμα να σοκάρει το κοινό του Παρισιού. Στο Η Ιστορία του Στρατιώτη για αφηγητή συνυπάρχουν ρωσικά παραμύθια με χορούς βαλς, ταγκό και ραγκτάιμ.

Εξάλλου, σε ολόκληρη τη ζωή του παρέμεινε ένας κοσμοπολίτης συνθέτης.

Άλλα έργα του: Βασιλιάς Οιδίπους, όπερα – ορατόριο σε κείμενο του Κοκτό, Απόλλων Μουσηγέτης, μπαλέτο, Περσεφόνη, όπερα, κοντσέρτο για κλαρινέτα και ορχήστρα, Τζαζ, κ.ά.

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι γνωρίζετε για την Ομάδα των Έξι;

Λέξεις-κλειδιά

Ντορέ, Ταγιερέφ, Ορίκ, Χόνεγκερ, Μιγιό, Πουλένκ, τζαζ, πολυτονικότητα, παράδοση

Βοήθεια

Από το Σατί επηρεάζονται οι συμπατριώτες του…

Πλήρης απάντηση

Από το Σατί επηρεάζονται οι συμπατριώτες του Γάλλοι συνθέτες της “Ομάδας των Έξι” (Λουί Ντιρέ, Ζερμέν Ταγιεφέρ, Ζορζ Ορίκ, Άρθουρ Χόνεγκερ, Νταριούς Μιγιό και Φρανσίς Πουλένκ). Από τους έξι ξεχωρίζουν ο Μιγιό, ο οποίος χρησιμοποιεί μικρές φόρμες με στοιχεία λαϊκά, τζαζ κ.ά. και την πολυτονικότητα (περισσότερες από μία τονικότητες ταυτόχρονα) και ο Πουλένκ, ο οποίος είναι πιο κοντά στην παράδοση (κλασικισμό).

Δημοσιεύτηκε στισ

Περιγράψτε το στυλ του νεοκλασικισμού;

Λέξεις-κλειδιά

πολυφωνικές φόρμες μπαρόκ, ομοφωνικές κλασικισμού, νέο στιλ, όλες οι εποχές, προσωπικό στίλ, μιούζικαλ, τζαζ, ποπ, φολκ

Βοήθεια

Οι συνθέτες του νεοκλασικισμού χρησιμοποιούν τις παλιές πολυφωνικές φόρμες…

Πλήρης απάντηση

Οι συνθέτες του νεοκλασικισμού χρησιμοποιούν τις παλιές πολυφωνικές φόρμες, κοντσέρτο γκρόσο, σουίτα κ.ά, του Μπαρόκ, και ομοφωνικές, συμφωνία, κοντσέρτο κ.ά. του κλασικισμού, με ένα άλλο, νέο στιλ. Αυτό το άνοιγμα σε όλες τις εποχές και το πλήθος των πηγών οδηγεί κάθε συνθέτη να δημιουργήσει ένα ιδιαίτερο, προσωπικό στιλ. Έτσι, στο κίνημα του νεοκλασικισμού εντάσσονται συνθέτες που το έργο τους βρίσκεται κοντά στον κλασικισμό, συνθέτες που χρησιμοποιούν και στοιχεία μιούζικαλ, τζαζ, ποπ και φολκ, καθώς επίσης και συνθέτες όπως ο Ερίκ Σατί.

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι συμβαίνει στην ελληνική τζαζ μετά τη Μεταπολίτευση;

Λέξεις-κλειδιά

πειραματισμοί, εισαγωγή νέων ήχων, Παπαδημητρίου, ραδιόφωνο, συνθέσεις, Τσαμπρόπουλος, Δημητριάδης Φλωρίδης, Κοντραφούρης

Βοήθεια

Μετά τη Μεταπολίτευση, οι νέοι μουσικοί πειραματίζονται…

Πλήρης απάντηση

Μετά τη Μεταπολίτευση, οι νέοι μουσικοί πειραματίζονται ολοένα και περισσότερο και “εισάγουν” στην Ελλάδα τους νέους ήχους της τζαζ. Σημαντικό ρόλο σ’ αυτή τη νέα εποχή έπαιξε ο Σάκης Παπαδημητρίου, ο οποίος αρχικά έκανε γνωστή τη μουσική αυτή στο ευρύ κοινό μέσα από τις ραδιοφωνικές του εκπομπές στο Τρίτο Πρόγραμμα της κρατικής ραδιοφωνίας και στη συνέχεια με τις συνθέσεις του και την πρωτοποριακή άποψή του σε ό,τι αφορά την αυτοσχεδιαζόμενη τζαζ.

Σήμερα, υπάρχει αρκετή εξέλιξη στη σκηνή τζαζ στην Ελλάδα, με φωτεινά παραδείγματα μουσικών όπως ο Βασίλης Τσαμπρόπουλος, ο Δήμος Δημητριάδης, ο Φλώρος Φλωρίδης, ο Γιώργος Κοντραφούρης κ.ά.

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι γνωρίζετε για την ελληνική τζαζ της δεκαετίας του 1960;

Λέξεις-κλειδιά

μεγάλες μπάντες, κινηματογράφος, Λαβράνος

Βοήθεια

Τη δεκαετία του 1960 μεσουρανούν οι μεγάλες μπάντες…

Πλήρης απάντηση

Τη δεκαετία του 1960 μεσουρανούν οι μεγάλες μπάντες και η ελληνική τζαζ μουσική γίνεται γνωστή μέσα από τον ελληνικό κινηματογράφο. Διάσημη εκείνη την εποχή, ήταν η ορχήστρα του Γεράσιμου Λαβράνου.

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι γνωρίζετε για την ελληνική τζαζ της δεκαετίας του 1950;

Λέξεις-κλειδιά

τρομπέτα, σουίνγκ, 1950, λάτιν, μάμπο, τσα τσα, Πλέσσας, πειραματισμός

Βοήθεια

Στα πρώτα ελληνικά τραγούδια τζαζ κυριαρχούσε η τρομπέτα …

Πλήρης απάντηση

Στα πρώτα ελληνικά τραγούδια τζαζ κυριαρχούσε η τρομπέτα και το στυλ ήταν κυρίως σουίνγκ. Το 1950 κάνει την εμφάνισή της η λάτιν τζαζ με τα μάμπο (mambo) και τα τσα τσα (cha cha). Επίσης, το Κουαρτέτο του Μίμη Πλέσσα πειραματίζεται στα διάφορα νέα στυλ της αμερικάνικης μουσικής.

Δημοσιεύτηκε στισ

Ποιους συνθέτες ελληνικής τζαζ γνωρίζετε από τη δεκαετία του 1950;

Λέξεις-κλειδιά

Κατοχή, Σπάρτακος, Θα σε πάρω να φύγουμε, Μουζάκης, Καπνίσης, Μωράκης, Μαρούδας

Βοήθεια

Ο πρώτος διάσημος Έλληνας συνθέτης τζαζ, την εποχή της Γερμανικής Κατοχής…

Πλήρης απάντηση

Ο πρώτος διάσημος Έλληνας συνθέτης τζαζ, την εποχή της Γερμανικής Κατοχής, είναι ο Γιάννης Σπάρτακος. Το τραγούδι του “Θα σε πάρω να φύγουμε” γνώρισε παγκόσμια επιτυχία. Από το 1946 μέχρι το 1950, η μουσική τζαζ στην Ελλάδα γνωρίζει άνθιση με διάσημους μουσικούς όπως οι συνθέτες Γιώργος Μουζάκης (συνέθεσε και μελοποίησε περισσότερα από 450 τραγούδια, όπως: Βίρα τις άγκυρες, Μάμπο Μπραζιλέιρο, Σου σφυρίζω κ.α.) και Κώστας Καπνίσης, ο βιολιστής Τάκης Μωράκης, ο τραγουδιστής Τώνης Μαρούδας κ.ά.

Δημοσιεύτηκε στισ

Πότε εμφανίζεται η ελληνική τζαζ;

Λέξεις-κλειδιά

1924, Ο έρως χρόνια δεν κοιτά, φοξ-τροτ, Κωνσταντινίδης, Πρωτευουσιάνα, 1940, ηχογραφήσεις, εκπομπές, σύνολα

Βοήθεια

Οι πρώτες αναφορές στη τζαζ μουσική στην Ελλάδα γίνονται …

Πλήρης απάντηση

Οι πρώτες αναφορές στη τζαζ μουσική στην Ελλάδα γίνονται σε μια παρτιτούρα του 1924, με τίτλο “Ο έρως χρόνια δεν κοιτά”. Το τραγούδι αυτό έχει την ένδειξη “φοξ-τροτ” (χορός σε μέτρο 4/4, που συνδυάζει αργά και γρήγορα βήματα) και είναι του Γρηγόρη Κωνσταντινίδη από την επιθεώρηση “Πρωτευουσιάνα”. Ουσιαστικά όμως η τζαζ κάνει την είσοδό της στην Ελλάδα μετά το 1940, με ηχογραφήσεις, εκπομπές ραδιοφώνου και μουσικά σύνολα.

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι είναι το χάμοντ;

Τι είναι το χάμοντ;
Λέξεις-κλειδιά

1934, εκκλησία, τζαζ, μπλουζ, 1970

Βοήθεια

Ηλεκτρικό εκκλησιαστικό όργανο που δημιουργήθηκε…

Πλήρης απάντηση

Ηλεκτρικό εκκλησιαστικό όργανο που δημιουργήθηκε από το Λώρενς Χάμοντ το 1934. Ενώ αρχικά χρησιμοποιούνταν στην εκκλησία, στη συνέχεια έγινε δημοφιλές στη μουσική τζαζ και μπλουζ. Σταμάτησε να παράγεται τη δεκαετία του 1970.

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι γνωρίζετε για την μουσική soul;

Λέξεις-κλειδιά

ρυδμ εν μπλουζ, γκόσπελ, χορός, Ρέι Τσαρλς

Βοήθεια

Η “Σόουλ” (Soul) συνδυάζει το ρυδμ εν μπλουζ…

Πλήρης απάντηση

Η “Σόουλ” (Soul) συνδυάζει το ρυδμ εν μπλουζ και το γκόσπελ, σε χορευτικές φόρμες. Κυριότερος εκπρόσωπος της μουσικής αυτής θεωρείται ο Ρέι Τσάρλς (Ray Charles).

Συμπληρωματικά

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 το rhythm ‘n’ blues “μεταμορφώνεται” από τους λευκούς σε rock ‘n’ roll. Πολλοί μαύροι μουσικοί αποφάσισαν να προσαρμόσουν τα τραγούδια τους σύμφωνα με τις επιθυμίες των λευκών, για να εξασφαλίσουν την επιτυχία, κάνοντας rock ‘n’ roll μουσική. Άλλοι όμως αρνήθηκαν να ακολουθήσουν την πορεία των συναδέλφων τους. Έτσι με κύριο εκπρόσωπο τον πιανίστα και τραγουδιστή Ray Charles, δημιουργούν τη soul μουσική, που όμως αντί για την κιθάρα χρησιμοποιεί το πιάνο, ενώ διατηρεί το σύνολο των πνευστών (χάλκινα, σαξόφωνο). Τη soul εκπροσώπησαν μεγάλα ονόματα, όπως η Aretha Franklin, και το εμπορικότερο sweet soul (Γλυκό σόουλ), Diana Ross, και μέσα από τη Jazz ο Ornette Coleman κ.ά.

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι γνωρίζετε για την μουσική Rhythm ‘n’ blues;

Λέξεις-κλειδιά

τζαζ, γκόσπελ, αφροαμερικανοί, 1940, χορευτικό, boogie, σαξόφωνο

Βοήθεια

Είδος μουσικής που συνδυάζει τη…

Πλήρης απάντηση

Είδος μουσικής που συνδυάζει τη τζαζ, το γκόσπελ και τα μπλουζ και αρχικά εκτελούνταν από Αφροαμερικανούς καλλιτέχνες.

Συμπληρωματικά

Στη δεκαετία 1940, όταν η jazz έπαψε να είναι χορευτική (bebop), από την ανάγκη για διασκέδαση προέκυψε το (χορευτικό) “Rhythm ‘n’ Blues” στο χορευτικό χαρακτήρα του swing και στο ρυθμό του boogie. Στα χορευτικά blues άρχιζαν να ξεχωρίζουν οι τραγουδιστές από το οργανικό σύνολο, που το αποτελούσαν κυρίως πνευστά, με το σαξόφωνο σε σολιστικό ρόλο. Παράλληλα, αναπτύσσεται το “jump” (=πηδηχτό) στιλ με εκπροσώπους το σύνολο Tympany Five του Louis Jordan, ο οποίος προερχόταν από jazz ορχήστρα, τον Walker Τ, Bone κ.ά.

Δημοσιεύτηκε στισ

Ποια η σχέση της jazz με τους συνθέτες του 20ου αιώνα;

Λέξεις-κλειδιά

Βάιλ, Γκέρσουιν, Μπέρνσταϊν, Ντεμπισύ, Στραβίνσκι, Μπεργκ, ελευθερία, νέα είδη

Βοήθεια

Ακόμα και συνθέτες μουσικής του 20ου αι. έχουν γράψει επηρεασμένοι…

Πλήρης απάντηση

Ακόμα και συνθέτες μουσικής του 20ου αι. έχουν γράψει επηρεασμένοι από τη τζαζ μουσική (όπως οι Κουρτ Βάιλ,Τζορτζ Γκέρσουιν, Λέοναρντ Μπέρνσταϊν κ.ά.). O Κλωντ Ντεμπισύ το 1908 συνέθεσε το έργο “Gollywog’s Cakewalk”, ο Ιγκόρ Στραβίνσκι έγραψε συνθέσεις σε στυλ ράγκταϊμ και συνέθεσε το “Ebony Concerto” για το τζαζίστα Γούντι Χέρμαν (W. Herman), ενώ ο Άλμπαν Μπεργκ χρησιμοποίησε στοιχεία τζαζ στην όπερα “Lulu”. Η τζαζ μουσική πλέον αναγνωρίστηκε ως η μουσική που αντιπροσώπευε την ελευθερία. Οι μουσικοί άρχισαν να χρησιμοποιούν στοιχεία της τζαζ στις συνθέσεις τους, δημιουργώντας νέα είδη μουσικής.

Δημοσιεύτηκε στισ

Αναφέρετε άλλα είδη της jazz.

Λέξεις-κλειδιά

Hardbop, αβάντ-γκαρντ, λάτιν, άσιντ, mainstream

Βοήθεια

Στα μέσα της δεκαετίας του 50 δημιουργείται…

Πλήρης απάντηση

Στα μέσα της δεκαετίας του 50 δημιουργείται ένα ακόμη στιλ, το Hardbop, αντίστοιχο του bebop, που χρησιμοποίησε όμως μεγάλες ορχήστρες με σολίστες. To Hardbop, που είναι γνωστό και ως Soul Jazz ή Funky Jazz, αναβιώνει τις φόρμες των blues και gospels.

Μετά τη δεκαετία του 1960 εμφανίζονται ρεύματα όπως αβάντ-γκαρντ, λάτιν, άσιντ τζαζ κ.α.

Μετά το 1970 η jazz χρησιμοποιεί και ηλεκτρικά όργανα ενώ στο δεύτερο μισό της δεκαετίας το 1980 επιστρέφει στην απλότητα του bebop με το όνομα Mainstream (μέινστριμ).

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι γνωρίζετε για τον Ορνέτ Κόλμαν;

Λέξεις-κλειδιά

φρη τζαζ, σαξόφωνο, συγκεκριμένοι τρόποι, ελεύθερη έκφραση, μελωδία, ρυθμός, αρμονία ισότιμα, συνδυασμός ήχων, ελευθερία

Βοήθεια

Σημαντικός εκπρόσωπος της Φρη τζαζ…

Πλήρης απάντηση

Σημαντικός εκπρόσωπος της Φρη τζαζ είναι ο σαξοφωνίστας Ορνέτ Κόλμαν. Σύμφωνα με τη θεωρία του, δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι να κάνει κάποιος μουσική. Έτσι οι μουσικοί εκφράζουν ελεύθερα τα συναισθήματά τους μέσα από τη μουσική. Η μελωδία, ο ρυθμός και η αρμονία χρησιμοποιούνται ισότιμα και έτσι οι μουσικοί παίζουν, σκέφτονται και αισθάνονται μέσα από ένα συνδυασμό ήχων, έχοντας με αυτόν τον τρόπο απεριόριστη ελευθερία.

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι είναι η free jazz και ποιοι οι εκπρόσωποι;

Λέξεις-κλειδιά

1960, πειραματική, προκλητική, διαφωνία, νέοι ήχοι, εξω-ευρωπαϊκοί, ομαδικός αυτοσχεδιασμός, οργανωμένο χάος

Βοήθεια

Ο όρος “Φρη τζαζ” (Free jazz) δίνει την εικόνα της νέας…

Πλήρης απάντηση

Ο όρος “Φρη τζαζ” (Free jazz) δίνει την εικόνα της νέας κατεύθυνσης της μουσικής τζαζ στη δεκαετία του 1960. Πειραματική, προκλητική και ενδιαφέρουσα για αρκετούς ακροατές, έχει ως χαρακτηριστικό τον υψηλό βαθμό διαφωνίας. Οι εκτελεστές δοκιμάζουν νέους ήχους εμπνεόμενοι από έξω-ευρωπαϊκούς πολιτισμούς. Ο ομαδικός αυτοσχεδιασμός, όπου όλοι οι εκτελεστές αυτοσχεδιάζουν ταυτόχρονα και ανεξάρτητα από την αρμονική διαδοχή της σύνθεσης, ήταν κάτι το σύνηθες, προσδίδοντας μερικές φορές την αίσθηση του “οργανωμένου χάους”.

Συμπληρωματικά

Απελευθερώνεται από το ρυθμό, τη δομή και την ατονικότητα, (υιοθετεί την τονικότητα της ευρωπαϊκής μουσικής). Και τα όργανα επίσης ακολούθησαν αυτήν την ξέφρενη πορεία. Έτσι τα βιολιά χτυπιούνται, το πιάνο παίζεται με διάφορους παράδοξους τρόπους, ακόμη και στις χορδές, πειραματίζονται με όλα, γενικά, τα όργανα σε νέους τρόπους εκτέλεσης. Η free jazz υπήρξε ίσως η πιο κατάλληλη από τα άλλα στιλ, για να εκφράσει τη διαμαρτυρία για την κατάσταση στην οποία είχε οδηγήσει το φυλετικό πρόβλημα της Αμερικής.

Δημιουργοί: Ορνέτ Κόλμαν, Sun Ra, Ornette Coleman, John Coltrane κ.ά.

Δημοσιεύτηκε στισ

Πώς χρησιμοποιείται η τροπικότητα στην τζαζ;

Λέξεις-κλειδιά

ήχος, σχέση με τονικότητα, απουσία τονικότητας

Βοήθεια

Στην τροπικότητα, οι συγχορδίες επιλέγονται…

Πλήρης απάντηση

Στην τροπικότητα, οι συγχορδίες επιλέγονται πρώτα για τον ήχο τους και δευτερευόντως για τη σχέση τους με την τονικότητα του τραγουδιού. Κάθε συγχορδία σημαίνει και διαφορετική τονικότητα, ίσως και την απουσία τονικότητας.

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι γνωρίζετε για τον Μάιλς Ντέιβις;

Λέξεις-κλειδιά

εγκεφαλική, πειθαρχημένη ενορχήστροση, συντομότερα σόλο, Birth of Cool, στερεότυπα, τροπικότητα

Βοήθεια

Ο Μάιλς Ντέιβις εισήγαγε μια πιο εγκεφαλική…

Πλήρης απάντηση

Ο Μάιλς Ντέιβις εισήγαγε μια πιο εγκεφαλική και περισσότερο πειθαρχημένη ενορχήστρωση από το παραδοσιακό μπήμποπ (ιδιαίτερα στα συντομότερα σόλο), με αποτέλεσμα να κάνει τη μουσική κουλ να διαφέρει αισθητά από το προηγούμενο είδος. Με το έργο του “The Birth of the Cool” (“Η γέννηση της κουλ τζαζ”), ξεφεύγει από τα στερεότυπα χρησιμοποιώντας έντονα την τροπικότητα.

Δημοσιεύτηκε στισ

Τι είναι η cool jazz και ποιοι οι εκπρόσωποι;

Λέξεις-κλειδιά

1940, μπήμποπ, εκλεπτυσμένη, ατμοσφαιρική, χαμηλών τόνων, συγκρατημένη, Στραβίνσκι, Ντεμπισύ

Βοήθεια

Η “Κουλ τζαζ” (Cool jazz) αναπτύχθηκε στα τέλη του…

Πλήρης απάντηση

Η “Κουλ τζαζ” (Cool jazz) αναπτύχθηκε στα τέλη του 1940, περίπου την ίδια εποχή με το μπήμποπ. Ήταν πιο εκλεπτυσμένη, ατμοσφαιρική, χαμηλών τόνων και συγκρατημένη και επηρεασμένη από τους σπουδαίους συνθέτες του 20ου αι., όπως τον Ι. Στραβίνσκι και τον Κλ. Ντεμπισύ.

Δημιουργοί: ο τρομπετίστας Μάιλς Ντέιβις, ο πιανίστας και συνθέτης Γκιλ Έβανς, [Lester Young, Gerry Mulligan, κ.ά.