Τι γνωρίζετε για τον Άρνολντ Σένμπεργκ;

Λέξεις-κλειδιά

Πέντε κομμάτια για πιάνο, Σερενάτα, δωδεκαφθογγισμός, ΗΠΑ, θεωρητικά, ζωγράφος, Σκαλκώτας

Βοήθεια

Το 1923 παρουσιάζει τα Πέντε κομμάτια για πιάνο

Πλήρης απάντηση

(1874 – 1951) Το 1923 παρουσιάζει τα Πέντε κομμάτια για πιάνο, και ακολουθεί η Σερενάτα έργο 24, που είναι η αρχή του δωδεκαφθογγισμού. Το 1933 μεταναστεύει στις ΗΠΑ, όπου διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Σημαντική είναι η προσφορά του στο θεωρητικό τομέα: έγραψε εγχειρίδια για την αρμονία, την αντίστιξη, καθώς και για τη σύνθεση. Υπήρξε παράλληλα αξιόλογος ζωγράφος και ήταν φίλος και συνεργάτης του Καντίνσκι. Η επίδρασή του στους συνθέτες του 20ου αιώνα είναι μεγάλη. Πολλοί υιοθέτησαν τη μέθοδό του και ανάμεσά τους ο Νίκος Σκαλκώτας. Άλλα έργα: Από το Σήμερα στο Αύριο όπερα, χορικά, λίηντερ για ορχήστρα ή πιάνο, Πελλέας και Μελισσάνθη συμφωνικό ποίημα, Φεγγαρίσιος Πιερότος για φωνή και σολιστικό σύνολο, τρίο, κουαρτέτα, κοντσέρτα, παραλλαγές κ.ά.

Ποιες τεχνικές χρησιμοποίησε Ν. Σκαλκώτας;

Λέξεις-κλειδιά

σειραϊσμό/δωδεκαφθογγισμό, τονικά, λαϊκότροπα, δημοτικά

Βοήθεια

Ο Σκαλκώτας συνέθεσε έργα:…

Πλήρης απάντηση

Ο Σκαλκώτας συνέθεσε έργα:

  • σειραϊκά – δωδεκάφθογγα
  • ατονικά
  • ελεύθερα δωδεκάφθογγα, δηλαδή με περιορισμένη σειραϊκή δομή
  • τονικά, βασισμένα αποκλειστικά στη δημοτική μουσική παράδοση ή εμπνευσμένα από αυτήν
  • δωδεκάφθογγα, στα οποία ενσωματώνονται λαϊκότροπα στοιχεία
  • τονικά, στα οποία λείπουν ή είναι περιορισμένα τα στοιχεία από τη δημοτική παράδοση

Τι είναι ο δωδεκαφθογγισμός;

Λέξεις-κλειδιά

Σένμπεργκ, χρωματική κλίμακα, προκαθορισμένη σειρά, ισοδύναμες νότες, 4 μορφές, αρχική, αντίθετη, οπισθοδρόμηση, οπισθοδρόμηση της αντίθετης, συγχορδίες, εκπρόσωποι

Βοήθεια

Δημιουργήθηκε από τον Α. Σένμπεργκ…

Πλήρης απάντηση

Δημιουργήθηκε από τον Α. Σένμπεργκ. Κάθε σύνθεση βασίζεται πάνω στην ελεύθερη χρήση των δώδεκα φθόγγων της χρωματικής κλίμακας σε μια προκαθορισμένη σειρά. Όλες οι νότες είναι ισοδύναμες και καμία δε θεωρείται σημαντικότερη από κάποια άλλη.

Συμπληρωματικά

Η σειρά παρουσιάζεται σε 4 μορφές:

  • αρχική,
  • αντίθετη, δηλαδή, τα ανιόντα διαστήματα γίνονται κατιόντα και αντίστροφα,
  • οπισθοδρόμηση, δηλαδή, η σειρά από το τέλος προς την αρχή (οι νότες της αρχικής 1,2,3,4,5, παρουσιάζονται με τη σειρά 5,4,3,2,1) και
  • οπισθοδρόμηση της αντίθετης. Η σειρά αποτελεί το υλικό για την ανάπτυξη του έργου και επαναλαμβάνεται συχνά είτε με τις ίδιες νότες, είτε σε απόσταση διαφορετικού διαστήματος κάθε φορά.

Τοποθετώντας τις σειρές έτσι ώστε να ακουστούν ταυτόχρονα, δημιουργούνται συγχορδίες.

Εκπρόσωποι του δωδεκαφθογγισμού: ο Άρνολντ Σένμπεργκ και οι μαθητές του, Άντον Βέμπερν, Άλμπαν Μπεργκ, Νίκος Σκαλκώτας, Πιέρ Μπουλέζ, Λουτσιάνο Μπέριο κ.ά.

Τι γνωρίζετε για τον τσάμικο “Κάτω στου Βάλτου”;

Βοήθεια

Είναι ο ένατος χορός της 2ης σειράς…

Πλήρης απάντηση

Είναι ο ένατος χορός της 2ης σειράς των ελληνικών χορών που έγραψε ο Σκαλκώτας. Ξεκινά με τον χαρακτηριστικό τσάμικο ρυθμό στις βιόλες και αμέσως ακολουθεί η πρώτη φράση του χορευτικού τραγουδιού Κάτω στου βάλτου τα χωριά, στα φλάουτα. Στη συνέχεια, ακολουθεί η επεξεργασία των δύο θεμάτων με πολύπλοκο τρόπο. Στο τέλος γίνεται επανάληψη του πρώτου μέρους Α (Μορφή ΑΒΑ’).

Τι γνωρίζετε για το έργο “36 Ελληνικοί χοροί για ορχήστρα”;

Βοήθεια

Το ενδιαφέρον και η αγάπη του Σκαλκώτα…

Πλήρης απάντηση

(1935) Το ενδιαφέρον και η αγάπη του Σκαλκώτα για την ελληνική δημοτική μουσική διατηρήθηκαν ζωντανά σ’ όλη του τη σταδιοδρομία. Χρησιμοποιεί τα θέματα από πoλλoύς ελληνικούς καλαματιανούς χορούς με ευφάνταστη ενορχήστρωση, επεξεργασία και παρουσίαση. Το κυρίως θέμα πάνω στο οποίο είναι βασισμένος o καλαματιανός χορός είναι το “Μαντήλι Καλαματιανό”.

Τι γνωρίζετε για το έργο “Πέντε ελληνικοί χοροί για έγχορδα”;

Βοήθεια

Είναι μεταγραφή πέντε ελληνικών…

Πλήρης απάντηση

Είναι μεταγραφή πέντε ελληνικών χορών από το έργο Το πιο δημοφιλές έργο του Νίκου Σκαλκώτα και το μόνο που είχε γίνει γνωστό στην Ελλάδα, όσο ζούσε ο συνθέτης. Έχουν το χαρακτηριστικό αρμονικό χρώμα και το ρυθμό της παραδοσιακής μουσικής.

Τι γνωρίζετε για τον Νίκο Σκαλκώτα;

Βοήθεια

Έλληνας συνθέτης και βιολιστής…

Πλήρης απάντηση

(1904–1949) Έλληνας συνθέτης και βιολιστής. Υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς Έλληνες συνθέτες του 20ού αιώνα. Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών (1914 – 1920) και στο Βερολίνο (1921 – 1933), όπου υπήρξε μαθητής στη σύνθεση των Κουρτ Βάϊλ, Φίλιπ Γιάρναχ και κυρίως του δωδεκαφθογγιστή συνθέτη Άρνολντ Σαίνμπεργκ. Εμπνευσμένος από τον τελευταίο, εισάγει νέες τάσεις στη σύνθεση. Στο έργο του χρησιμοποιεί στοιχεία της ελληνικής δημοτικής μουσικής μέσα από την τονική, ατονική και δωδεκάφθογγη μουσική γραφή.

Παρά τη σπουδαία αναγνώρισή του στο εξωτερικό, από το 1933 που γύρισε στην Ελλάδα ο Νίκος Σκαλκώτας γνώρισε την αδιαφορία και την περιφρόνηση, με αποτέλεσμα να κλειστεί στον εαυτό του και να πεθάνει άσημος και στην αφάνεια. Πολλά χρόνια μετά, το έργο του αναγνωρίστηκε και στην Ελλάδα. Ο Σκαλκώτας στάθηκε από τους ελάχιστους Έλληνες συνθέτες της γενιάς του που είχε το ψυχικό σθένος να βαδίσει αντίθετα στο ρεύμα το άμεσου περιβάλλοντός του, υπηρετώντας την τέχνη του χωρίς ίχνος προσωπικής φιλοδοξίας και κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα νέο κεφάλαιο στα νεότερα είδη μουσικής σύνθεσης, το οποίο εκ των υστέρων αποδείχθηκε ιδιαίτερα σημαντικό.