Τι είναι το νέο κύμα και ποιοι οι εκπρόσωποί του;

Λέξεις-κλειδιά

Σπανός, Χατζηνάσιος, ελαφρό, έντεχνο, μπουάτ, εικονογράφηση, ποίηση

Βοήθεια

Το “Νέο Κύμα”, με κύριους εκπρόσωπους τον Γιάννη Σπανό και…

Πλήρης απάντηση

Το “Νέο Κύμα”, με κύριους εκπρόσωπους τον Γιάννη Σπανό και τον Γιώργο Χατζηνάσιο, αποτέλεσε μια απόπειρα ισορροπίας ανάμεσα στο “ελαφρό” και το “έντεχνο” τραγούδι. Τραγουδιόταν στις μπουάτ, που ήταν μικροί χώροι, με χαμηλό φωτισμό, χαμηλά καθίσματα (πάγκοι ή σκαμνάκια, συχνά φλοκάτες και μαξιλάρια στο πάτωμα), χαμηλό ήχο χωρίς ενισχυτές. Στους τοίχους υπήρχε καλλιτεχνική εικονογράφηση. Μερικές φορές ανάμεσα στα τραγούδια διαβάζονταν ποίηση.

Τι γνωρίζετε για την επιθεώρηση και την οπερέτα;

Λέξεις-κλειδιά

20ος αιώνας, δυτικοευρωπαϊκά, κωμειδύλιο, θεατρική δομή, υπόθεση, ιταλικά/γαλλικά πρότυπα, Σακελλαρίδης, Χατζηαποστόλου

Βοήθεια

Στις αρχές του 20ού αι., εισέβαλαν και νέα είδη μουσικής…

Πλήρης απάντηση

Στις αρχές του 20ού αι., εισέβαλαν και νέα είδη μουσικής, “δυτικοευρωπαϊκά”, η επιθεώρηση και η οπερέτα, επηρεασμένα από το κωμειδύλλιο του 19ου αι. Πρόκειται για μουσικοθεατρικά είδη με θεατρική δομή, υπόθεση με αρχή, μέση και τέλος και μουσική αρχικά μιμούμενη τα ιταλικά και γαλλικά πρότυπα και στη συνέχεια γραμμένη ειδικά γι’ αυτά.

Οι πιο σημαντικοί συνθέτες που ασχολήθηκαν με την επιθεώρηση και την οπερέτα είναι ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης, ο οποίος θεωρείται και ο πατέρας της ελληνικής οπερέτας, και ο Νίκος Χατζηαποστόλου.

Τι είναι το concept album και ποιο παράδειγμα γνωρίζετε;

Λέξεις-κλειδιά

θέμα, ορχηστρικό, αφηγηματικό, λυρικό, ιστορία, The wall

Βοήθεια

Ένα άλμπουμ επάνω σε κάποιο θέμα, που μπορεί να είναι…

Πλήρης απάντηση

Ένα άλμπουμ επάνω σε κάποιο θέμα, που μπορεί να είναι ορχηστρικό, αφηγηματικό ή λυρικό. Πολύ συχνά τα άλμπουμ αυτά αφηγούνται κάποια ιστορία που είναι και η κύρια ιδέα.

Ο δίσκος “The Wall” (1979), είναι ένα λεγόμενο “concept album” που ασχολείται με τα υλικά και συναισθηματικά τείχη που χτίζουν οι σύγχρονοι άνθρωποι γύρω τους για να επιβιώσουν.

έγινε τεράστια επιτυχία, εν μέρει γιατί η μουσική έριχνε σε δεύτερη μοίρα την έντονα ηλεκτρονική της υφή προβάλλοντας πιο ποπ στοιχεία.

Ποια είναι τα μουσικά χαρακτηριστικά της τζαζ;

Λέξεις-κλειδιά

κλίμακες, μείζονες, ελάσσονες, ρυθμοί, παραλλαγές, μέτρα, όργανα, φόρμες, μπλουζ, μπαλάντα

Βοήθεια

Οι κλίμακες δεν είναι μόνο…

Πλήρης απάντηση

Οι κλίμακες δεν είναι μόνο μείζονες και ελάσσονες. Οι ρυθμοί είναι σύνθετοι και με συνεχείς παραλλαγές που εναλλάσσονται, συνήθως σε μέτρα 2/4 ή 4/4. Tα όργανα χρησιμοποιούνται όπως η ανθρώπινη φωνή. Οι δύο βασικές φόρμες είναι το μπλουζ (ένα κύριο θέμα, κατά κανόνα 12 μέτρων) και η μπαλάντα (συνήθως 32 μέτρων).

Τι είναι η στοχαστική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

ηχητική μάζα, Ξενάκης, γαλαξίας, νεφέλωμα, επεισόδια, ήχοι, πυκνότητα, τοποθέτηση, σύνταξη

Βοήθεια

Βασικό στοιχείο της μουσικής αυτής είναι η έννοια…

Πλήρης απάντηση

Βασικό στοιχείο της μουσικής αυτής είναι η έννοια της μάζας. H “ηχητική μάζα” του Ξενάκη είναι ένα είδος γαλαξία, ένα είδος νεφελώματος, που αποτελείται από πολλά και ποικίλα “στοιχεία” (επεισόδια ή ήχους), των οποίων η οργάνωση και η κίνηση έχουν σχέση με την πυκνότητα (πόσα “στοιχεία” ανά δευτερόλεπτο), με την τοποθέτησή τους ανά ύψος και με τον τρόπο σύνταξής τους (με ποια σειρά, δηλ. πυκνότητα-ύψος).

Τι είναι η καντέντσα;

Λέξεις-κλειδιά

δύσκολο, δεξιοτεχνικό μέρος, κοντσέρτο, θέματα, γραμμένη, αυτοσχεδιάζεται, αναβολή τελικής πτώσης

Βοήθεια

Η καντέντσα είναι το πιο δύσκολο/δεξιοτεχνικό…

Πλήρης απάντηση

Η καντέντσα είναι το πιο δύσκολο/δεξιοτεχνικό μέρος του κοντσέρτου βασισμένο σε θέματα που ακούστηκαν προηγουμένως, όπου ο εκτελεστής επιδεικνύει τη δεξιοτεχνία του. Δεν είναι πάντα γραμμένη από τον συνθέτη, αλλά αυτοσχεδιάζεται από τον εκτελεστή και παρεμβάλλεται σαν αναβολή της τελικής πτώσης του πρώτου μέρους.

Τι γνωρίζετε για το ορατόριο;

Λέξεις-κλειδιά

φωνητικό είδος, εκκλησιαστική μουσική, προσευχητάριο, μονωδοί, ορχήστρα, χορωδία, βιβλικά θέματα, θρησκευτικό αίσθημα, εκκλησία, χωρίς σκηνικά, κοστούμια, δράση, αφηγητής, Ιταλία, Γερμανία, Αγγλία, Χέντελ

Βοήθεια

Ένα από τα μεγάλα φωνητικά είδη…

Πλήρης απάντηση

Ένα από τα μεγάλα φωνητικά είδη εκκλησιαστικής μουσικής. (Η λέξη σημαίνει “προσευχητάριο”, δηλαδή τον χώρο της εκκλησίας που προορίζεται για προσευχή.) Πρόκειται για μουσικό έργο μεγάλων διαστάσεων για μονωδούς, χορωδία και ορχήστρα, που βασίζεται κατά κανόνα σε Βιβλικά θέματα και διαπνέεται από θρησκευτικό συναίσθημα. Παρουσιάζεται σε μία εκκλησία ή μία αίθουσα δίχως σκηνικά, κοστούμια και δράση. Η πλοκή εξελίσσεται συνήθως με τη βοήθεια ενός αφηγητή, με:

  • ρετσιτατίβο και άριες,
  • μέρη συνόλων όπως ντουέτο, τρίο και
  • χορωδιακά, με ιδιαίτερη έμφαση στο ρόλο της χορωδίας.

Το ορατόριο αναπτύχθηκε στην Ιταλία και άνθισε στη Γερμανία, αλλά είχε την πιο διαχρονική απήχηση στην Αγγλία, όπου εξελίχθηκε σε εθνική μουσική φόρμα μέσα από τα έργα του Γκέοργκ Φρήντριχ Χέντελ, του μεγαλύτερου ίσως από τους δημιουργούς του.

Πώς ταξινομούνται τα μουσικά όργανα;

Λέξεις-κλειδιά

Κινέζοι, Έλληνες, Μαχιλλόν, έγχορδα/πνευστά…, Χορνμπόστελ/Ζαξ, παραγωγή ήχου

Βοήθεια

Παλαιότερα συστήματα ταξινόμησης χρονολογούνται από…

Πλήρης απάντηση

Παλαιότερα συστήματα ταξινόμησης χρονολογούνται από τον 4ο αι. π.Χ. Οι Κινέζοι και οι αρχαίοι Έλληνες ταξινομούσαν τα όργανα ανάλογα με το υλικό κατασκευής τους. Στα τέλη του 19ου αι., ο Βέλγος Βίκτορ Μαχιλλόν υιοθέτησε και βελτίωσε αυτό το σύστημα. Αν και το σύστημά του περιορίστηκε στα όργανα συμφωνικής ορχήστρας της δυτικoευρωπαϊκής μουσικής παράδοσης, χρησιμοποίησε τις τέσσερις κατηγορίες των εγχόρδων, πνευστών, τονικών κρουστών και μη τονικών κρουστών. Επεκτείνοντας το σύστημα του Μαχιλλόν, οι Ε. Μ. Χορνμπόστελ και Κ. Ζαξ, το 1914, κατάφεραν να ταξινομήσουν όλα τα μουσικά όργανα κάθε μουσικού πολιτισμού, σε ένα σύστημα που βασίζεται στον τρόπο με τον οποίο παράγεται ο ήχος. Αυτό το σύστημα είναι σήμερα το πιο ευρέως αποδεκτό.

Τι είναι η λειτουργία;

Λέξεις-κλειδιά

Θεία Λειτουργία, καθολική εκκλησία, λατινικά, χορωδία, a capella, σολίστ, ορχήστρα, εκκλησιαστικό όργανο, 5 κείμενα

Βοήθεια

Ως μουσικό είδος πρόκειται για τη θεία λειτουργία…

Πλήρης απάντηση

Ως μουσικό είδος πρόκειται για τη θεία λειτουργία της Καθολικής Εκκλησίας και είναι στα Λατινικά. Είναι γραμμένη για χορωδία χωρίς τη συνοδεία οργάνων (a capella) είτε για χορωδία, σολίστ, ορχήστρα, ή/και εκκλησιαστικό όργανο. Τα 5 κείμενα που συνήθως μελοποιούνται είναι: (α) Kyrie eleison (Κύριε ελέησον) (β) Gloria (Δόξα εν Υψίστοις θεώ) (γ) Credo (Πιστεύω) (δ) Sanctus – Benedictus (Άγιος, Άγιος – Ευλoγnμέvoς ο ερχόμενος) (ε) Agnus Dei (Αμνός Θεού).

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (άρθρωση και τεχνικές παιξίματος):

stacc.

Staccato – κοφτά. Τρόπος εκτέλεσης νότας, ώστε να διαρκεί λιγότερο από την πλήρη αξία της και να χωρίζεται από την επόμενη. Σημειώνεται με τελεία πάνω από το φθογγόσημο.

λεγκάτο

Legato – ενωμένα. Τρόπος εκτέλεσης νότας, ώστε να παίζεται ενωμένα με τις επόμενες. Σημειώνεται με τη σύζευξη προσωδίας.

τονισμός (accent)

Η έμφαση που δίνεται σε έναν συγκεκριμένο φθόγγο

πιτσικάτο (pizz.)

Οδηγία στους εκτελεστές εγχόρδων να παράγουν τους φθόγγους με τσίμπημα της χορδής και όχι με το δοξάρι

γκλισσάντo

Ανιούσα ή κατιούσα σειρά από συνεχόμενες νότες που ενώνουν δύο κύριους φθόγγους

κορώνα

Το σημείο που υποδηλώνει ότι ο φθόγγος ή η παύση που σημειώνονται έτσι πρέπει να κρατηθούν περισσότερο σε διάρκεια σύμφωνα με το κριτήριο του εκτελεστή