Με ποια είδη ξένης μουσικής έχει ομοιότητες το ρεμπέτικο;

Λέξεις-κλειδιά

μπλουζ, σάμπα, ρέγκε, μετακίνηση πληθυσμών, συγκερασμός, δυσκολίες, απογοητεύσεις

Βοήθεια

Στην Αμερική με τα μπλουζ (blues), στη Βραζιλία…

Πλήρης απάντηση

Στην Αμερική με τα μπλουζ (blues), στη Βραζιλία με τη σάμπα (samba) και στη Τζαμάικα με τη μουσική ρέγκε (reggae). Ανάλογες είναι και οι διεργασίες που συνετέλεσαν στη δημιουργία των μουσικών αυτών (μετακίνηση πληθυσμών, συγκερασμός της μουσικής του πληθυσμού που μετακινείται με τη μουσική των περιοχών όπου εγκαθίστανται, η έκφραση των δυσκολιών και των απογοητεύσεων εξαιτίας αυτών κ.ά.).

Τι είναι το γκόσπελ;

Λέξεις-κλειδιά

τραγούδια της δουλειάς, σπιρίτσουαλς, Ευαγγέλιο, ερώτηση-απάντηση, κήρυκας, εκκλησίασμα, κορυφαίοι, ενθουσιασμός, αίθουσες, εκκλησίες, Happy day

Βοήθεια

Εξέλιξη των τραγουδιών της δουλειάς και των σπιρίτσουαλς…

Πλήρης απάντηση

Εξέλιξη των τραγουδιών της δουλειάς και των σπιρίτσουαλς. Η λέξη gospel σημαίνει “Ευαγγέλιο”. Βασικό χαρακτηριστικό της δομής του είναι η φόρμα ερώτηση-απάντηση ανάμεσα στον κήρυκα και το εκκλησίασμα. Το χορωδιακό τραγούδι συχνά οδηγείται από έναν ή πολλούς κορυφαίους τραγουδιστές. Πρόκειται για ζωηρή μουσική, γεμάτη ένθερμο ενθουσιασμό. Τραγουδιέται σε αίθουσες συναυλιών – σε διάφορα μέρη – ή σε συγκεντρώσεις μαύρων σε προτεσταντικές εκκλησίες Το πιο γνωστό ίσως είναι το Happy Day.

Τι είναι οι κοντυλιές;

Λέξεις-κλειδιά

Βοήθεια

Πλήρης απάντηση

Οι κοντυλιές είναι χαρακτηριστικό της κρητικής μουσικής. Δεν συνοδεύονται από καθορισμένους στίχους τραγουδιών, όπως συμβαίνει με τα δημοτικά τραγούδια. Στολίζονται με αυτοσχεδιασμούς και χαρακτηρίζονται από εντυπωσιακές εναλλαγές από κλίμακα σε κλίμακα, ανάλογα με τη δεξιοτεχνία του εκτελεστή.

Τι είναι το λιμπρέτο;

Λέξεις-κλειδιά

λιμπρετίστας, θεατρικό κείμενο, φαντασία, μουσικές κατασκευές, άριες, ρετσιτατίβο, ντουέτα

Βοήθεια

Ο συνθέτης της όπερας συνεργάζεται με τον…

Πλήρης απάντηση

Ο συνθέτης της όπερας συνεργάζεται με το λιμπρετίστα, ο οποίος γράφει το θεατρικό – ποιητικό κείμενο του έργου. Το λιμπρέτο (libretto), το κείμενο δηλαδή της όπερας, πρέπει να συλλαμβάνεται με φαντασία, ώστε να δίνει στο συνθέτη τη δυνατότητα να δημιουργεί διάφορες μουσικές κατασκευές (άριες, ρετσιτατίβο, ντουέτα, σκηνές συνόλων, χορωδιακά), που συνδέονται παραδοσιακά με αυτή τη μορφή τέχνης.

Τι γνωρίζετε για τους περιπλανώμενους μουσικούς του Μεσαίωνα;

Λέξεις-κλειδιά

Μεσαίωνας, τροβαδούροι, Β. Γαλλία, τρουβέροι, Ν. Γαλλία, αρχιτραγουδιστές, Γερμανία, περιπλανώμενοι, αυλές βασιλιάδων, επαρχία, εκκλησιαστική μουσική, προσμίξεις έντεχνης-λαϊκής

Βοήθεια

Στις αρχές του Μεσαίωνα, οι τροβαδούροι στη Β. Γαλλία, οι…

Πλήρης απάντηση

Στις αρχές του Μεσαίωνα, οι τροβαδούροι στη Β. Γαλλία, οι τρουβέροι στη Ν. Γαλλία και οι αρχιτραγουδιστές στη Γερμανία (όλοι περιπλανώμενοι μουσικοί) διέδιδαν τη μουσική από τις αυλές των βασιλιάδων στην επαρχία και το αντίστροφο.

Αυτό, σε συνδυασμό με την εκκλησιαστική μουσική που ακουγόταν στις εκκλησίες, είχε ως αποτέλεσμα να παρουσιαστούν προσμίξεις της έντεχνης με τη λαϊκή μουσική.

Περιγράψτε τις κατηγορίες της παραδοσιακής μουσικής της Ιαπωνίας.

Λέξεις-κλειδιά

Γκαγκάου, θέατρο Νο, οργανική μουσική, καμπούκι, τάικο

Πλήρης απάντηση

α) Τρεις κατηγορίες παραδοσιακής μουσικής:

  • Μουσική για το θέατρο Γκαγκάκου: “Ευγενική μουσική”, αναφέρεται στην αυλική μουσική της Ιαπωνίας. Το τονικό σύστημα και οι κλίμακές του προέρχονται από την κινεζική θεωρία. Τα όργανα παίζουν με λιτό τρόπο. Το τραγούδι eίναι ουσιαστικά ένας τρόπος απαγγελίας (ρετσιτατίβο) που χρησιμοποιεί τονικες διακυμάνσεις. Σε καμία περίπτωση δεν χρησιμοποιείται το βιμπράτο και το μέλισμα.
  • Μουσική για το θέατρο Νο: Εμφανίζεται τον 14ο αιώνα και θεωρείται ύψιστη μορφή σύνθεσης, λογοτεχνίας, θεάτρου και μουσικής. Το κυριότερο χαρακτηριστικό της μουσικής είναι ο ρυθμός της που βασίζεται σε μέτρα οκτώ χτυπων. Το τραγούδι βασίζεται σε 12σύλλαβους στίχους (7+5)
  • Οργανική μουσική για το κότο, το σαμιζέν και το σακουχάτσι.
  • β) άλλες μορφές: Καμπούκι, Τύμπανα Τάικο.

Τι είναι ο κανόνας;

Λέξεις-κλειδιά

διαφορά έναρξης

Βοήθεια

Μια σύνθεση με δύο ή περισσότερες φωνές…

Πλήρης απάντηση

Μια σύνθεση με δύο ή περισσότερες φωνές, όπου η κάθε φωνή τραγουδά ή παίζει την ίδια μελωδία με τις άλλες, αλλά με χρονική διαφορά έναρξης μεταξύ τους.

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (διαστήματα και κλίμακες):

ημιτόνιο

Το μικρότερο διάστημα στη συγκερασμένη κλίμακα μεταξύ δύο συνεχών βαθμίδων

τόνος

Το διάστημα μεταξύ δύο συνεχόμενων βαθμίδων σε μια κλίμακα, που περιέχει δύο ημιτόνια, π.χ. ΝΤΟ–ΡΕ

αλλοιώσεις

Η δίεση πριν από ένα φθογγόσημο το οξύνει κατά ένα ημιτόνιο, η ύφεση το βαρύνει, ενώ η αναίρεση ακυρώνει την προηγούμενη αλλοίωση. Οι τυχαίες αλλοιώσεις ισχύουν για το μέτρο που μπαίνουν, ενώ ο οπλισμός μπαίνει στην αρχή του πενταγράμμου και ισχύει για όλο το κομμάτι.

χρωματική κλίμακα

Είναι η κλίμακα που αποτελείται από 12 νότες που έχουν μεταξύ τους η μία από την άλλη απόσταση ημιτονίου

πεντατονική κλίμακα

Είναι ένα είδος κλίμακας που έχει πέντε φθόγγους, μεταξύ των οποίων σχηματίζονται διαστήματα 2Μ ή 3μ

bouche fermée

Τραγούδι με κλειστό το στόμα

Τι είναι οι συζεύξεις;

Γενικά:

Οι συζεύξεις είναι καμπύλες που ενώνουν φθόγγους.

Σύζευξη διαρκείας:

Η σύζευξη διαρκείας ενώνει φθογγόσημα ίδιου τονικού ύψους, που παίζονται κρατημένα.

Σύζευξη προσωδίας:

Η σύζευξη προσωδίας ενώνει φθογγόσημα διαφορετικού ύψους, που παίζονται χωρίς διακοπή (δεμένα).

Τι γνωρίζετε για τη διπλή γλωττίδα;

Λέξεις-κλειδιά

φύλλο καλάμι, τσάκιση, ένρινος, όμποε, αγγλικό κόρνο, φαγκότο, ζουρνάς

Βοήθεια

Η διπλή γλωττίδα αποτελείται…

Πλήρης απάντηση

Η διπλή γλωττίδα αποτελείται από ένα φύλλο από καλάμι λυγισμένο στη μέση και στερεωμένο με τέτοιο τρόπο, ώστε να πάλλονται ελεύθερα τα άκρα του όταν ο αέρας περνά ανάμεσά τους. Η “τσάκιση” κόβεται και ελευθερώνονται τα δύο άκρα της γλωττίδας. Ο ήχος που παράγεται είναι ένρινος και χαρακτηριστικός. Όργανα που έχουν διπλή γλωττίδα είναι το όμποε, το αγγλικό κόρνο, το φαγκότο και ο παραδοσιακός ζουρνάς.

Ποιες είναι οι ιδιότητες του ήχου;

Λέξεις-κλειδιά

βασικές, δευτερεύουσες, ένταση, ύψος, χροιά, διάρκεια

Βοήθεια

Οι ιδιότητες του ήχου χωρίζονται σε…

Πλήρης απάντηση

Οι ιδιότητες του ήχου χωρίζονται σε βασικές και δευτερεύουσες. Βασικές:

  • Ύψος: η ιδιότητα του ήχου που μας κάνει να ξεχωρίζουμε αν ένας ήχος είναι ψηλός (οξύς) ή χαμηλός (βαθύς).

  • Ένταση: η δυναμική απόδοση της μουσικής (πόσο δυνατά ακούγεται).

Δευτερεύουσες:

  • Χροιά (ηχόχρωμα): όλα τα χαρακτηριστικά που κάνουν ιδιαίτερο και αναγνωρίσιμο έναν ήχο.

  • Διάρκεια: εξαρτάται από τη διάρκεια και την ένταση της αιτίας που τον προκαλεί.

Τι είναι ο ήχος;

Λέξεις-κλειδιά

ενέργεια, παλμικές δονήσεις, ταλάντωση, μεμβράνη, ακουστικό τύμπανο, ακοή

Βοήθεια

Ο ήχος είναι μια μορφή ενέργειας

Πλήρης απάντηση

Ο ήχος είναι μια μορφή ενέργειας. Είναι οι παλμικές δονήσεις που δημιουργούνται από ένα σώμα, όταν τεθεί σε ταλάντωση με κρούση, με νύξη, ή με τριβή. Τα ηχητικά κύματα φτάνουν και προσκρούουν στη μεμβράνη του ακουστικού μας τυμπάνου και ενεργοποιούν το μηχανισμό της ακοής.

Τι ονομάζουμε παρασημαντική και ποια δυσκολία προκύπτει όταν την μεταγράφουμε σε ευρωπαϊκή σημειογραφία;

Λέξεις-κλειδιά

βυζαντινή, ευρωπαϊκή, είδος τόνου/ημιτονίου, διαίρεση τόνου σε 12 μόρια

Βοήθεια

Παρασημαντική είναι η βυζαντινή…

Πλήρης απάντηση

Παρασημαντική είναι η βυζαντινή μουσική σημειογραφία. Η ευρωπαϊκή σημειογραφία δεν μπορεί να αποδώσει με ακρίβεια τα διαστήματα της βυζαντινής, γιατί σε αντίθεση με αυτή έχει μόνο ένα είδος τόνου και ένα είδος ημιτονίου. Αν υποδιαιρέσουμε το διάστημα του τόνου σε 12 μόρια και του ημιτονίου σε 6, τότε εύκολα μπορούμε να κατανοήσουμε τη δυσκολία της ευρωπαϊκής σημειογραφίας να απεικονίσει στο πεντάγραμμο διαστήματα που απέχουν 8 μόρια (πχ. ΜΙ–ΦΑ) ή 14 μόρια.

Με ποιον τρόπο ψάλλεται ένα τυπικό βυζαντινό αντίφωνο; (Ταις πρεσβείαις της Θεοτόκου)

Λέξεις-κλειδιά

δεξιός χορός, αριστερός χορός, μελωδική κατάληξη

Βοήθεια

Ψάλλεται πρώτα από τον…

Πλήρης απάντηση

Ψάλλεται πρώτα από τον δεξιό χορό και επαναλαμβάνεται πιστά, ως απάντηση, από τον αριστερό χορό. Στη συνέχεια επαναλαμβάνεται για τρίτη φορά από τον δεξιό χορό, αλλά με διαφορετική μελωδική κατάληξη.