Περιγράψτε παραδείγματα φυγής από το σύνθετο στο απλό στην έντεχνη ευρωπαϊκή μουσική.

Λέξεις-κλειδιά

πολυφωνία 16ου – μπαρόκ, μπαρόκ – ομοφωνία κλασικισμού, αντιρομαντική κρίση

Βοήθεια

Το πέρασμα από την πολυφωνία του 16ου αιώνα…

Πλήρης απάντηση

Το πέρασμα από την πολυφωνία του 16ου αιώνα στην ομοφωνία του πρώιμου μπαρόκ. Το πέρασμα από την πολυφωνία του τελευταίου μπαρόκ στην ομοφωνία της προκλασικής και κλασικής περιόδου. Η “αντιρομαντική κρίση” του 20ου αιώνα, ως απάντηση στον γιγαντισμό του Βάγκνερ.

Τι γνωρίζετε για τον Ερίκ Σατί;

Λέξεις-κλειδιά

σουρεαλιστής, νεοκλασικιστής, βαγκνερισμός, ρομαντισμός, ιμπρεσιονισμός, χιουμορ

Βοήθεια

Σουρεαλιστής, νεοκλασικιστής και πολλά άλλα…

Πλήρης απάντηση

(1866 – 1925). Σουρεαλιστής, νεοκλασικιστής και πολλά άλλα (κυβιστής, ντανταϊστής, νεοελληνιστής) αντιδρά στο βαγκνερισμό, στο ρομαντικό λυρισμό και στον ιμπρεσιονισμό και στολίζει τη μελωδία του με χιουμοριστικά σχόλια. Έγραψε κομμάτια για πιάνο και ορχήστρα, οπερέτες, μπαλέτα, για τα οποία συνεργάστηκε με τους Κοκτό και Πικάσο, όπως π.χ. Σωκράτης για τέσσερις σοπράνο και ορχήστρα δωματίου, Συμφωνικό Δράμα σε ύφος “νεοελληνικό” κ.ά.

Τι γνωρίζετε για το κοντσέρτο;

Λέξεις-κλειδιά

σολιστικό όργανο, διάλογος, κλασικό, τρια μέρη, καντέντσα

Βοήθεια

Έργο στο οποίο το σολιστικό όργανο έρχεται…

Πλήρης απάντηση

Έργο στο οποίο το σολιστικό όργανο έρχεται σε διαρκή ανταγωνιστικό διάλογο με την ορχήστρα. Το κλασικό κοντσέρτο έχει τρία μέρη και το χαρακτηριστικό του στοιχείο είναι η καντέντσα (συνήθως στο τέλος του πρώτου μέρους).

Συμπληρωματικά

Το κοντσέρτο την εποχή Μπαρόκ είναι είδος οργανικής μουσικής που βασίζεται στην αντιπαράθεση δύο ανόμοιων οργανικών συνόλων (λατινικά: concertare = ανταγωνίζομαι). Οι συνθέτες επινόησαν δύο τύπους κοντσέρτου: το κοντσέρτο γκρόσσο και το σόλο κοντσέρτο. Το πιο γνωστό ίσως κοντσέρτο γκρόσσο είναι οι Τέσσερις Εποχές του Αντόνιο Βιβάλντι.(Ν.Β. αυτό είναι λάθος!)

Στην κλασική εποχή η έμφαση δίδεται στο κοντσέρτο για σόλο όργανο (κυρίως πιάνο ή βιολί) και ορχήστρα. Τα τρία μέρη του κλασικού κοντσέρτου ακολουθούν το ήδη καθιερωμένο παραδοσιακό σχήμα γρήγορο – αργό – γρήγορο.

Αναφέρετε τις πέντε εποχές της Ιστορίας της μουσικής από τον Μεσαίωνα ως τον 20ο αιώνα: χρονολογίες, βασικά είδη μουσικής σύνθεσης και σημαντικότεροι συνθέτες.

Μεσαίωνας

850 – 1450. Είδη: λειτουργία. Συνθέτες: Γκιγιώμ ντε Μασώ

Αναγέννηση

1450 – 1600. Είδη: μοτέτο, λειτουργία. Συνθέτες: Γκιγιώμ ΝτιΦαΐ

Μπαρόκ

1600 – 1750. Είδη: κοντσέρτο γκρόσο, όπερα, ορατόριο. Συνθέτες: Γ. Σ. Μπαχ, Γκ. Φρ. Χέντελ, Α. Βιβάλντι

Κλασικισμός

1750 – 1827. Είδη: συμφωνία, σόλο κοντσέρτο, όπερα. Συνθέτες: Γ. Χάυντν, Β. Α. Μότσαρτ, Λ. βαν Μπετόβεν

Ρομαντισμός

1827 – 1900. Είδη: συμφωνία, σόλο κοντσέρτο, όπερα. Συνθέτες: Φρ. Σούμπερτ, Φρ. Σοπέν, Φρ. Λιστ, Γ. Μπραμς

Τι γνωρίζετε για τον Γιόζεφ Στράους;

Λέξεις-κλειδιά

Αυστριακός συνθέτης, βαλς, πόλκες, αδερφός του Γιόχαν ΙΙ

Βοήθεια

Αυστριακός συνθέτης που έγραψε…

Πλήρης απάντηση

(1827 – 1870): Αυστριακός συνθέτης που έγραψε βαλς και πόλκες, αδελφός του Γιόχαν Στράους II.

Τι γνωρίζετε για τον Γιόχαν Στράους ΙΙ;

Λέξεις-κλειδιά

Αυστριακός, συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας, βολιστής, οικογένεια Στράους, Γιόχαν Στράους, βασιλιάς του βαλς, γαλάζιος Δούναβης, βιεννέζικο αίμα, οπερέτες, πόλκες, εμβατήρια

Βοήθεια

Αυστριακός συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας…

Πλήρης απάντηση

(1825 – 1899) Αυστριακός συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας και βιολιστής, το πιο διάσημο μέλος της οικογένειας Στράους. ήταν γιος του Γιόχαν Στράους Ι και δικαίως γνωστός ως ο “βασιλιάς του βαλς”. Είναι πολύ γνωστός για τα βιεννέζικα βαλς του, τα οποία διακρίνονται για τη γοητευτική μελωδία τους και τον παιγνιδιάρικο ρυθμό τους. Ανάμεσα στις συνθέσεις του ξεχωρίζουν: Ο ωραίος γαλάζιος Δούναβης, Βιεννέζικο Αίμα κ.ά. Έγραψε επίσης οπερέτες όπως Δαντέλα της βασίλισσας, Ο Τσιγγάνος Βαρόνος, Νυχτερίδα κ.ά. Έγραψε, επίσης, με επιτυχία πόλκες και εμβατήρια.

Τι γνωρίζετε για το έργο “Καρυοθραύστης”;

Λέξεις-κλειδιά

Τσαϊκόφσκι, μπαλέτο, Ε.Τ.Α. Χόφμανν, παραμύθια, Δουμάς

Βοήθεια

Ο Καρυοθραύστης (Π. Τσαϊκόφσκι) είναι ένα…

Πλήρης απάντηση

Ο Καρυοθραύστης (Π. Τσαϊκόφσκι) είναι ένα μπαλέτο που βασίζεται σε μία ιστορία του Γερμανού Ε.Τ.Α. Χόφμανν, γνωστού από τα περίφημα παραμύθια του. Την ιστορία αυτή την επεξεργάστηκε και την παρουσίασε στη Γαλλία ο Αλέξανδρος Δoυμάς. Στο κείμενο του Αλ. Δουμά στηρίχθηκε η υπόθεση του μπαλέτου.

Υπόθεση

Την παραμονή των Χριστουγέννων ο μυστηριώδης νονός της Kλάρας ο κύριος Ντρόσσελμέγιερ της χαρίζει ένα μεγάλο Καρυοθραύστη με ανθρώπινη μορφή, ντυμένο στρατιωτικά. Το βράδυ η Κλάρα μένει στη μεγάλη σάλα κάτω από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο μαζί με τον Καρυοθραύστη της. Όταν το ρολόι κτυπά μεσάνυχτα, ο Καρυοθραύστης και τα υπόλοιπα παιχνίδια ζωντανεύουν. Αρχίζει τότε μια τρομερή μάχη ανάμεσα στα παιχνίδια με αρχηγό τον Καρυοθραύστη και τα ποντίκια με αρχηγό το Βασιλιά Ποντικό. Η Κλάρα βοηθά τον Καρυοθραύστη να κερδίσει τη μάχη πετώντας μια από τις παντόφλες της στο Βασιλιά των Ποντικών. Τότε ο Καρυοθραύστης μεταμορφώνεται σε πρίγκιπα και μαζί ταξιδεύουν στο Βασίλειο της Νεράιδας των Ζαχαρωτών. Εκεί, προς τιμή τους διοργανώνονται διάφοροι χοροί.

Τι γνωρίζετε για τον Πιότρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι;

Λέξεις-κλειδιά

Ρώσος, συνθέτης, συμφωνίες, μπαλέτα, όπερες, κοντσέρτα, για πιάνο, μελωδίες, ηχοχρώματα, ενορχηστρώσεις

Βοήθεια

Ρώσος συνθέτης που έγραψε…

Πλήρης απάντηση

(1840 – 1893) Ρώσος συνθέτης που έγραψε πολλά έργα, μεταξύ των οποίων συμφωvίες, μπαλέτα, όπερες, κοντσέρτα, έργα για πιάνο κ.λπ. Τα συμφωνικά του έργα διακρίνονται για τις υπέροχες μελωδίες τους και τα πλούσια ηχοχρώματα από τις ευφάνταστες ενορχηστρώσεις του.

Τι γνωρίζετε για το έργο Γερμανική Λειτουργία;

Λέξεις-κλειδιά

Σούμπερτ, χορωδία, ορχήστρα, εκκλησιαστικό όργανο, 1827, τετράφωνη μικτή χορωδία, λατινική, οκτώ ύμνους, επίλογο

Βοήθεια

Ο Φραντς Σούμπερτ έγραψε τη Γερμανική Λειτουργία…

Πλήρης απάντηση

Γερμανική Λειτουργία, D. 872, για Χορωδία, Ορχήστρα και Εκκλησιαστικό όργανο: Ο Φραντς Σούμπερτ έγραψε τη Γερμανική Λειτουργία το 1827, ένα χρόνο πριν το θάνατο του, για τετράφωνη μικτή χορωδία, ορχήστρα και εκκλησιαστικό όργανο. Ονομάζεται “Γερμανική” επειδή το κείμενο είναι γραμμένο στη γερμανική γλώσσα αντί στη λατινική. Αποτελείται από οκτώ ύμνους και ένα επίλογο.

Τι γνωρίζετε για τον Φραντς Σούμπερτ;

Λέξεις-κλειδιά

Αυστριακός, σουμπερτιάδες, λιηντ, ποίηση, 634, 100 ποιητές, συμφωνίες, λειτουργίες, μουσική δωματίου

Βοήθεια

Αυστριακός συνθέτης, που το όνομά του συνδέθηκε με διάφορες…

Πλήρης απάντηση

(1797 – 1828) Αυστριακός συνθέτης, που το όνομά του συνδέθηκε με διάφορες εύθυμες δημιουργικές συγκεντρώσεις, γνωστές ως Σουμπερτιάδες. Ήταν ο συνθέτης που οδήγησε το είδος του γερμανικού λιηντ (γερμ.: Lied, τραγούδι), σε ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο και κατάφερε να δέσει απόλυτα την ποίηση με τη μουσική. Έγραψε 634 τραγούδια σε στίχους 100 ποιητών. ήταν πολυγραφότατος συνθέτης και εκτός από λίηντερ (Lieder) έγραψε 9 συμφωνίες, Λειτουργίες και ιδιαίτερα αξιόλογα έργα μουσικής δωματίου.

Τι γνωρίζετε για το “Καρναβάλι των Ζώων”;

Λέξεις-κλειδιά

Σαιν-Σανς, καρναβάλι, 1886, Ζωολογική φαντασία, μουσικό αστείο, με τους φίλους, 14 κομμάτια, χελώνες, Καν-καν

Βοήθεια

Το Καρναβάλι των Ζώων (Σαιν-Σανς) είναι ένα από τα πιο γνωστά…

Πλήρης απάντηση

Το Καρναβάλι των Ζώων (Σαιν-Σανς) είναι ένα από τα πιο γνωστά και αγαπητά του έργα. Γράφτηκε κατά την περίοδο του Καρναβαλιού, το Φλεβάρη του 1886, μέσα σε λίγες μόνο μέρες, με τον υπότιτλο Μια Μεγάλη Ζωολογική Φαντασία. Το έργο ήταν στην πραγματικότητα ένα μουσικό αστείο, που το έγραψε για να διασκεδάσει, εκτελώντας τη μουσική με τους φίλους του που έπαιζαν όλοι όργανα όπως κοντραμπάσο, φλάουτο, κ.τ.λ. Αποτελείται από 14 μικρά κομματάκια, και το κάθε ένα περιγράφει τη μορφή ή τα χαρακτηριστικά ενός είδους ζώων.

Οι Χελώνες είναι ένα μουσικό αστείο, επειδή η μελωδία δεν είναι άλλη από τον γρήγορο χορό Καν-Καν του Όφφενμπαχ, παιγμένη πολύ αργά και με σοβαρότητα.

Τι γνωρίζετε για τον Καμίλ Σαιν-Σανς;

Λέξεις-κλειδιά

Γάλλος, συνθέτης, πιανίστας, θεωρητικός, επίδραση, αυτοσχεδιασμός, έγραφε με ευκολία

Βοήθεια

Γάλλος συνθέτης, πιανίστας, oργαvίστας…

Πλήρης απάντηση

(1835 – 1921) Γάλλος συνθέτης, πιανίστας, oργαvίστας, θεωρητικός και μαέστρος. Για μισό αιώνα περίπου, η μουσική του ασκούσε μεγάλη επίδραση στη γαλλική μουσική. Ήταν σπουδαίος στον αυτοσχεδιασμό και έγραφε μουσική με μεγάλη ευκολία.

Τι γνωρίζετε για τα Παραμύθια του Χόφμαν και τον χορό Καν-Καν;

Λέξεις-κλειδιά

Όφενμπαχ, τελευταία όπερα, ημιτελής, 1881, δημοφιλής χορός, 1880, χορευόταν από γυναίκες

Βοήθεια

Τα Παραμύθια του Χόφμαν ήταν η τελευταία…

Πλήρης απάντηση

Τα Παραμύθια του Χόφμαν ήταν η τελευταία όπερα του Όφενμπαχ, η οποία λόγω του θανάτου του έμεινε ημιτελής και ολοκληρώθηκε από το φίλο του Ερνέστ Γκιρό και παρουσιάστηκε το 1881.

Καν-καν: Πολύ δημοφιλής χορός κατά τη δεκαετία του 1890. Χορευόταν μόνο από γυναίκες.

Υπόθεση

Ο νεαρός ποιητής Χόφμαν είναι ερωτευμένος με την τραγουδίστρια Στέλλα. Πνίγει τον καημό του σε ένα καπηλειό μαζί με τον υπηρέτη του, τον Νίκλαους και αρχίζει να εξιστορεί τους τρεις απoτυχημέvoυς έρωτές του. Ο τρίτος έρωτας του Χόφμαν είναι η Τζουλιέτα. Η εξιστόρηση παρουσιάζεται στην τέταρτη πράξη του έργου και διαδραματίζεται στα κανάλια της Βενετίας, σε ένα παλάτσο. Ο Νίκλαους και η Τζουλιέτα τραγουδούν τη φημισμένη βαρκαρόλα Νύχτα της αγάπης στο ξεκίνημα της τέταρτης πράξης, ενώ παρακολουθούν τις γόνδολες να διασχίζουν το κανάλι.

Τι γνωρίζετε για τον Ζακ Όφενμπαχ;

Λέξεις-κλειδιά

Γάλλος, συνθέτης, βιολοντσελίστας, όπερα, μουσική κωμωδία, Ορφέας στον Άδη, Καν-καν

Βοήθεια

Γάλλος (γερμανικής καταγωγής) συνθέτης…

Πλήρης απάντηση

(1819 – 1880) Γάλλος (γερμανικής καταγωγής) συνθέτης και βιoλovτσελίστας της ρομαντικής εποχής. Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες οπερέτας και ένας από τους προδρόμους της σύγχρονης μουσικής κωμωδίας. Πολλές από τις συνθέσεις του παραμένουν και σήμερα δημοφιλείς. Το έργο που τον έκανε παγκόσμια γνωστό ήταν η όπερα Ο Ορφέας στον Άδη με το γνωστό Καν-καν.

Τι γνωρίζετε για τον Ζωρζ Μπιζέ;

Λέξεις-κλειδιά

Συνθέτης, πιανίστας, ρομαντική εποχή, Αρλεζιάνα, Προβηγγία, Καριγιόν

Βοήθεια

Γάλλος συνθέτης και πιανίστας…

Πλήρης απάντηση

(1838 – 1875) Γάλλος συνθέτης και πιανίστας της ρομαντικής εποχής. Ο Μπιζέ έγραψε το έργο Αρλεζιάνα το 1872, ως επένδυση στο ομώνυμο θεατρικό έργο. Στη μουσική του χρησιμοποίησε λαϊκές μελωδίες της Προβηγγίας. Το τέταρτο μέρος ονομάζεται Καριγιόν, από το ομώνυμο μουσικό όργανο που αποτελείται από πολλές καμπάνες και είναι το λαïκό όργανο της περιοχής.

Υπόθεση

To έργο αναφέρεται στην αγάπη ενός γεωργού, του Φρεντερίκ, για ένα κορίτσι από την Αρλ. Η μητέρα του όμως τον πείθει να παντρευτεί μια άλλη κοπέλα και τελικά, από την απελπισία του ο Φρεντερίκ σκοτώνεται πέφτοντας από τη στέγη του σπιτιού του.