Τι είναι το χάμοντ;

Τι είναι το χάμοντ;
Λέξεις-κλειδιά

1934, εκκλησία, τζαζ, μπλουζ, 1970

Βοήθεια

Ηλεκτρικό εκκλησιαστικό όργανο που δημιουργήθηκε…

Πλήρης απάντηση

Ηλεκτρικό εκκλησιαστικό όργανο που δημιουργήθηκε από το Λώρενς Χάμοντ το 1934. Ενώ αρχικά χρησιμοποιούνταν στην εκκλησία, στη συνέχεια έγινε δημοφιλές στη μουσική τζαζ και μπλουζ. Σταμάτησε να παράγεται τη δεκαετία του 1970.

Με ποια είδη ξένης μουσικής έχει ομοιότητες το ρεμπέτικο;

Λέξεις-κλειδιά

μπλουζ, σάμπα, ρέγκε, μετακίνηση πληθυσμών, συγκερασμός, δυσκολίες, απογοητεύσεις

Βοήθεια

Στην Αμερική με τα μπλουζ (blues), στη Βραζιλία…

Πλήρης απάντηση

Στην Αμερική με τα μπλουζ (blues), στη Βραζιλία με τη σάμπα (samba) και στη Τζαμάικα με τη μουσική ρέγκε (reggae). Ανάλογες είναι και οι διεργασίες που συνετέλεσαν στη δημιουργία των μουσικών αυτών (μετακίνηση πληθυσμών, συγκερασμός της μουσικής του πληθυσμού που μετακινείται με τη μουσική των περιοχών όπου εγκαθίστανται, η έκφραση των δυσκολιών και των απογοητεύσεων εξαιτίας αυτών κ.ά.).

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ροκ εν ρολ;

Λέξεις-κλειδιά

θέματα, έρωτας, αυτοκίνητα, χορός, σχολείο, διαμαρτυρία, 4/4, τονισμοί, μορφές

Βοήθεια

Τα θέματα του Rock ‘η’ Roll είναι ο πρώτος έρωτας…

Πλήρης απάντηση

Τα θέματα του Rock ‘η’ Roll είναι ο πρώτος έρωτας, τα αυτοκίνητα, ο χορός, το σχολείο, που ορισμένες φορές υπαινίσσονται και κάποια διαμαρτυρία. Ο ρυθμός σε 4/4, έχει τονισμένα το δεύτερο και τέταρτο τέταρτο, ενώ κυριαρχεί ο δυνατότερος, ρυθμικός παλμός (beat).

Συμπληρωματικά

Στο Rock ‘η’ Roll τα τραγούδια βασίζονται σε τρεις κυρίως μορφές: α) στην κοινή μορφή, στροφή-ρεφρέν, β) στη μορφή ΑΑΒΑ (των ελαφρών τραγουδιών) και γ) στη μορφή ΑΑΒ, μορφή του blues (ερώτηση-απάντηση), η οποία είναι και η επικρατέστερη.

Τι γνωρίζετε για την μουσική Rhythm ‘n’ blues;

Λέξεις-κλειδιά

τζαζ, γκόσπελ, αφροαμερικανοί, 1940, χορευτικό, boogie, σαξόφωνο

Βοήθεια

Είδος μουσικής που συνδυάζει τη…

Πλήρης απάντηση

Είδος μουσικής που συνδυάζει τη τζαζ, το γκόσπελ και τα μπλουζ και αρχικά εκτελούνταν από Αφροαμερικανούς καλλιτέχνες.

Συμπληρωματικά

Στη δεκαετία 1940, όταν η jazz έπαψε να είναι χορευτική (bebop), από την ανάγκη για διασκέδαση προέκυψε το (χορευτικό) “Rhythm ‘n’ Blues” στο χορευτικό χαρακτήρα του swing και στο ρυθμό του boogie. Στα χορευτικά blues άρχιζαν να ξεχωρίζουν οι τραγουδιστές από το οργανικό σύνολο, που το αποτελούσαν κυρίως πνευστά, με το σαξόφωνο σε σολιστικό ρόλο. Παράλληλα, αναπτύσσεται το “jump” (=πηδηχτό) στιλ με εκπροσώπους το σύνολο Tympany Five του Louis Jordan, ο οποίος προερχόταν από jazz ορχήστρα, τον Walker Τ, Bone κ.ά.

Αναφέρετε άλλα είδη της jazz.

Λέξεις-κλειδιά

Hardbop, αβάντ-γκαρντ, λάτιν, άσιντ, mainstream

Βοήθεια

Στα μέσα της δεκαετίας του 50 δημιουργείται…

Πλήρης απάντηση

Στα μέσα της δεκαετίας του 50 δημιουργείται ένα ακόμη στιλ, το Hardbop, αντίστοιχο του bebop, που χρησιμοποίησε όμως μεγάλες ορχήστρες με σολίστες. To Hardbop, που είναι γνωστό και ως Soul Jazz ή Funky Jazz, αναβιώνει τις φόρμες των blues και gospels.

Μετά τη δεκαετία του 1960 εμφανίζονται ρεύματα όπως αβάντ-γκαρντ, λάτιν, άσιντ τζαζ κ.α.

Μετά το 1970 η jazz χρησιμοποιεί και ηλεκτρικά όργανα ενώ στο δεύτερο μισό της δεκαετίας το 1980 επιστρέφει στην απλότητα του bebop με το όνομα Mainstream (μέινστριμ).

Τι γνωρίζετε για τον Ντιουκ Έλλινγκτον;

Λέξεις-κλειδιά

20ος αιώνας, συνθέσεις, φόρμες, ράγκταϊμ, μπλουζ, συμβολή, ορχήστρα, Big Band, σουίνγκ

Βοήθεια

(1899 – 1974) Ο σημαντικότερος συνθέτης του 20ου αι., από πλευράς…

Πλήρης απάντηση

(1899 – 1974) Ο σημαντικότερος συνθέτης του 20ου αι., από πλευράς αριθμού συνθέσεων και ποικιλίας φορμών της τζαζ. Συνέθεσε πολλά είδη Αμερικάνικης μουσικής – ράγκταϊμ, μπλουζ – με ένα στυλ που το διακρίνει η αμεσότητα και η απλότητα στην έκφραση. Έγινε πολύ γνωστός με τη συμβολή του στη δημιουργία της διασκευασμένης τζαζ για μεγάλη ορχήστρα (Big Band), χαρακτηριστικό της περιόδου του σουίνγκ.

Τι γνωρίζετε για την ιστορία της τζαζ;

Λέξεις-κλειδιά

19ος αιώνας, Ν. Ορλεάνη, σκλάβοι, άποικοι, στρατιωτικές μπάντες, εμβατήρια, μετατόπιση τονισμού, αυτοσχεδιασμός

Βοήθεια

Η μουσική τζαζ εμφανίστηκε γύρω στα τέλη του 19ου αι. στη…

Πλήρης απάντηση

Η μουσική τζαζ εμφανίστηκε γύρω στα τέλη του 19ου αι. στη Νέα Ορλεάνη (ΗΠΑ) και αποτελεί εξέλιξη της μουσικής των Αφρικανών σκλάβων, σε συνδυασμό με τη μουσική των Ευρωπαίων αποίκων (κυρίως αυτή που παίζονταν από τις στρατιωτικές μπάντες).

Τα πρώτα βήματα προς τη διαμόρφωση του μουσικού ιδιώματος της τζαζ έγιναν με την εκτέλεση εμβατηρίων σε αφρικάνικο στυλ (έμφαση στο ρυθμό, μετατόπιση του τονισμού από το ισχυρό μέρος του μέτρου στο ασθενές και αυτοσχεδιαζόμενες μελωδίες στο στυλ των μπλουζ).

Ποια είναι τα μουσικά χαρακτηριστικά της τζαζ;

Λέξεις-κλειδιά

κλίμακες, μείζονες, ελάσσονες, ρυθμοί, παραλλαγές, μέτρα, όργανα, φόρμες, μπλουζ, μπαλάντα

Βοήθεια

Οι κλίμακες δεν είναι μόνο…

Πλήρης απάντηση

Οι κλίμακες δεν είναι μόνο μείζονες και ελάσσονες. Οι ρυθμοί είναι σύνθετοι και με συνεχείς παραλλαγές που εναλλάσσονται, συνήθως σε μέτρα 2/4 ή 4/4. Tα όργανα χρησιμοποιούνται όπως η ανθρώπινη φωνή. Οι δύο βασικές φόρμες είναι το μπλουζ (ένα κύριο θέμα, κατά κανόνα 12 μέτρων) και η μπαλάντα (συνήθως 32 μέτρων).

Ποια είναι η δομή του στίχου σε ένα δωδεκάμετρο;

Λέξεις-κλειδιά

ΑΑΒ, ιδέα, επανάληψη, παραλλαγή, ανάπτυξη, ανάλυση

Βοήθεια

Οι στίχοι συχνά έχουν τη μορφή…

Πλήρης απάντηση

Οι στίχοι συχνά έχουν τη μορφή A A B. Ο πρώτος στίχος συχνά παρουσιάζει μια ιδέα ή ένα θέμα, ο δεύτερος το επαναλαμβάνει (ίσως με μια μικρή παραλλαγή), και ο τρίτος αναπτύσσει ή αναλύει την ιδέα που παρουσιάστηκε στον πρώτο και το δεύτερο στίχο.

Κλασική δομή blues:

1ος στίχος : 2 μέτρα φωνή + 2 μέτρα όργανο = 4 μέτρα

2ος στίχος : 2 μέτρα φωνή + 2 μέτρα όργανο = 4 μέτρα (συνήθως επανάληψη του πρώτου)

3ος στίχος : 2 μέτρα φωνή + 2 μέτρα όργανο = 4 μέτρα

Συμπληρωματικά

To σύγχρονο blues μπορεί να είναι μόνο οργανικό, με ελεύθερη δομή. Η γλώσσα του blues είναι γοητευτικά απλή, με βαθιά νοήματα. Ο εκτελεστής τραγουδάει ό,τι αισθάνεται και όπως το αισθάνεται. Δεν αφηγείται κάποια ιστορία, όπως ο τραγουδιστής της μπαλάντας. Τα όργανα που χρησιμοποιήθηκαν κυρίως στο blues ήταν αρχικά βιολί και μπάντζο, ενώ αργότερα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία του η κιθάρα, καθώς επίσης και το πιάνο.

Ένας ιδιαίτερος τρόπος παιξίματος πιάνου στο blues είναι το boogie – woogie (μπούγκι-γούγκι). Το αριστερό χέρι παίζει ένα πολύ ρυθμικό επαναλαμβανόμενο μοτίβο (οστινάτο), ενώ το δεξί, κοφτές φράσεις τις οποίες αυτοσχεδιάζει.

Συνθέτες : W.C. Handy “Σεν Λουίς Μπλουζ”, Duke Ellington κ.ά. Ερμηνευτές: Bessie Smith, Mamie Smith κ.ά.

Τι είναι το δωδεκάμετρο;

Λέξεις-κλειδιά

μπλουζ, 4/4, 3 μέρη, 3 συγχορδίες, Ι, ΙV, V

Βοήθεια

Ο όρος “δωδεκάμετρο” αναφέρεται στον αριθμό…

Πλήρης απάντηση

Ο όρος “δωδεκάμετρο” αναφέρεται στον αριθμό των μέτρων του θέματος ενός τυπικού μπλουζ. Συνήθως παίζεται σε μέτρο 4/4. Ένα δωδεκάμετρο μπλουζ διαιρείται σε τρία μέρη των τεσσάρων μέτρων. Μια κλασική μπλουζ ακολουθία αποτελείται από τρεις συγχορδίες: την πρώτη ή τονική (που συμβολίζεται με I), την τέταρτη ή υποδεσπόζουσα (IV), και την πέμπτη ή δεσπόζουσα (V).

Τι γνωρίζετε για το μπλουζ;

Λέξεις-κλειδιά

λαϊκά, χορευτικά, δουλειάς, σπιρίτσουαλς, σύντομες 12μετρες μελωδίες, αμετάβλητη σειρά συγχορδιών, κατέβασμα 3ης, 5ης, 7ης, blue notes, αυτοσχεδιασμός, μελωδία, στίχοι, μπρέικ, αργός ρυθμός, αρμονία

Βοήθεια

Τα μπλουζ είναι λαϊκά, χορευτικά τραγούδια…

Πλήρης απάντηση

Τα μπλουζ είναι λαϊκά, χορευτικά τραγούδια των μαύρων της Αμερικής, εξέλιξη των τραγουδιών της δουλειάς και των σπιρίτουαλς, και αποτελούνται από σύντομες, συνήθως δωδεκάμετρες μελωδίες που βασίζονται σε μια αμετάβλητη σειρά συγχορδιών. Βασικό χαρακτηριστικό της μουσικής μπλουζ είναι το “κατέβασμα” (ύφεση) της τρίτης, της πέμπτης και της έβδομης νότας της μείζονας κλίμακας (οι λεγόμενες blue notes=μπλε νότες). Επίσης, χαρακτηριστικός στα μπλουζ είναι ο έντονος αυτοσχεδιασμός, κυρίως στη μελωδία και τους στίχους.

Άλλα στοιχεία: το ‘μπρέικ’’ (παύση για 2 μέτρα, κατά την οποία ο σολίστας αυτοσχεδιάζει μια μελωδική φράση), ο αργός ρυθμός, η αρμονία των λευκών και ιδίως της θρησκευτικής μουσικής.