Πώς συνδέεται η μουσική με τα μαθηματικά κατά τον 20ο αιώνα;

Λέξεις-κλειδιά

ατονική, χρωματική, σειρά, ύψος, διάρκεια, ένταση, ρυθμός, δυναμική, αναλογίες, Ξενάκης

Βοήθεια

Από τις αρχές του 20ου αιώνα παρατηρείται μια τάση επανασύνδεσης…

Πλήρης απάντηση

Από τις αρχές του 20ου αιώνα παρατηρείται μια τάση επανασύνδεσης της μουσικής με τα μαθηματικά. Στην ατονική μουσική γίνεται χρήση της χρωματικής κλίμακας, της κλίμακας χωρίς τονικά κέντρα. Η σύνθεση στηρίζεται στη συγκρότηση μιας σειράς σύμφωνα με τις παραμέτρους: ύψος (Σένμπεργκ), διάρκεια, ένταση (Μεσιάν) και ρυθμός, δυναμική (Μπουλέζ).

Η οργάνωση του μουσικού υλικού γίνεται με την εφαρμογή των μαθηματικών. Χρησιμοποιούνται αναλογίες αριθμών, για να δημιουργήσουν ομάδες-πρότυπα διαστημάτων, διαρκειών, εντάσεων, δυναμικής κ.ά., που θα χρησιμεύσουν ως υλικό για τη σύνθεση-κατασκευή του μουσικού έργου.

Το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα ο I. Ξενάκης συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην εξέλιξη της μουσικής μέσω των σύγχρονων μαθηματικών.

Τι είναι η ηλεκτρονική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

ηλεκτρονικά μέσα, αρχικά ηλεκτρομαγνητικά κύματα, γεννήτριες, μεγάφωνο, υπολογιστές, συνθετητές, στούντιο, Κολωνία, συγκεκριμένη, σειραϊκή, Στοκχάουζεν, Μπουλέζ, Μπάμπιτ, Βαρέζ

Βοήθεια

Είναι η μουσική που χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά μέσα…

Πλήρης απάντηση

Είναι η μουσική που χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά μέσα για τη δημιουργία ήχου. Αρχικά (1951), η μουσική που χαρακτηρίζεται ως ηλεκτρονική, παράγεται από τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα γεννητριών μέσω ενός μεγαφώνου. Αργότερα (1952), οι ηλεκτρονικοί ήχοι παράγονται από υπολογιστές, τους οποίους από το 1961 αντικατέστησαν οι συνθετητές. Το πρώτo στούντιο δημιουργήθηκε στο ραδιοφωνικό σταθμό της Κολωνίας (1951). Ακολούθησαν κι άλλοι ραδιοφωνικοί σταθμοί, ενώ πολλά πανεπιστήμια αποκτούν το δικό τους στούντιο. Η ηλεκτρονική μουσική συχνά συνδυάστηκε με τη συγκεκριμένη (ηλεκτροακουστική μουσική) και με τη σειραϊκή. Εκπρόσωποι: Καρλχάιντς Στοκχάουζεν, Πιέρ Μπουλέζ, Μίλτον Μπάμπιτ, Εντγκάρ Βαρέζ κ.ά.

Η ηλεκτρονική μουσική έχει επίσης χρησιμοποιηθεί και στην έντεχνη λαϊκή και pop μουσική.

Τι είναι αλεατορική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

τυχαίο, αυτοσχεδιασμός, ελευθερία, σύνθεση, εκτέλεση, ρυθμός, ενορχήστρωση, αριθμός εκτελεστών, accesskey=”τονικό ύψος”

Βοήθεια

(alea=κύβος, ζάρι) Εισάγεται η έννοια του “τυχαίου”…

Πλήρης απάντηση

(alea=κύβος, ζάρι) Εισάγεται η έννοια του “τυχαίου”, με τη μορφή του αυτοσχεδιασμού, την ελευθερία στη μορφή και διαφορετικούς τρόπους μουσικής γραφής. Η μουσική μπορεί να είναι τυχαία σε ό,τι αφορά την σύνθεση, την εκτέλεση ή και τα δύο. Το τυχαίο επίσης μπορεί να παρουσιάζεται σε ό,τι αφορά τον ρυθμό, την ενορχήστρωση, τον αριθμό των εκτελεστών, το τονικό ύψος, το μέτρο, τη χροιά κ.α.

Πλήρης απάντηση

Ένα έργο μπορεί να έχει τόσες εκτελέσεις όσες θα είναι και οι φορές που θα εκτελεστεί. Ο νέος τρόπος εκτέλεσης προϋποθέτει και νέα σημειογραφία, τη συμβολική γραφή (σύμβολα, γραφικές απεικονίσεις κ.ά.). Τον αλεατορισμό τον συναντάμε τόσο στην ηλεκτρονική όσο και στη σειραϊκή μουσική. Εκπρόσωποι: Τζον Κέιτζ, Καρλχάιντς Στοκχάουζεν, Πιέρ Μπουλέζ κ.ά.

Τι είναι ο δωδεκαφθογγισμός;

Λέξεις-κλειδιά

Σένμπεργκ, χρωματική κλίμακα, προκαθορισμένη σειρά, ισοδύναμες νότες, 4 μορφές, αρχική, αντίθετη, οπισθοδρόμηση, οπισθοδρόμηση της αντίθετης, συγχορδίες, εκπρόσωποι

Βοήθεια

Δημιουργήθηκε από τον Α. Σένμπεργκ…

Πλήρης απάντηση

Δημιουργήθηκε από τον Α. Σένμπεργκ. Κάθε σύνθεση βασίζεται πάνω στην ελεύθερη χρήση των δώδεκα φθόγγων της χρωματικής κλίμακας σε μια προκαθορισμένη σειρά. Όλες οι νότες είναι ισοδύναμες και καμία δε θεωρείται σημαντικότερη από κάποια άλλη.

Συμπληρωματικά

Η σειρά παρουσιάζεται σε 4 μορφές:

  • αρχική,
  • αντίθετη, δηλαδή, τα ανιόντα διαστήματα γίνονται κατιόντα και αντίστροφα,
  • οπισθοδρόμηση, δηλαδή, η σειρά από το τέλος προς την αρχή (οι νότες της αρχικής 1,2,3,4,5, παρουσιάζονται με τη σειρά 5,4,3,2,1) και
  • οπισθοδρόμηση της αντίθετης. Η σειρά αποτελεί το υλικό για την ανάπτυξη του έργου και επαναλαμβάνεται συχνά είτε με τις ίδιες νότες, είτε σε απόσταση διαφορετικού διαστήματος κάθε φορά.

Τοποθετώντας τις σειρές έτσι ώστε να ακουστούν ταυτόχρονα, δημιουργούνται συγχορδίες.

Εκπρόσωποι του δωδεκαφθογγισμού: ο Άρνολντ Σένμπεργκ και οι μαθητές του, Άντον Βέμπερν, Άλμπαν Μπεργκ, Νίκος Σκαλκώτας, Πιέρ Μπουλέζ, Λουτσιάνο Μπέριο κ.ά.