Τι είναι η φόρμα λιτανικού τύπου;

Λέξεις-κλειδιά

μοτίβο, επανάληψη, απαντητική, αντιφωνική, συνδυασμός, Αφρική, Ασία, Αμερική

Βοήθεια

Βασικό Χαρακτηριστικό της είναι ότι ένα πολύ μικρό μέρος…

Πλήρης απάντηση

Βασικό χαρακτηριστικό της είναι ότι ένα πολύ μικρό μέρος της μελωδίας (μοτίβο), επαναλαμβάνεται συχνά. Περιλαμβάνει όμως και την απαντητική (σε έναν τραγουδιστή απαντά ή χορωδία, ορχήστρα ή κάποιος άλλος) ή την αντιφωνική τεχνοτροπία ή τον συνδυασμός όλων. Συναντάται στην Αφρική, κεντρική Ασία και Αμερική κυρίως, σε σχήματα Α1ΑΑ2ΑΑ3Α…, ΑΒΑΒΑΒ, ΑΑΑΑΒΒΒΒ κ.ά.

Τι είναι η προοδευτική φόρμα;

Λέξεις-κλειδιά

ξετύλιγμα ιστορίας, ΑΒΓΑΕ

Βοήθεια

Η μουσική ακολουθεί το ξετύλιγμα της ιστορίας…

Πλήρης απάντηση

Η μουσική ακολουθεί το ξετύλιγμα της ιστορίας, αλλάζοντας ανάλογα με το νόημα σε σχήμα ΑΒΓΑΕ. (Κάθε γράμμα αντιστοιχεί σε καινούριο μουσικό υλικό).

Τι είναι η μπαλάντα;

Λέξεις-κλειδιά

χορευτική, πολλοί μαζί, άλλη σημασία, Ballad, Ballade

Βοήθεια

Αρχικά η μπαλάντα ήταν χορευτική. Τη χόρευαν και την τραγουδούσαν…

Πλήρης απάντηση

Αρχικά η μπαλάντα ήταν χορευτική. Τη χόρευαν και την τραγουδούσαν συγχρόνως πολλοί μαζί. Σύντομα όμως η λέξη έχασε τη σημασία της. Διαφορετική σημασία έχει η αγγλική λέξη Ballad και διαφορετική η ίδια λέξη Ballade στα Γαλλικά και στα Γερμανικά.

Τι γνωρίζετε για τη μαζούρκα;

Λέξεις-κλειδιά

πολωνικός χορός, 3/4, 3/8, τονισμός, μέτριο/γρήγορο, διάδοση, Σοπέν, Τσαϊκόφσκι, αφροαμερικανική

Βοήθεια

Πολωνικός λαϊκός χορός, σε τριμερή χρόνο (3/4, 3/8)…

Πλήρης απάντηση

Πολωνικός λαϊκός χορός, σε τριμερή χρόνο (3/4, 3/8) με το δεύτερο ή τρίτο μέρος τονισμένο, και σε μέτρια (moderato) με γρήγορη (allegro) ρυθμική αγωγή.

Το 18ο αιώνα διαδόθηκε σε ολόκληρη της Ευρώπη. Το 19ο αιώνα προσαρμόστηκε από τον Πολωνό συνθέτη Σοπέν σε ένα ειδικό κομμάτι για πιάνο με το ίδιο όνομα. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε και από άλλους συνθέτες όπως ο Τσαϊκόφσκι. Τον 20ο αιώνα επηρέασε την αφροαμερικανική μουσική, από την οποία όμως επισκιάστηκε ως ένα βαθμό.

Τι είναι το κλάστερ;

Λέξεις-κλειδιά

διάφωνη συνήχηση, 2η, σύνολο μονοφωνικών ή πληκτροφόρο, γροθιά, παλάμη

Βοήθεια

Ομάδα φθόγγων σε διάφωνη συνήχηση, που απέχουν μεταξύ τους…

Πλήρης απάντηση

Ομάδα φθόγγων σε διάφωνη συνήχηση, που απέχουν μεταξύ τους διάστημα δεύτερης μικρής ή μεγάλης ή ακόμη μικρότερο διάστημα. Μπορεί να εκτελεστεί από σύνολο μονοφωνικών οργάνων ή από πληκτροφόρο, που στην περίπτωση αυτή παίζεται με διάφορους τρόπους, π.χ. με τη γροθιά, με την παλάμη κτλ.

Τι είναι η καντρίλια;

Λέξεις-κλειδιά

γαλλικός χορός, 19ος αιώνας, 2 ή 4 ζευγάρια, 3/8, 2/4, 5 μέρη

Βοήθεια

Γαλλικός χορός, ο οποίος ήταν στη μόδα το 19ο αιώνα…

Πλήρης απάντηση

Γαλλικός χορός, ο οποίος ήταν στη μόδα το 19ο αιώνα. Προέρχεται από τον αγγλικό αγροτικό χορό “country dance” των 16ου και 17ου αιώνων. Χορεύεται από δύο ή τέσσερα ζευγάρια. Ο χρόνος του είναι σε 3/8 και 2/4, τα οποία εναλλάσονται. Αποτελείται από πέντε μέρη. Ο ζωηρός αυτός χορός, διαδόθηκε και στην Αμερική, όπου επηρέασε την αφροαμερικανική μουσική. Ακόμη διασκευάστηκε, για να χρησιμοποιηθεί και στην κλασική μουσική.

Τι είναι το Χίλμπιλι;

Λέξεις-κλειδιά

αγροτικό, κάντρι

Βοήθεια

Αρχικά η λέξη δήλωνε τους κατοίκους των αγροτικών περιοχών…

Πλήρης απάντηση

Αρχικά η λέξη δήλωνε τους κατοίκους των αγροτικών περιοχών των Ηνωμένων Πολιτειών. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε και για τη μουσική τους. Τη μουσική εκείνη που αργότερα ονομάστηκε country (κάντρι=αγρός).

Αναφέρετε έργα που περιλαμβάνουν εμβατήρια.

Λέξεις-κλειδιά

όπερες, οργανική μουσική, σουίτες μπαρόκ, σονάτα, συμφωνία, πένθιμο, θριαμβευτικό, στρατιωτικά, γαμήλιο

Βοήθεια

Εμβατήρια συναντούμε σε όπερες (Λουλί, Χέντελ, Μότσαρτ, Βάγκνερ)…

Πλήρης απάντηση

Εμβατήρια συναντούμε σε όπερες (Λουλί, Χέντελ, Μότσαρτ, Βάγκνερ), στην οργανική μουσική όπως στις σουίτες της εποχής Μπαρόκ, στη σονάτα (Μπετόβεν, σονάτες για πιάνο νούμερο 101) και στη συμφωνία (Μπετόβεν, τρίτη συμφωνία).

  • Πένθιμα εμβατήρια: Μπετόβεν στη σονάτα No 26 και στην τρίτη συμφωνία “Ηρωική”. Σοπέν, στη σονάτα σε Σι ύφεση ελάσσονα, Βάγκνερ, στην όπερα “το Λυκόφως των Θεών”.
  • Θριαμβευτικό εμβατήριο: Βέρνη, στην όπερα “ΑÀντα”.
  • Στρατιωτικά εμβατήρια του Σούμπερτ.
  • Γαμήλιο εμβατήριο του Μέντελσον κ.ά.

Τι γνωρίζετε για το εμβατήριο;

Λέξεις-κλειδιά

παρελάσεις, λιτανίες, πένθιμα, θριαμβευτικά, θρησκευτικά, Α Β Α, Α Β Α Β Α

Βοήθεια

Μουσική για παρελάσεις ή λιτανείες, σε τετραμερή (4/4) χρόνο…

Πλήρης απάντηση

Μουσική για παρελάσεις ή λιτανείες, σε τετραμερή (4/4) χρόνο για τα κανονικά και τα αργά πένθιμα εμβατήρια, σε διμερή (2/4) για τα θριαμβευτικά εμβατήρια, ή 6/8 για τα γρήγορα, και σε τριμερή (3/4) για τα αργά εμβατήρια θρησκευτικών πομπών. Το εμβατήριο, από άποψη μορφής, αποτελείται από μια βασική μελωδία, το κύριο μέρος (Α), η οποία εναλλάσσεται με ένα ή περισσότερα trio, μέρος μελωδικότερο του βασικού (Β), όπως ΑΒΑ, ΑΒΑΒΑ κτλ.

Τι γνωρίζετε για το calypso;

Λέξεις-κλειδιά

Τζαμάικα, σκλάβοι, τοπική διάλετος, 4/4, κιθάρα, ταμ-ταμ, καθημρινή ζωή, ρέγκε

Βοήθεια

Η λαϊκή μουσική των Δυτικών Ινδιών …

Πλήρης απάντηση

Η λαϊκή μουσική των Δυτικών Ινδιών (Τζαμάικα, Γρανάδα, Μπαρμπάντος, Αντίνγκουα και Τρινιντάντ). Οι πηγές του βρίσκονται στο τραγούδι που δημιούργησαν οι μαύροι σκλάβοι που δούλευαν στις φυτείες. Επειδή απαγορευόταν η συζήτηση στους μαύρους εργάτες, αυτοί επικοινωνούσαν μεταξύ τους με μελωδίες, σε τοπική διάλεκτο.

Ο ρυθμός του calypso είναι 4/4. Τα όργανα που το συνοδεύουν είναι η κιθάρα, το ταμ-ταμ (αφρικάνικο τύμπανο) και άλλα ρυθμικά όργανα. Τα θέματα των τραγουδιών είναι γεγονότα από την καθημερινή ζωή, αθλητικά, πολιτικά κ.ά. Η γλώσσα ιδιαίτερα εύθυμη και πικάντικη. Τα χαρακτηριστικά αυτά διατήρησε η πιο σύγχρονη μουσική reggae, η οποία τα αφομοίωσε με εκείνα του rhythm n’ blues.

Ποιες συμφωνίες χρησιμοποιούν τη φόρμα του βαλς;

Λέξεις-κλειδιά

Μπερλιόζ, Τσαϊκόφσκι, 19ος, 20ος

Βοήθεια

Έχει χρησιμοποιηθεί ως μέρος συμφωνίας, από τον Μπερλιόζ…

Πλήρης απάντηση

Έχει χρησιμοποιηθεί ως μέρος συμφωνίας, από τον Μπερλιόζ στη “Φανταστική” και από τον Τσαϊκόφσκι στην “πέμπτη συμφωνία”, καθώς επίσης και σε όπερες του 19ου και 20ου αιώνων.

Ποια αναλογία υπάρχει ανάμεσα στο τυχαίο του John Cage και των κοινωνικών συνθηκών;

Λέξεις-κλειδιά

διχασμός σε 2 κλάδους, εξουσία τεχνολογίας, μαθηματικά και τυχαίο ως μέτρο πιθανότητας

Βοήθεια

Ο διχασμός της οργανωμένης ηχητικότητας σε δύο κλάδους αποτελεί…

Πλήρης απάντηση

Ο διχασμός της οργανωμένης ηχητικότητας σε δύο κλάδους αποτελεί ένα καθαρό ανάλογο των κοινωνικών συνθηκών: από τη μια μεριά το είδος της ζωής που εξουσιάζεται από την τεχνολογία, και που η γλώσσα της είναι τα μαθηματικά, από την άλλη το τυχαίο ως μέτρο της πιθανότητας.

Τι δείχνει η συνοδεία obligato του Μπετόβεν και τι η δωδεκαφωνία του Σένμπεργκ;

Λέξεις-κλειδιά

obligato προβολή των υποταγμένων, δωδεκαφωνία ισάξιοι όλοι

Βοήθεια

Την προβολή αυτού που ήταν άλλοτε υποταγμένο, δηλαδή της σημασίας…

Πλήρης απάντηση

Την προβολή αυτού που ήταν άλλοτε υποταγμένο, δηλαδή της σημασίας των κάτω φωνών, του παραμερισμού του χαρακτήρα της υποτέλειας που είχαν. Με αυτόν τον τρόπο σφραγίζει ο συνθέτης πάνω στο έργο του την κοινωνική πρόθεση. Η δωδεκαφωνία, η οποία στηρίζεται στην ιδέα του Schönberg για 12 ισάξιους φθόγγους, που αναφέρονται μόνο ο ένας στον άλλο, καθρεφτίζει μια σημερινή κοινωνική κατάσταση.

Τι αντικατοπτρίζει η χρήση του cantus firmus και τι η ομοφωνία;

Λέξεις-κλειδιά

cantus firmus θρησκευόμενη κοινωνία, ομοφωνία απολυταρχική κοινωνία μπαρόκ

Βοήθεια

Η χρήση του cantus firmus αντικατοπτρίζει την δομή της θρησκευόμενης…

Πλήρης απάντηση

Η χρήση του cantus firmus αντικατοπτρίζει την δομή της θρησκευόμενης κοινωνίας του Μεσαίωνα, ενώ η χρήση μιας μοναδικής μελωδίας, που σαν επάνω φωνή στηρίζεται στο κοντίνουο, την δομή της απολυταρχικής κοινωνίας του μπαρόκ.

Ποια διαφορά εμφανίζεται ανάμεσα στην ars nova και την ars antiqua;

Λέξεις-κλειδιά

δομή με 3ες, ρυθμική διαφοροποίηση, δομή με 8ες/5ες/4ες

Βοήθεια

Η νέα ηχητικότητα της ars nova, δηλαδή η δομή με τρίτες…

Πλήρης απάντηση

Η νέα ηχητικότητα της ars nova, δηλαδή η δομή με τρίτες και η ρυθμική διαφοροποίηση, αντιμετωπίστηκαν ως παραποίηση της ars antiqua, που είχε τυποποιηθεί με οκτάβες, πέμπτες και τέταρτες.

Τι είναι αυτό που κλονίζει την βάση του βιολογικού μηχανισμού της μουσικής εμπειρίας στη σύγχρονη εποχή;

Λέξεις-κλειδιά

αναμόρφωση ρυθμού, μελωδίας, αρμονίας, αμηχανία

Βοήθεια

Η ριζική αναμόρφωση του ρυθμού, της μελωδίας και της αρμονίας…

Πλήρης απάντηση

Η ριζική αναμόρφωση του ρυθμού, της μελωδίας και της αρμονίας, δηλαδή των τριών γνωστών στοιχείων της μουσικής. Έτσι ο ακροατής της σύγχρονης μουσικής βρίσκεται σε μεγάλη αμηχανία, γιατί δεν αισθάνεται το σωματικό-φωνητικό στήριγμα, στο οποίο έχει συνηθίσει και με το οποίο έχει συνδέσει τη μουσική ακρόαση.

Πώς εξελίσσεται ιστορικά η χρήση των οργάνων;

Λέξεις-κλειδιά

16ος όργανα ό,τι και οι φωνές, μετά στο πλαίσιο φωνητικής αντίληψης, σήμερα περισσότερο ως όργανα

Βοήθεια

Έως το 16ο αιώνα τα όργανα έπαιζαν ό,τι ακριβώς θα τραγουδούσε…

Πλήρης απάντηση

Έως το 16ο αιώνα τα όργανα έπαιζαν ό,τι ακριβώς θα τραγουδούσε και μια ανθρώπινη φωνή. Αργότερα αναπτύσσονται οι δυνατότητές τους, και δημιουργείται η τεράστια φιλολογία της καθαρά οργανικής μουσικής. Ωστόσο, εξακολουθούν πάντα να κινούνται μέσα στα πλαίσια αυτής της φωνητικής αντίληψης. Στη σημερινή μουσική, όμως, τα όργανα αποδεσμεύονται από την αντίληψη αυτή και χρησιμοποιούνται περισσότερο ως όργανα και λιγότερο ως “φωνές”.

Πώς συγχωνεύονται η μελωδία και η αρμονία στη σύγχρονη μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

νέα ομοφωνία, ηχητικό κράμα, ηχητική δέσμη, διαφορές ύψους, πλάτους, πυκνότητας, μελωδία – οριζόντια εξέλιξη, αρμονία – συνηχήσεις

Βοήθεια

Η μελωδία και η αρμονία στην νέα ομοφωνία δημιουργούν…

Πλήρης απάντηση

Η μελωδία και η αρμονία στην νέα ομοφωνία δημιουργούν ένα ηχητικό κράμα, ή ηχητική δέσμη, με διαφορές ύψους, πλάτους και πυκνότητας, που διατηρεί ως κοινό στοιχείο με τι μελωδία την οριζόντια εξέλιξη και διαμόρφωσή της και ως κοινό στοιχείο με την αρμονία, τις συνηχήσεις.

Τι σημαίνει ο όρος αμετρική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

χάνεται η σταθερή αίσθηση του ρυθμού, αφηριμένη αντίληψη διαφορών, αποκλείεται η σωματική κίνηση

Βοήθεια

Μια βαθιά μεταβολή στην ουσία του ρυθμού και στην αντίληψή του…

Πλήρης απάντηση

Μια βαθιά μεταβολή στην ουσία του ρυθμού και στην αντίληψή του: η σταθερή αίσθηση του ρυθμού, που προκαλούσε και ταυτόχρονα στηριζόταν πάνω στις λανθάνουσες κανονικές κινήσεις του σώματος, χάνεται, για να μείνει στη θέση της μια αφηρημένη αντίληψη αγωγικών διαφορών, που αποκλείει τη συνδρομή της σωματικής κίνησης.

Πώς εξελίσσεται ιστορικά η παράμετρος του ρυθμού;

Λέξεις-κλειδιά

ποιητικό μέτρο, μουσικό μέτρο, κατάργηση τονικότητας, κλονισμός ρυθμού

Βοήθεια

Από την αρχή ο ρυθμός ήταν δεμένος με το ποιητικό μέτρο…

Πλήρης απάντηση

Από την αρχή ο ρυθμός ήταν δεμένος με το ποιητικό μέτρο. Με την εξέλιξη της αρμονίας, δημιουργείται το μουσικό μέτρο. Από τον 17ο αιώνα η αρμονία, ο ρυθμός και το μέτρο συνδέονται με μια σχέση άμεσης αλληλοεξάρτησης. Η κατάργηση του τονικού συστήματος κλονίζει και την βάση του ρυθμού.