Ποια αναλογία υπάρχει ανάμεσα στο τυχαίο του John Cage και των κοινωνικών συνθηκών;

Λέξεις-κλειδιά

διχασμός σε 2 κλάδους, εξουσία τεχνολογίας, μαθηματικά και τυχαίο ως μέτρο πιθανότητας

Βοήθεια

Ο διχασμός της οργανωμένης ηχητικότητας σε δύο κλάδους αποτελεί…

Πλήρης απάντηση

Ο διχασμός της οργανωμένης ηχητικότητας σε δύο κλάδους αποτελεί ένα καθαρό ανάλογο των κοινωνικών συνθηκών: από τη μια μεριά το είδος της ζωής που εξουσιάζεται από την τεχνολογία, και που η γλώσσα της είναι τα μαθηματικά, από την άλλη το τυχαίο ως μέτρο της πιθανότητας.

Τι δείχνει η συνοδεία obligato του Μπετόβεν και τι η δωδεκαφωνία του Σένμπεργκ;

Λέξεις-κλειδιά

obligato προβολή των υποταγμένων, δωδεκαφωνία ισάξιοι όλοι

Βοήθεια

Την προβολή αυτού που ήταν άλλοτε υποταγμένο, δηλαδή της σημασίας…

Πλήρης απάντηση

Την προβολή αυτού που ήταν άλλοτε υποταγμένο, δηλαδή της σημασίας των κάτω φωνών, του παραμερισμού του χαρακτήρα της υποτέλειας που είχαν. Με αυτόν τον τρόπο σφραγίζει ο συνθέτης πάνω στο έργο του την κοινωνική πρόθεση. Η δωδεκαφωνία, η οποία στηρίζεται στην ιδέα του Schönberg για 12 ισάξιους φθόγγους, που αναφέρονται μόνο ο ένας στον άλλο, καθρεφτίζει μια σημερινή κοινωνική κατάσταση.

Τι είναι αυτό που κλονίζει την βάση του βιολογικού μηχανισμού της μουσικής εμπειρίας στη σύγχρονη εποχή;

Λέξεις-κλειδιά

αναμόρφωση ρυθμού, μελωδίας, αρμονίας, αμηχανία

Βοήθεια

Η ριζική αναμόρφωση του ρυθμού, της μελωδίας και της αρμονίας…

Πλήρης απάντηση

Η ριζική αναμόρφωση του ρυθμού, της μελωδίας και της αρμονίας, δηλαδή των τριών γνωστών στοιχείων της μουσικής. Έτσι ο ακροατής της σύγχρονης μουσικής βρίσκεται σε μεγάλη αμηχανία, γιατί δεν αισθάνεται το σωματικό-φωνητικό στήριγμα, στο οποίο έχει συνηθίσει και με το οποίο έχει συνδέσει τη μουσική ακρόαση.

Πώς εξελίσσεται ιστορικά η χρήση των οργάνων;

Λέξεις-κλειδιά

16ος όργανα ό,τι και οι φωνές, μετά στο πλαίσιο φωνητικής αντίληψης, σήμερα περισσότερο ως όργανα

Βοήθεια

Έως το 16ο αιώνα τα όργανα έπαιζαν ό,τι ακριβώς θα τραγουδούσε…

Πλήρης απάντηση

Έως το 16ο αιώνα τα όργανα έπαιζαν ό,τι ακριβώς θα τραγουδούσε και μια ανθρώπινη φωνή. Αργότερα αναπτύσσονται οι δυνατότητές τους, και δημιουργείται η τεράστια φιλολογία της καθαρά οργανικής μουσικής. Ωστόσο, εξακολουθούν πάντα να κινούνται μέσα στα πλαίσια αυτής της φωνητικής αντίληψης. Στη σημερινή μουσική, όμως, τα όργανα αποδεσμεύονται από την αντίληψη αυτή και χρησιμοποιούνται περισσότερο ως όργανα και λιγότερο ως “φωνές”.

Πώς συγχωνεύονται η μελωδία και η αρμονία στη σύγχρονη μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

νέα ομοφωνία, ηχητικό κράμα, ηχητική δέσμη, διαφορές ύψους, πλάτους, πυκνότητας, μελωδία – οριζόντια εξέλιξη, αρμονία – συνηχήσεις

Βοήθεια

Η μελωδία και η αρμονία στην νέα ομοφωνία δημιουργούν…

Πλήρης απάντηση

Η μελωδία και η αρμονία στην νέα ομοφωνία δημιουργούν ένα ηχητικό κράμα, ή ηχητική δέσμη, με διαφορές ύψους, πλάτους και πυκνότητας, που διατηρεί ως κοινό στοιχείο με τι μελωδία την οριζόντια εξέλιξη και διαμόρφωσή της και ως κοινό στοιχείο με την αρμονία, τις συνηχήσεις.

Τι σημαίνει ο όρος αμετρική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

χάνεται η σταθερή αίσθηση του ρυθμού, αφηριμένη αντίληψη διαφορών, αποκλείεται η σωματική κίνηση

Βοήθεια

Μια βαθιά μεταβολή στην ουσία του ρυθμού και στην αντίληψή του…

Πλήρης απάντηση

Μια βαθιά μεταβολή στην ουσία του ρυθμού και στην αντίληψή του: η σταθερή αίσθηση του ρυθμού, που προκαλούσε και ταυτόχρονα στηριζόταν πάνω στις λανθάνουσες κανονικές κινήσεις του σώματος, χάνεται, για να μείνει στη θέση της μια αφηρημένη αντίληψη αγωγικών διαφορών, που αποκλείει τη συνδρομή της σωματικής κίνησης.

Πώς εξελίσσεται ιστορικά η παράμετρος του ρυθμού;

Λέξεις-κλειδιά

ποιητικό μέτρο, μουσικό μέτρο, κατάργηση τονικότητας, κλονισμός ρυθμού

Βοήθεια

Από την αρχή ο ρυθμός ήταν δεμένος με το ποιητικό μέτρο…

Πλήρης απάντηση

Από την αρχή ο ρυθμός ήταν δεμένος με το ποιητικό μέτρο. Με την εξέλιξη της αρμονίας, δημιουργείται το μουσικό μέτρο. Από τον 17ο αιώνα η αρμονία, ο ρυθμός και το μέτρο συνδέονται με μια σχέση άμεσης αλληλοεξάρτησης. Η κατάργηση του τονικού συστήματος κλονίζει και την βάση του ρυθμού.

Ποιες εξωμουσικές εξηγήσεις δίνονται για την εξέλιξη της μουσικής στον 20ο αιώνα;

Λέξεις-κλειδιά

πόλεμος, μεταπολεμικό χάος, μηχανές, άπειρο, ατομικισμός

Βοήθεια

Το πολεμικό και μεταπολεμικό χάος, η επίδραση της μηχανής…

Πλήρης απάντηση

Το πολεμικό και μεταπολεμικό χάος, η επίδραση της μηχανής πάνω στον άνθρωπο, η διείσδυση του ανθρώπου στο άπειρο, ο ξέφρενος ατομικισμός των σύγχρονων συνθετών. Όλα αυτά είναι εξηγήσεις που δεν μπορούν να σταθούν.

Με ποιες περιόδους παρομοιάζεται η αρχή του 20ου αιώνα;

Λέξεις-κλειδιά

Ars nova, nuove musiche

Βοήθεια

Οι ιστορικοί υπενθυμίζουν την “Ars nova”…

Πλήρης απάντηση

Οι ιστορικοί υπενθυμίζουν την “Ars nova”, τη συνειδητή στροφή προς νέες μουσικές κατακτήσεις στις αρχές του 14ου αιώνα, και τις “Nuove musiche” στις αρχές του 17ου αιώνα.

Περιγράψτε παραδείγματα φυγής από το σύνθετο στο απλό στην έντεχνη ευρωπαϊκή μουσική.

Λέξεις-κλειδιά

πολυφωνία 16ου – μπαρόκ, μπαρόκ – ομοφωνία κλασικισμού, αντιρομαντική κρίση

Βοήθεια

Το πέρασμα από την πολυφωνία του 16ου αιώνα…

Πλήρης απάντηση

Το πέρασμα από την πολυφωνία του 16ου αιώνα στην ομοφωνία του πρώιμου μπαρόκ. Το πέρασμα από την πολυφωνία του τελευταίου μπαρόκ στην ομοφωνία της προκλασικής και κλασικής περιόδου. Η “αντιρομαντική κρίση” του 20ου αιώνα, ως απάντηση στον γιγαντισμό του Βάγκνερ.

Που παρατηρείται φυγή από το σύνθετο στο απλό στην έντεχνη ευρωπαϊκή μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

μορφολογία, εξάντληση δυνατοτήτων, τυποποίηση, κορεσμός

Βοήθεια

Η φυγή προς το απλό αφορά περισσότερο τη μορφολογική δομή…

Πλήρης απάντηση

Η φυγή προς το απλό αφορά περισσότερο τη μορφολογική δομή των έργων και υπαγορεύεται από την εξάντληση των μορφοπλαστικών δυνατοτήτων της τεχνοτροπίας μιας εποχής. Η εξάντληση αυτή ακολουθείται από την τυποποίηση και τον κορεσμό, που ωθεί μοιραία προς νέες και φυσικά απλές ακόμη μορφές

Ποια γενετική (εξελικτική) πορεία ακολουθεί η έντεχνη ευρωπαϊκή μουσική κατά την τελευταία χιλιετία;

Λέξεις-κλειδιά

απλό προς σύνθετο

Βοήθεια

Μια πορεία από το πιο απλό προς το πιο σύνθετο…

Πλήρης απάντηση

Μια πορεία από το πιο απλό προς το πιο σύνθετο, που αφορά κυρίως την αρμονική δομή των έργων (όλο και πιο σύνθετες αρμονικές σχέσεις, όλο και μεγαλύτερος βαθμός διαφωνίας).

Περιγράψτε τις εξελίξεις στην όπερα από τη δεκαετία του 1950.

Λέξεις-κλειδιά

1950 πρόταση πρωτοπορίας, 1960 νέες τεχνικές, 1970 Μπέριο

Βοήθεια

Γύρω στο 1950 παρουσιάζεται η πρόταση πρωτοπορίας…

Πλήρης απάντηση

Γύρω στο 1950 παρουσιάζεται η πρόταση πρωτοπορίας των Μπρίτεν και Χανς Βέρνερ Χέντσε.

Κατά το 1960 το μουσικό θέατρο πειραματίζεται με νέες τεχνικές (κολάζ, πολύτεχνα, ακόμα και βήξιμο και μούγκρισμα), ταυτίζεται με το θέατρο του παράλογου –παράλογη μουσική για παράλογη δράση– και βγαίνει στο περιθώριο της ιστορίας της όπερας ως πειραματικό μουσικό θέατρο. Στη δεκαετία του 1960, η όπερα είναι στην ουσία απούσα, ενώ μπαίνει στην “κανονική πορεία” της, το 1970, με κύριο εκπρόσωπο το Λουτσιάνο Μπέριο και συνεχίζει την ιστορία της.

Πώς εμφανίζονται ο εξπρεσιονισμός, ο ιμπρεσιονισμός και η ατονικότητα στην όπερα;

Λέξεις-κλειδιά

Τουραντό, Πουτσίνι, Ντεμπισί, Ραβέλ, Στράους, ψυχολογική έκφραση, Σένμπεργκ, Μπεργκ, νεοκλασικισμός, ατονική

Βοήθεια

Η πρώτη όπερα που ξεπερνά τον φορμαλισμό του παρελθόντος…

Πλήρης απάντηση

Η πρώτη όπερα που ξεπερνά τον φορμαλισμό του παρελθόντος και συντάσσεται σύμφωνα με τις αρχές του εξπρεσιονισμού είναι η Τουραντό (1924) του Πουτσίνι.

Ο γαλλικός Ιμπρεσιονισμός, μετρά τρεις μόνο όπερες: Πελλέας και Μελισσάνθη (1902) του Ντεμπισί και δύο μονόπρακτες (Ισπανική Ώρα και Το Παιδί με τα Μάγια) του Ραβέλ.

Στη Γερμανία την όπερα εκπροσωπούν οι διάδοχοι του Βάγκνερ και κυρίως ο Ρίχαρντ Στράους, ο οποίος δημιουργεί την “ψυχολογική έκφραση” κατά το πρότυπο του Φρόυντ, που συμβάλλει στην εξέλιξη του εξπρεσιονιστικού μουσικού θεάτρου των Σέμπεργκ και Μπέργκ. Παράλληλα οδηγεί στο νεοκλασικισμό.

Η γλώσσα της όπερας του 20ου αιώνα είναι ατονική ή τονική με ατονικές αναφορές.

Περιγράψτε τα μουσικοπαιδαγωγικά συστήματα του 20ου αιώνα.

Λέξεις-κλειδιά

ακρόαση, τραγούδι, ρυθμικές κινήσεις, παίξιμο, δημιουργικότητα, Μοντεσόρι, Νταλκρόζ, Ορφ, Κόνταϊ, Manhattanville, Σουζούκι

Βοήθεια

Πρόκειται για μεθόδους διδασκαλίας της μουσικής για παιδιά….

Πλήρης απάντηση

Πρόκειται για μεθόδους διδασκαλίας της μουσικής για παιδιά. Όλες οι μέθοδοι περιλαμβάνουν: ακρόαση, τραγούδι, ρυθμικές κινήσεις, παίξιμο οργάνων και δημιουργικότητα, τομείς που εφαρμόζονται με διαφορετικό τρόπο από κάθε σύστημα. Εξαιρετική έμφαση δίνεται στην αυτομάθηση στο αναλυτικό πρόγραμμα της Μοντεσόρι. Ρυθμικές κινήσεις είναι η καρδιά της διδασκαλίας του Νταλκρόζ. Η προσέγγιση του Ορφ δίνει έμφαση στη δημιουργία και τον αυτοσχεδιασμό. Η μέθοδος του Κόνταϊ επικεντρώνεται πάνω στην ανάπτυξη του διαβάσματος, του γραψίματος και των ακουστικών επιδεξιοτήτων. Το μουσικό πρόγραμμα Manhattanville αναπτύσσεται από εξερευνητικές εμπειρίες σε μια εργαστηριακή τάξη. Το σύστημα του Σουζούκι, το επονομαζόμενο “Talent education” (εκπαίδευση Ταλέντου), επικεντρώνεται στην αντιληπτικότητα της ακρόασης και στη συνήθεια της μάθησης.

Ποιους νεοκλασσικούς γνωρίζετε α) από την Αγγλία, β) από την Ιταλία, γ) από τις ΗΠΑ;

Αγγλία

Γουίλιαμ Γουόλτον, Μπέντζαμιν Μπρίτεν

Ιταλία

Φερούτσιο Μπουζόνι: Φαντασία του Κοντραπούντο, Αλφρέντο Καζέλα: Σκαρλατιάνα, Νταλαπίκολα κ.ά..

ΗΠΑ

Τσαρλς Άιβς, Εντγκάρ Βαρέζ, Τζορτζ Γκέρσουιν: Ραψωδία σε Μπλε, Ένας Αμερικανός στο Παρίσι συμφωνική φαντασία για ορχήστρα, που έγινε και ταινία, κ.ά.

Τι γνωρίζετε για τον Καρλ Ορφ;

Λέξεις-κλειδιά

Κάρμονα Μπουράνα, προσωπικό στιλ, λόγος/κίνηση/μουσική, σύστημα Ορφ, μουσικό θέατρο

Βοήθεια

Από το πρώτο του έργο Κάρμινα Μπουράνα

Πλήρης απάντηση

(1895 – 1982) Γερμανία. Από το πρώτο του έργο Κάρμινα Μπουράνα, σκηνική καντάτα (για σόλο, χορωδία και ορχήστρα), καθορίζεται το προσωπικό του στιλ. Επιχειρεί τη σύνδεση λόγου – κίνησης – μουσικής, τόσο στο μουσικοθεατρικό του έργο, όσο και στο σύστημα διδασκαλίας που δημιούργησε, το “σύστημα Ορφ”. Στο μουσικό του θέατρο τα αρχαία, μεσαιωνικά και μπαρόκ στοιχεία συνυπάρχουν μέσα στους διαλόγους του, στο τραγούδι και στην ψαλμωδία (Κάτουλι Κάρμινα, χορωδιακά σε ποίηση Κάτουλου, Ο θρίαμβος της Αφροδίτης, Προμηθέας του Αισχύλου, Αντιγόνη και Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή κ.ά.).

Τι γνωρίζετε για τον Πάουλ Χίντεμιτ;

Λέξεις-κλειδιά

διδασκαλία, απαγορεύτηκε από τους Ναζί, ανανέωσε μορφές, νέο σύστημα

Βοήθεια

Στο μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του ασχολήθηκε…

Πλήρης απάντηση

(1895 – 1963) Γερμανία. Στο μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του ασχολήθηκε με τη διδασκαλία της μουσικής (Βερολίνο: Ανώτατη Σχολή Μουσικής, ΗΠΑ: Πανεπιστήμιο Γέιλ, Πανεπιστήμιο Ζυρίχης). Κατά τη ναζιστική περίοδο απαγορεύτηκε το έργο του στη Γερμανία και έφυγε για την Αμερική. Ανανέωσε τις μορφές προηγούμενων εποχών ξεκινώντας από το Μπαρόκ· π.χ. σουίτα για πιάνο με ραγκτάιμ, σύμφωνα με το πνεύμα του νεοκλασικισμού. Δημιούργησε ένα δικό του σύστημα, που βασίζεται στη σειρά των φθόγγων. Έγραψε όπερες, συμφωνίες, κοντσέρτα, σουίτες, χορωδιακά τραγούδια, σχολικά έργα κ.ά.

Τι γνωρίζετε για τον Μπέλα Μπάρτοκ;

Λέξεις-κλειδιά

20ος αιώνας, κουαρτέτα, παραδοσιακή μουσική

Βοήθεια

Ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες του 20ού αιώνα…

Πλήρης απάντηση

(1881 – 1945) Ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες του 20ού αιώνα. Τα έξι κουαρτέτα του μπορούν να συγκριθούν με εκείνα του Μπετόβεν. Μελέτησε, συνέλεξε, ταξινόμησε και κατέγραψε την παραδοσιακή μουσική των Βαλκανίων, στοιχεία, τα οποία συνδύασε στο έργο του με τις πρακτικές σύνθεσης του 20ού αιώνα. Αλλα έργα του είναι: Ο Πύργος του Κυανοπώγωνα όπερα, Ο Θαυμαστός Μανδαρίνος μπαλέτο, Μουσική για Έγχορδα, Κρουστά και Τσελέστα.