Πώς συνδέεται η μουσική με τα μαθηματικά κατά τον 20ο αιώνα;

Λέξεις-κλειδιά

ατονική, χρωματική, σειρά, ύψος, διάρκεια, ένταση, ρυθμός, δυναμική, αναλογίες, Ξενάκης

Βοήθεια

Από τις αρχές του 20ου αιώνα παρατηρείται μια τάση επανασύνδεσης…

Πλήρης απάντηση

Από τις αρχές του 20ου αιώνα παρατηρείται μια τάση επανασύνδεσης της μουσικής με τα μαθηματικά. Στην ατονική μουσική γίνεται χρήση της χρωματικής κλίμακας, της κλίμακας χωρίς τονικά κέντρα. Η σύνθεση στηρίζεται στη συγκρότηση μιας σειράς σύμφωνα με τις παραμέτρους: ύψος (Σένμπεργκ), διάρκεια, ένταση (Μεσιάν) και ρυθμός, δυναμική (Μπουλέζ).

Η οργάνωση του μουσικού υλικού γίνεται με την εφαρμογή των μαθηματικών. Χρησιμοποιούνται αναλογίες αριθμών, για να δημιουργήσουν ομάδες-πρότυπα διαστημάτων, διαρκειών, εντάσεων, δυναμικής κ.ά., που θα χρησιμεύσουν ως υλικό για τη σύνθεση-κατασκευή του μουσικού έργου.

Το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα ο I. Ξενάκης συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην εξέλιξη της μουσικής μέσω των σύγχρονων μαθηματικών.

Ποιοι συνθέτες ασχολήθηκαν με τη μουσική για το αρχαίο δράμα;

Πλήρης απάντηση
  • Ιάνης Ξενάκης (“Ικέτιδες”, “Ορέστεια“, “Οιδίπους επί Κολωνώ“, “Ελένη“)
  • Γιάννης Χρήστου (“Προμηθέας Δεσμώτης“, “Πέρσες“, “Βάτραχοι“, “Οιδίπους Τύραννος“)
  • Μιχάλης Αδάμης (“Επτά επί Θήβας“, “Ορέστης“, “Προμηθέας Δεσμώτης“, “Ιφιγένεια εν Αυλίδι

Τι είναι τα πολύτεχνα;

Λέξεις-κλειδιά

υπολογιστές, λέιζερ, θέαμα-ακρόαμα, όπερα, κολάζ,

Βοήθεια

Πολλοί συνθέτες τα τελευταία χρόνια συνδυάζοντας σύγχρονους υπολογιστές…

Πλήρης απάντηση

Πολλοί συνθέτες τα τελευταία χρόνια συνδυάζοντας σύγχρονους υπολογιστές με ακτίνες λέιζερ δημιουργούν τα “πολύτεχνα”: ένα θέαμα – ακρόαμα (Ιάνης Ξενάκης). Στην πιο θεατρική τους έκφραση, σε μεγάλα σκηνικά έργα (όπερα), τα πολύτεχνα συνδυάζονται και με την τεχνική του “κολάζ” (collage), τη σύνθεση διάφορων υλικών και τεχνικών μουσικής (Μ. Κάγκελ).

Τι είναι η στοχαστική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

ηχητική μάζα, Ξενάκης, γαλαξίας, νεφέλωμα, επεισόδια, ήχοι, πυκνότητα, τοποθέτηση, σύνταξη

Βοήθεια

Βασικό στοιχείο της μουσικής αυτής είναι η έννοια…

Πλήρης απάντηση

Βασικό στοιχείο της μουσικής αυτής είναι η έννοια της μάζας. H “ηχητική μάζα” του Ξενάκη είναι ένα είδος γαλαξία, ένα είδος νεφελώματος, που αποτελείται από πολλά και ποικίλα “στοιχεία” (επεισόδια ή ήχους), των οποίων η οργάνωση και η κίνηση έχουν σχέση με την πυκνότητα (πόσα “στοιχεία” ανά δευτερόλεπτο), με την τοποθέτησή τους ανά ύψος και με τον τρόπο σύνταξής τους (με ποια σειρά, δηλ. πυκνότητα-ύψος).

Τι γνωρίζετε για τα Πολύτοπα;

Λέξεις-κλειδιά

πολύτεχνα, οπτικά ερεθίσματα, διαμορφωμένοι χώροι, ήχος, φως, προβολείς, ηχητικά σύμπαντα/γαλαξίες, τοποθεσία

Βοήθεια

Τα Πολύτοπα του Ι. Ξενάκη ήταν…

Πλήρης απάντηση

Τα Πολύτοπα του Ι. Ξενάκη ήταν πολύτεχνα έργα, στα οποία η μουσική συνδυαζόταν με οπτικά ερεθίσματα σε συγκεκριμένους, ειδικά διαμορφωμένους χώρους. Η τοποθεσία ήταν συχνά κάποιος σημαντικός ιστορικός-αρχαιολογικός χώρος. Για την παράσταση επιστρατεύονταν τόσο ο ήχος, όσο και το φως, με προβολείς που κατεύθυναν το φως πάνω στο συγκεντρωμένο πλήθος, ανάλογα με την ανάπτυξη της μουσικής. Στην διάχυση του φωτός στο χώρο αντιστοιχούσε η ανάπτυξη των ηχητικών “συμπάντων” ή “γαλαξιών” του Ξενάκη στο χρόνο. Τα Πολύτοπα έπαιρναν το όνομά τους από την τοποθεσία στην οποία λάμβαναν χώρα.

Περιγράψτε τις συνθετικές μεθόδους του Ξενάκη.

Λέξεις-κλειδιά

υπολογιστής, επιλογή υλικοί, μέθοδοι, στοχαστική μουσική, αρχιτεκτονική, μαθηματικά, φυσική

Βοήθεια

Συνήθως χρησιμοποιείται ηλεκτρονικός υπολογιστής…

Πλήρης απάντηση

Συνήθως χρησιμοποιείται ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο οποίος βοηθάει με διάφορους υπολογιστικούς τρόπους στην κατασκευή του κομματιού, αν και την όλη επιλογή του υλικού την κάνει ο ίδιος ο συνθέτης.

Οι πρωτοποριακές συνθετικές μέθοδοι που ανέπτυξε (η ονομαζόμενη από τον ίδιο στοχαστική μουσική), συσχέτιζαν τη μουσική και την αρχιτεκτονική με τα μαθηματικά και τη φυσική.

Τι γνωρίζετε για τον Ιάννη Ξενάκη;

Λέξεις-κλειδιά

Συνθέτης, αρχιτέκτονας, 20ος ειώνας, μετασχηματισμός, μαθηματικές σχέσεις, σύμπαν, διακρίσεις

Βοήθεια

(1922 – 2001) Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και…

Πλήρης απάντηση

(1922 – 2001) Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα. Βασική ιδέα της μουσικής του είναι ο μετασχηματισμός των διαφόρων μαθηματικών σχέσεων που εκφράζουν το σύμπαν, σε μουσικούς ήχους, με τη χρήση για αυτόν τον σκοπό ενός συνόλου εργαλείων.

Όταν ήταν εν ζωή, ο Ξενάκης τιμήθηκε με υψηλότατες διακρίσεις στη Γαλλία και σε όλο τον κόσμο.

Τι είναι η γραφική παρτιτούρα; Αναφέρετε 4 συνθέτες που την χρησιμοποιούν.

Λέξεις-κλειδιά

σημειογραφία, σχήματα, χρώματα, σύμβολα, συνάρτηση με το χρόνο, Μπλοκ, Ξενάκης, Μπέριο, Λίγκετι

Βοήθεια

Μέθοδος μουσικής σημειογραφίας…

Πλήρης απάντηση

Μέθοδος μουσικής σημειογραφίας που χρησιμοποιεί σχήματα, χρώματα, οπτικά σύμβολα, λέξεις για να περιγράψει διαφορετικούς ήχους σε συνάρτηση με το χρόνο (όχι καθιερωμένη ευρωπαϊκή σημειογραφία).

Μεταξύ άλλων, την χρησιμοποίησαν οι: Στηβ Μπλοκ, Ιάννης Ξενάκης, Λουτσιάνο Μπέριο, Κριστόφ Πεντερέτσκι, Γκιόργκι Λίγκετι.