Τι είναι η στοχαστική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

ηχητική μάζα, Ξενάκης, γαλαξίας, νεφέλωμα, επεισόδια, ήχοι, πυκνότητα, τοποθέτηση, σύνταξη

Βοήθεια

Βασικό στοιχείο της μουσικής αυτής είναι η έννοια…

Πλήρης απάντηση

Βασικό στοιχείο της μουσικής αυτής είναι η έννοια της μάζας. H “ηχητική μάζα” του Ξενάκη είναι ένα είδος γαλαξία, ένα είδος νεφελώματος, που αποτελείται από πολλά και ποικίλα “στοιχεία” (επεισόδια ή ήχους), των οποίων η οργάνωση και η κίνηση έχουν σχέση με την πυκνότητα (πόσα “στοιχεία” ανά δευτερόλεπτο), με την τοποθέτησή τους ανά ύψος και με τον τρόπο σύνταξής τους (με ποια σειρά, δηλ. πυκνότητα-ύψος).

Περιγράψτε τις συνθετικές μεθόδους του Ξενάκη.

Λέξεις-κλειδιά

υπολογιστής, επιλογή υλικοί, μέθοδοι, στοχαστική μουσική, αρχιτεκτονική, μαθηματικά, φυσική

Βοήθεια

Συνήθως χρησιμοποιείται ηλεκτρονικός υπολογιστής…

Πλήρης απάντηση

Συνήθως χρησιμοποιείται ηλεκτρονικός υπολογιστής, ο οποίος βοηθάει με διάφορους υπολογιστικούς τρόπους στην κατασκευή του κομματιού, αν και την όλη επιλογή του υλικού την κάνει ο ίδιος ο συνθέτης.

Οι πρωτοποριακές συνθετικές μέθοδοι που ανέπτυξε (η ονομαζόμενη από τον ίδιο στοχαστική μουσική), συσχέτιζαν τη μουσική και την αρχιτεκτονική με τα μαθηματικά και τη φυσική.

Ποιες τεχνικές χρησιμοποίησε Ν. Σκαλκώτας;

Λέξεις-κλειδιά

σειραϊσμό/δωδεκαφθογγισμό, τονικά, λαϊκότροπα, δημοτικά

Βοήθεια

Ο Σκαλκώτας συνέθεσε έργα:…

Πλήρης απάντηση

Ο Σκαλκώτας συνέθεσε έργα:

  • σειραϊκά – δωδεκάφθογγα
  • ατονικά
  • ελεύθερα δωδεκάφθογγα, δηλαδή με περιορισμένη σειραϊκή δομή
  • τονικά, βασισμένα αποκλειστικά στη δημοτική μουσική παράδοση ή εμπνευσμένα από αυτήν
  • δωδεκάφθογγα, στα οποία ενσωματώνονται λαϊκότροπα στοιχεία
  • τονικά, στα οποία λείπουν ή είναι περιορισμένα τα στοιχεία από τη δημοτική παράδοση

Τι είναι μινιμαλισμός;

Λέξεις-κλειδιά

1960, Νέα Υόρκη, αντίθεση, επανάληψη λίγων σχημάτων, προοδευτική διαφοροποίηση, τονικότητες, σύντομα σχήματα, εξέλιξη, ελάχιστες λεπτομέρειες, μεγάλη διάρκεια

Βοήθεια

Εμφανίστηκε στα μέσα της δεκατίας του 1960 στη Νέα Υόρκη…

Πλήρης απάντηση

Εμφανίστηκε στα μέσα της δεκατίας του 1960 στη Νέα Υόρκη ως αντίδραση στην ατονικότητα και το σειραϊσμό μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τα χαρακτηριστικά του μινιμαλισμού είναι:

  • Τονικότητες μείζονες, ελάσσονες και τροπικές
  • Σύντομα επαναλαμβανόμενα ρυθμικά, μελωδικά και αρμονικά σχήματα.
  • Προοδευτική εξέλιξη της πορείας του έργου με αργό τρόπο, ώστε ο ακροατής να επικεντρώνεται στις ελάχιστες λεπτομέρειες.
  • Συχνά μεγάλη διάρκεια (των συνθέσεων).
Συμπληρωματικά

Βασικό χαρακτηριστικό της η επίμονη επανάληψη λίγων μελωδικών και ρυθμικών σχημάτων, με προοδευτική διαφοροποίηση των μελωδικών ή και ρυθμικών στοιχείων.

Εκπρόσωποι: Στιβ Ράιχ, Four Organs, Drumming, Τέρι Ρίλεϊ, A Rainbow in Curved Air, Φίλιπ Γκλας, Akhnaten όπερα (1983-4), Φρέντερικ Ρζέφσκι, Coming Together

Τι είναι αλεατορική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

τυχαίο, αυτοσχεδιασμός, ελευθερία, σύνθεση, εκτέλεση, ρυθμός, ενορχήστρωση, αριθμός εκτελεστών, accesskey=”τονικό ύψος”

Βοήθεια

(alea=κύβος, ζάρι) Εισάγεται η έννοια του “τυχαίου”…

Πλήρης απάντηση

(alea=κύβος, ζάρι) Εισάγεται η έννοια του “τυχαίου”, με τη μορφή του αυτοσχεδιασμού, την ελευθερία στη μορφή και διαφορετικούς τρόπους μουσικής γραφής. Η μουσική μπορεί να είναι τυχαία σε ό,τι αφορά την σύνθεση, την εκτέλεση ή και τα δύο. Το τυχαίο επίσης μπορεί να παρουσιάζεται σε ό,τι αφορά τον ρυθμό, την ενορχήστρωση, τον αριθμό των εκτελεστών, το τονικό ύψος, το μέτρο, τη χροιά κ.α.

Πλήρης απάντηση

Ένα έργο μπορεί να έχει τόσες εκτελέσεις όσες θα είναι και οι φορές που θα εκτελεστεί. Ο νέος τρόπος εκτέλεσης προϋποθέτει και νέα σημειογραφία, τη συμβολική γραφή (σύμβολα, γραφικές απεικονίσεις κ.ά.). Τον αλεατορισμό τον συναντάμε τόσο στην ηλεκτρονική όσο και στη σειραϊκή μουσική. Εκπρόσωποι: Τζον Κέιτζ, Καρλχάιντς Στοκχάουζεν, Πιέρ Μπουλέζ κ.ά.

Τι είναι σειραϊσμός;

Λέξεις-κλειδιά

εξέλιξη δωδεκαφθογγισμού, ύψος, διάρκεια, δυναμική, ηχόχρωμα, σταθερές σειρές, είδος θέματος, καθοριστικός ρόλος

Βοήθεια

Στον σειραϊσμό (που αποτελεί εξέλιξη του δωδεκαφθογγισμού)…

Πλήρης απάντηση

Στον σειραϊσμό (που αποτελεί εξέλιξη του δωδεκαφθογγισμού) τα διάφορα μουσικά στοιχεία, όπως ύψος, διάρκεια, δυναμική, ηχόχρωμα κ.ά., οργανώνονται σε σταθερές σειρές που δεν αλλάζουν. Με αυτόν τον τρόπο η σειρά αποτελεί ένα είδος θέματος, που παίζει καθοριστικό ρόλο σε ολόκληρη την σύνθεση

Τι είναι ο δωδεκαφθογγισμός;

Λέξεις-κλειδιά

Σένμπεργκ, χρωματική κλίμακα, προκαθορισμένη σειρά, ισοδύναμες νότες, 4 μορφές, αρχική, αντίθετη, οπισθοδρόμηση, οπισθοδρόμηση της αντίθετης, συγχορδίες, εκπρόσωποι

Βοήθεια

Δημιουργήθηκε από τον Α. Σένμπεργκ…

Πλήρης απάντηση

Δημιουργήθηκε από τον Α. Σένμπεργκ. Κάθε σύνθεση βασίζεται πάνω στην ελεύθερη χρήση των δώδεκα φθόγγων της χρωματικής κλίμακας σε μια προκαθορισμένη σειρά. Όλες οι νότες είναι ισοδύναμες και καμία δε θεωρείται σημαντικότερη από κάποια άλλη.

Συμπληρωματικά

Η σειρά παρουσιάζεται σε 4 μορφές:

  • αρχική,
  • αντίθετη, δηλαδή, τα ανιόντα διαστήματα γίνονται κατιόντα και αντίστροφα,
  • οπισθοδρόμηση, δηλαδή, η σειρά από το τέλος προς την αρχή (οι νότες της αρχικής 1,2,3,4,5, παρουσιάζονται με τη σειρά 5,4,3,2,1) και
  • οπισθοδρόμηση της αντίθετης. Η σειρά αποτελεί το υλικό για την ανάπτυξη του έργου και επαναλαμβάνεται συχνά είτε με τις ίδιες νότες, είτε σε απόσταση διαφορετικού διαστήματος κάθε φορά.

Τοποθετώντας τις σειρές έτσι ώστε να ακουστούν ταυτόχρονα, δημιουργούνται συγχορδίες.

Εκπρόσωποι του δωδεκαφθογγισμού: ο Άρνολντ Σένμπεργκ και οι μαθητές του, Άντον Βέμπερν, Άλμπαν Μπεργκ, Νίκος Σκαλκώτας, Πιέρ Μπουλέζ, Λουτσιάνο Μπέριο κ.ά.

Τι είναι ατονική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

έλλειψη τονικού κέντρου, επανάληψη νότας, διαφορετικές νότες, χρωματική κλίμακα, δωδεκάφθογγη μουσική, Σένμπεργκ

Βοήθεια

Η ατονική μουσική έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την…

Πλήρης απάντηση

Η ατονική μουσική έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την έλλειψη ενός συγκεκριμένου τονικού κέντρου. Διάφορες συγχορδίες κινούνται ελεύθερα, έτσι όπως τις καθορίζει ο συνθέτης, με αποτέλεσμα να κυριαρχεί το διάφωνο άκουσμα.

Συμπληρωματικά

Αποφεύγει κάθε σχέση με τονικά κέντρα καθώς επίσης και τη συχνή επανάληψη μιας νότας, επειδή αυτό δημιουργεί την εντύπωση τονικού κέντρου. Το αποτέλεσμα είναι να απαιτούνται όλο και περισσότερες “διαφορετικές” νότες, έτσι που βαθμιαία να απαιτούνται όλες οι νότες της χρωματικής κλίμακας. Η καθιέρωση της δωδεκάφθογγης χρωματικής κλίμακας προαναγγέλει τη δωδεκάφθογγη μουσική. Τα πρώτα ατονικά στο σύνολό τους έργα είναι του A. Σένμπεργκ.