Περιγράψτε τις εξελίξεις στην όπερα από τη δεκαετία του 1950.

Λέξεις-κλειδιά

1950 πρόταση πρωτοπορίας, 1960 νέες τεχνικές, 1970 Μπέριο

Βοήθεια

Γύρω στο 1950 παρουσιάζεται η πρόταση πρωτοπορίας…

Πλήρης απάντηση

Γύρω στο 1950 παρουσιάζεται η πρόταση πρωτοπορίας των Μπρίτεν και Χανς Βέρνερ Χέντσε.

Κατά το 1960 το μουσικό θέατρο πειραματίζεται με νέες τεχνικές (κολάζ, πολύτεχνα, ακόμα και βήξιμο και μούγκρισμα), ταυτίζεται με το θέατρο του παράλογου –παράλογη μουσική για παράλογη δράση– και βγαίνει στο περιθώριο της ιστορίας της όπερας ως πειραματικό μουσικό θέατρο. Στη δεκαετία του 1960, η όπερα είναι στην ουσία απούσα, ενώ μπαίνει στην “κανονική πορεία” της, το 1970, με κύριο εκπρόσωπο το Λουτσιάνο Μπέριο και συνεχίζει την ιστορία της.

Τι είναι ο δωδεκαφθογγισμός;

Λέξεις-κλειδιά

Σένμπεργκ, χρωματική κλίμακα, προκαθορισμένη σειρά, ισοδύναμες νότες, 4 μορφές, αρχική, αντίθετη, οπισθοδρόμηση, οπισθοδρόμηση της αντίθετης, συγχορδίες, εκπρόσωποι

Βοήθεια

Δημιουργήθηκε από τον Α. Σένμπεργκ…

Πλήρης απάντηση

Δημιουργήθηκε από τον Α. Σένμπεργκ. Κάθε σύνθεση βασίζεται πάνω στην ελεύθερη χρήση των δώδεκα φθόγγων της χρωματικής κλίμακας σε μια προκαθορισμένη σειρά. Όλες οι νότες είναι ισοδύναμες και καμία δε θεωρείται σημαντικότερη από κάποια άλλη.

Συμπληρωματικά

Η σειρά παρουσιάζεται σε 4 μορφές:

  • αρχική,
  • αντίθετη, δηλαδή, τα ανιόντα διαστήματα γίνονται κατιόντα και αντίστροφα,
  • οπισθοδρόμηση, δηλαδή, η σειρά από το τέλος προς την αρχή (οι νότες της αρχικής 1,2,3,4,5, παρουσιάζονται με τη σειρά 5,4,3,2,1) και
  • οπισθοδρόμηση της αντίθετης. Η σειρά αποτελεί το υλικό για την ανάπτυξη του έργου και επαναλαμβάνεται συχνά είτε με τις ίδιες νότες, είτε σε απόσταση διαφορετικού διαστήματος κάθε φορά.

Τοποθετώντας τις σειρές έτσι ώστε να ακουστούν ταυτόχρονα, δημιουργούνται συγχορδίες.

Εκπρόσωποι του δωδεκαφθογγισμού: ο Άρνολντ Σένμπεργκ και οι μαθητές του, Άντον Βέμπερν, Άλμπαν Μπεργκ, Νίκος Σκαλκώτας, Πιέρ Μπουλέζ, Λουτσιάνο Μπέριο κ.ά.

Συμπληρώστε τον συνθέτη για τα εξής έργα

Η κατάκτηση του Παραδείσου

Β. Παπαθανασίου

Ατμόσφαιρες

Γκ. Λίγκετι

Αρχαίες φωνές παιδιών

Τζ. Κραμπ

Καλότυχα είναι τα βουνά

παραδοσιακό

Καταιγίδα στη θάλασσα

Ε. Γκρίηγκ

Μια μικρή λευκή αχιβάδα

Μ. Χατζιδάκις

Σεκουέντσα ΙΙΙ

Λ. Μπέριο

Μουσική των νερών

Γκ. Χέντελ

Συμφωνία του Νέου Κόσμου

Α. Ντβόρζακ

Δώδεκα παιδιά

Μ. Λοΐζος

Ψάπφα

Ι. Ξενάξης

Χάρυ Γιάνος

Ζ. Κόνταϊ

Το νανούρισμα του Τζίμπο

Κ. Ντεμπισύ

Χορός της ζαχαρένιας νεράιδας

Π. Τσαϊκόφσκι

Κινέζικος χορός

Π. Τσαϊκόφσκι

Τι είναι η γραφική παρτιτούρα; Αναφέρετε 4 συνθέτες που την χρησιμοποιούν.

Λέξεις-κλειδιά

σημειογραφία, σχήματα, χρώματα, σύμβολα, συνάρτηση με το χρόνο, Μπλοκ, Ξενάκης, Μπέριο, Λίγκετι

Βοήθεια

Μέθοδος μουσικής σημειογραφίας…

Πλήρης απάντηση

Μέθοδος μουσικής σημειογραφίας που χρησιμοποιεί σχήματα, χρώματα, οπτικά σύμβολα, λέξεις για να περιγράψει διαφορετικούς ήχους σε συνάρτηση με το χρόνο (όχι καθιερωμένη ευρωπαϊκή σημειογραφία).

Μεταξύ άλλων, την χρησιμοποίησαν οι: Στηβ Μπλοκ, Ιάννης Ξενάκης, Λουτσιάνο Μπέριο, Κριστόφ Πεντερέτσκι, Γκιόργκι Λίγκετι.

Τι γνωρίζετε για τη σειρά Σεκουέντσα;

Λέξεις-κλειδιά

σειρά από έργα, sequenza I, φλάουτο, ΧΧΙΙΙ, βιολοντσέλο, γυναικεία φωνή, ποίημα, λέξη, ολόκληρη, συλλαβή, γράμματα

Βοήθεια

Ο Μπέριο έγραψε μια σειρά από πρωτότυπα έργα…

Πλήρης απάντηση

Ο Μπέριο έγραψε μια σειρά από πρωτότυπα έργα με τον τίτλο Sequenza, στα οποία χρησιμοποιεί όλες τις δυνατότητες του κάθε οργάνου ή της φωνής. Η Πρώτη Σεκουέντζα (Sequenza I) γράφτηκε το 1958 για φλάουτο και η τελευταία, η δέκατη τέταρτη, το 2002, για βιολοντσέλο. Η Σεκουέντζα III είναι γραμμένη για γυναικεία φωνή και είναι βασισμένη σε ποίημα. Κάθε λέξη του ποιήματος είναι για το συνθέτη ένας ξεχωριστός ήχος. Μπορεί να ακούγεται ολόκληρη ή να σπάζει σε συλλαβές, ακόμα και σε γράμματα.

Τι γνωρίζετε για τον Λουτσιάνο Μπέριο;

Λέξεις-κλειδιά

πρωτοπόρος σε πειραματισμούς, ηλεκτρονική μουσική, κολάζ, μίμηση

Βοήθεια

Ιταλός συνθέτης, πρωτοπόρος…

Πλήρης απάντηση

(1925 – 2003) Ιταλός συνθέτης, πρωτοπόρος σε πειραματισμούς στην Ηλεκτρονική Μουσική και στην ανάπτυξη της τεχνικής κολάζ, δανειζόμενος αποσπάσματα από άλλους συνθέτες ή μιμούμενος τα χαρακτηριστικά του ύφους τους.