Ετικέτα: Σένμπεργκ

obligato προβολή των υποταγμένων, δωδεκαφωνία ισάξιοι όλοι

Την προβολή αυτού που ήταν άλλοτε υποταγμένο, δηλαδή της σημασίας…

Την προβολή αυτού που ήταν άλλοτε υποταγμένο, δηλαδή της σημασίας των κάτω φωνών, του παραμερισμού του χαρακτήρα της υποτέλειας που είχαν. Με αυτόν τον τρόπο σφραγίζει ο συνθέτης πάνω στο έργο του την κοινωνική πρόθεση. Η δωδεκαφωνία, η οποία στηρίζεται στην ιδέα του Schönberg για 12 ισάξιους φθόγγους, που αναφέρονται μόνο ο ένας στον άλλο, καθρεφτίζει μια σημερινή κοινωνική κατάσταση.

Τουραντό, Πουτσίνι, Ντεμπισί, Ραβέλ, Στράους, ψυχολογική έκφραση, Σένμπεργκ, Μπεργκ, νεοκλασικισμός, ατονική

Η πρώτη όπερα που ξεπερνά τον φορμαλισμό του παρελθόντος…

Η πρώτη όπερα που ξεπερνά τον φορμαλισμό του παρελθόντος και συντάσσεται σύμφωνα με τις αρχές του εξπρεσιονισμού είναι η Τουραντό (1924) του Πουτσίνι.

Ο γαλλικός Ιμπρεσιονισμός, μετρά τρεις μόνο όπερες: Πελλέας και Μελισσάνθη (1902) του Ντεμπισί και δύο μονόπρακτες (Ισπανική Ώρα και Το Παιδί με τα Μάγια) του Ραβέλ.

Στη Γερμανία την όπερα εκπροσωπούν οι διάδοχοι του Βάγκνερ και κυρίως ο Ρίχαρντ Στράους, ο οποίος δημιουργεί την “ψυχολογική έκφραση” κατά το πρότυπο του Φρόυντ, που συμβάλλει στην εξέλιξη του εξπρεσιονιστικού μουσικού θεάτρου των Σέμπεργκ και Μπέργκ. Παράλληλα οδηγεί στο νεοκλασικισμό.

Η γλώσσα της όπερας του 20ου αιώνα είναι ατονική ή τονική με ατονικές αναφορές.

Ευρώπη, Αμερική, 1920, Ντεμπισί, Σένμπεργκ, κλασικές αρχές, απλότητα, γέφυρα, ατονικότητα, νεο-τονικότητα

Κίνημα που εμφανίστηκε στην Ευρώπη και στην Αμερική…

Κίνημα που εμφανίστηκε στην Ευρώπη και στην Αμερική στις αρχές του 20ου αιώνα (γύρω στα 1920) κάτω από την επίδραση του Ιμπρεσιονισμού του Ντεμπισί και του Εξπρεσιονισμού του Σένμπεργκ. Πρόκειται για μια επιστροφή στις κλασικές αρχές σύνθεσης. Με μια αρχαϊκή απλότητα αντιτίθεται στα σύγχρονά του κινήματα αλλά και στο ρομαντισμό. Ο νεοκλασικισμός λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στον 20ο αιώνα και στο παρελθόν. Από την ατονικότητα του Σένμπεργκ, οι συνθέτες επιχειρούν να φτάσουν στην τονικότητα του παρελθόντος με μια νέα αντίληψη (νεο-τονικότητα).

δωδεκαφθογγιστής, Σένμπεργκ, τονικά, Βόιτσεκ, Λούλου

Σημαντικός δωδεκαφθογγιστής, μαθητής του Σένμπεργ…

(1885 – 1935) Σημαντικός δωδεκαφθογγιστής, μαθητής του Σένμπεργκ. Στα τελευταία έργα του χρησιμοποιεί και τονικά στοιχεία. Έργα: Βότσεκ, Λούλου όπερες, Λυρική Σουίτα, κοντσέρτα κ.ά.

Σένμπερκ, δωδεκάφθογγο, λίηντερ, τριο, κουαρτέτο, κοντσέρτο, παραλλαγές

Μαθητής και οπαδός του Σένμπεργκ, ακολουθεί το…

(1883 – 1945) Μαθητής και οπαδός του Σένμπεργκ, ακολουθεί το δωδεκάφθογγο σύστημα του δασκάλου του, προσαρμοσμένο όμως στο δικό του προσωπικό στυλ, που είναι ίσως απρόσιτο για τον απλό ακροατή. Έργα: λίηντερ με συνοδεία πιάνου ή μικρών οργανικών συνόλων, τρίο και κουαρτέτο για έγχορδα, κοντσέρτο για εννέα όργανα, παραλλαγές για πιάνο ή ορχήστρα κ.ά.

Πέντε κομμάτια για πιάνο, Σερενάτα, δωδεκαφθογγισμός, ΗΠΑ, θεωρητικά, ζωγράφος, Σκαλκώτας

Το 1923 παρουσιάζει τα Πέντε κομμάτια για πιάνο…

(1874 – 1951) Το 1923 παρουσιάζει τα Πέντε κομμάτια για πιάνο, και ακολουθεί η Σερενάτα έργο 24, που είναι η αρχή του δωδεκαφθογγισμού. Το 1933 μεταναστεύει στις ΗΠΑ, όπου διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Σημαντική είναι η προσφορά του στο θεωρητικό τομέα: έγραψε εγχειρίδια για την αρμονία, την αντίστιξη, καθώς και για τη σύνθεση. Υπήρξε παράλληλα αξιόλογος ζωγράφος και ήταν φίλος και συνεργάτης του Καντίνσκι. Η επίδρασή του στους συνθέτες του 20ου αιώνα είναι μεγάλη. Πολλοί υιοθέτησαν τη μέθοδό του και ανάμεσά τους ο Νίκος Σκαλκώτας. Άλλα έργα: Από το Σήμερα στο Αύριο όπερα, χορικά, λίηντερ για ορχήστρα ή πιάνο, Πελλέας και Μελισσάνθη συμφωνικό ποίημα, Φεγγαρίσιος Πιερότος για φωνή και σολιστικό σύνολο, τρίο, κουαρτέτα, κοντσέρτα, παραλλαγές κ.ά.

Ντεμπισύ, Μποτιτσέλλι, Μπρακ, Σαίνμπεργ, Καντίνσκι, Κέητζ, Ντυσάν

Ο Κλωντ Ντεμπισύ εμπνεύστηκε από…

Ο Κλωντ Ντεμπισύ εμπνεύστηκε από τους πίνακες του Μποτιτσέλλι (Άνοιξη) και ο Ζωρζ Μπρακ από τα έργα του Ντεμπισύ. Ο Άρνολντ Σαίνμπεργ ανταλλάσσει ιδέες με τον Βασίλι Καντίνσκι. Ο Τζων Κέητζ συνδέεται με στενή φιλία με τον Μαρσέλ Ντυσάν.

Σένμπεργκ, χρωματική κλίμακα, προκαθορισμένη σειρά, ισοδύναμες νότες, 4 μορφές, αρχική, αντίθετη, οπισθοδρόμηση, οπισθοδρόμηση της αντίθετης, συγχορδίες, εκπρόσωποι

Δημιουργήθηκε από τον Α. Σένμπεργκ…

Δημιουργήθηκε από τον Α. Σένμπεργκ. Κάθε σύνθεση βασίζεται πάνω στην ελεύθερη χρήση των δώδεκα φθόγγων της χρωματικής κλίμακας σε μια προκαθορισμένη σειρά. Όλες οι νότες είναι ισοδύναμες και καμία δε θεωρείται σημαντικότερη από κάποια άλλη.

Η σειρά παρουσιάζεται σε 4 μορφές:

• αρχική,
• αντίθετη, δηλαδή, τα ανιόντα διαστήματα γίνονται κατιόντα και αντίστροφα,
• οπισθοδρόμηση, δηλαδή, η σειρά από το τέλος προς την αρχή (οι νότες της αρχικής 1,2,3,4,5, παρουσιάζονται με τη σειρά 5,4,3,2,1) και
• οπισθοδρόμηση της αντίθετης. Η σειρά αποτελεί το υλικό για την ανάπτυξη του έργου και επαναλαμβάνεται συχνά είτε με τις ίδιες νότες, είτε σε απόσταση διαφορετικού διαστήματος κάθε φορά.

Τοποθετώντας τις σειρές έτσι ώστε να ακουστούν ταυτόχρονα, δημιουργούνται συγχορδίες.

Εκπρόσωποι του δωδεκαφθογγισμού: ο Άρνολντ Σένμπεργκ και οι μαθητές του, Άντον Βέμπερν, Άλμπαν Μπεργκ, Νίκος Σκαλκώτας, Πιέρ Μπουλέζ, Λουτσιάνο Μπέριο κ.ά.

Παντονική

Παντονική, αφού όλες οι τονικότητες είναι ισοδύναμες.

έλλειψη τονικού κέντρου, επανάληψη νότας, διαφορετικές νότες, χρωματική κλίμακα, δωδεκάφθογγη μουσική, Σένμπεργκ

Η ατονική μουσική έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την…

Η ατονική μουσική έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την έλλειψη ενός συγκεκριμένου τονικού κέντρου. Διάφορες συγχορδίες κινούνται ελεύθερα, έτσι όπως τις καθορίζει ο συνθέτης, με αποτέλεσμα να κυριαρχεί το διάφωνο άκουσμα.

Αποφεύγει κάθε σχέση με τονικά κέντρα καθώς επίσης και τη συχνή επανάληψη μιας νότας, επειδή αυτό δημιουργεί την εντύπωση τονικού κέντρου. Το αποτέλεσμα είναι να απαιτούνται όλο και περισσότερες “διαφορετικές” νότες, έτσι που βαθμιαία να απαιτούνται όλες οι νότες της χρωματικής κλίμακας. Η καθιέρωση της δωδεκάφθογγης χρωματικής κλίμακας προαναγγέλει τη δωδεκάφθογγη μουσική. Τα πρώτα ατονικά στο σύνολό τους έργα είναι του A. Σένμπεργκ.

Κλωντ Ντεμπισύ, Ιγκόρ Στραβίνσκι…

Κλωντ Ντεμπισύ, Ιγκόρ Στραβίνσκι, Άρνολντ Σαίνμπεργκ, Άλμπαν Μπεργκ, Άντον Βέμπερν, Μπέλα Μπάρτοκ, Τζωρτζ Γκέρσουιν, Τζων Κέητζ, Άαρον Κόπλαντ.

Οι συνθέτες αυτοί εξερευνούσαν τους νέους μουσικούς κόσμους που τους ανοίγονταν. Αλλαγές δεν παρατηρούνταν μόνο από συνθέτη σε συνθέτη αλλά και στο ίδιο το έργο αυτών.