Τι γνωρίζετε για τον Σταύρο Ξαρχάκο;

Λέξεις-κλειδιά

συνθέτης, ενορχηστρωτής, μαέστρος, Ελλάδα, εξωτερικό

Βοήθεια

Ο Σταύρος Ξαρχάκος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα…

Πλήρης απάντηση

Ο Σταύρος Ξαρχάκος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες, έχει αφήσει έντονα τη σφραγίδα του στη σύγχρονη ελληνική μουσική δημιουργία. Παράλληλα, έχει διακριθεί ως ενορχηστρωτής και ως μαέστρος στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών και από τις πρώτες του εμφανίσεις,πολύ νέος ακόμη, στις αρχές της δεκαετίας του ’60, ξεχώρισε ως συνθέτης κινηματογραφικής και θεατρικής μουσικής. Καινοτόμος και ιδιαίτερα παραγωγικός καλλιτέχνης, ασχολήθηκε, εκτός από τη μουσική για το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, που αποτελεί το μεγαλύτερο και γνωστότερο μέρος της δημιουργίας του και με άλλα είδη μουσικής.

Προς το τέλος της δεκαετίας του ’60, επικέντρωσε το ενδιαφέρον του στην κλασική μουσική, μελετώντας τις τεχνικές της: αρμονία, σύνθεση και διεύθυνση ορχήστρας. Για το σκοπό αυτό έμεινε αρκετό καιρό στο εξωτερικό, σπουδάζοντας στο Παρίσι και τη Ν. Υόρκη. Στα τέλη της δεκαετίας του ’70, γνώρισε το μαέστρο και συνθέτη Λέοναρντ Μπερνστάιν, με τον οποίο συνεργάστηκε για αρκετό καιρό ως μαέστρος.

Στην αρχή της σταδιοδρομίας του, έγραψε μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήταν η μουσική του για την κινηματογραφική ταινία “Κόκκινα Φανάρια” το 1963. Τα τραγούδια “Άπονη ζωή”, “Φτωχολογιά” και “Παράπονο” έγιναν μεγάλες επιτυχίες. Κάτω από τον ίδιο τίτλο κυκλοφόρησε και ο πρώτος του μεγάλος δίσκος, σε στίχους Λ. Παπαδόπουλου. Την ίδια περίπου εποχή (γύρω στο 1964), έγραψε τα τραγούδια “Τα δάκρυά μου είναι καυτά” και “Βαρκαρόλα” σε στίχους Β. Γκούφα για την ταινία “Ταξίδι”. Ακολούθησαν τα τραγούδια “όνειρο δεμένο”, “Χάθηκε το φεγγάρι” και “Ο χορός του Σάκαινα” για την ταινία “Λόλα”. Γύρω στο 1966, έγραψε τα τραγούδια “Υπομονή” και “Τα τραίνα που φύγαν”. Ωστόσο, ο δίσκος που έκανε ιδιαίτερη αίσθηση είναι το “Ένα μεσημέρι” σε στίχους Νίκου Γκάτσου που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τα τραγούδια: “Στου όθωνα τα χρόνια”, “Μάτια βουρκωμένα”, “Άσπρη μέρα και για μας” κ.ά. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του έγραψε μουσική για 21 ταινίες, με κορυφαία αυτή για το “Ρεμπέτικο” του Κώστα Φέρρη, σε στίχους Νίκου Γκάτσου.

Ηχογράφησε 42 δίσκους και συνεργάστηκε με τους σπουδαιότερους λαϊκούς ερμηνευτές, κάνοντας τεράστιες επιτυχίες. Επίσης, συνέθεσε μουσική για 15 τηλεοπτικές παραγωγές, καθώς και για αρχαία τραγωδία και διεθνή μπαλέτα. Ταυτόχρονα, ως αρχιμουσικός, έχει διευθύνει πολλές ορχήστρες σε όλο τον κόσμο. Πολλά έργα του έχουν βραβευθεί σε μουσικά και κινηματογραφικά φεστιβάλ. Το Μάιο του 1994 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου “Αντέλφι” της Νέας Υόρκης. Από τις αρχές του 1995 ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής.

Τι είναι η “επιστροφή στις ρίζες”;

Λέξεις-κλειδιά

1956, Αθήνα, παραδοσιακά, Μεσόγειος, προσωπικός δρόμος, κίνημα, φιλοσοφικές απόψεις, κοινωνικές προτάσεις για τη ζωή και την τέχνη, σχεδιασμός του μέλλοντος

Βοήθεια

Το 1956 ο Μαρκόπουλος έφτασε στην Αθήνα και συνέχισε να εργάζεται…

Πλήρης απάντηση

Το 1956 ο Μαρκόπουλος έφτασε στην Αθήνα και συνέχισε να εργάζεται, συνθέτοντας μουσική και αντλώντας επιδράσεις από τα παραδοσιακά τραγούδια του ελλαδικού και μεσογειακού χώρου, έτσι ώστε να διαμορφώσει το προσωπικό του ύφος. Από νωρίς άνοιξε τον προσωπικό του δρόμο στην ελληνική μουσική, προτείνοντας με έμφαση “Επιστροφή στις Ρίζες”. Η πρόταση αυτή πήρε τις διαστάσεις κινήματος τέχνης.

Οι παράμετροι αυτού του μουσικού κινήματος στήριζαν παράλληλα τις φιλοσοφικές του απόψεις, που συνδυάζονταν με τις κοινωνικές προτάσεις για τη ζωή και την τέχνη. Το κίνημα αυτό ο συνθέτης το όριζε ως “σχεδιασμό του μέλλοντος, με στοιχεία από άφθαρτες πηγές της ζωντανής μας παράδοσης, σε συνδυασμό με επιλεγμένες σύγχρονες πληροφορίες τέχνης”.

Τι γνωρίζετε για τον Γιάννη Μαρκόπουλο;

Λέξεις-κλειδιά

Ηράκλειο, 1939, παραδοσιακή, συμφωνική, ραδιόφωνο, Αίγυπτος, 1983 Πανευρωπαϊκοί, 1994 λειτουργία του ορφέα, 2005 νόμος της θαλπωρής, αρχαίο θέατρο, κινηματογράφος

Βοήθεια

Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1939…

Πλήρης απάντηση

Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1939. Τα παραδοσιακά στοιχεία της κρητικής μουσικής, σε συνδυασμό με τη συμφωνική μουσική που άκουγε από το ραδιόφωνο εκείνη την εποχή, καθώς επίσης και η μουσική της κοντινής Αιγύπτου, ήταν τα πρώτα και αποφασιστικής σημασίας ακούσματα του.

Το 1983, του ανατέθηκε ο σχεδιασμός του τελετουργικού της έναρξης των Πανευρωπαϊκών Αγώνων στην Αθήνα. Συνέθεσε τον ύμνο “Θέλουμε Ειρήνη”, που μεταδόθηκε τηλεοπτικά σε πολλές χώρες του κόσμου. Το 1994, συνέθεσε τη “Λειτουργία του Ορφέα”, σε αρχαία ορφικά ποιήματα, έργο που παρουσίασε στην Βιέννη, τις Βρυξέλλες, το Παρίσι, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και σε άλλες πρωτεύουσες του κόσμου. Το 2005, ολοκλήρωσε τη σύνθεση του έργου “Ο Νόμος της Θαλπωρής” με θέμα τον άνθρωπο, που από την εποχή της συνειδητής ύπαρξης του στη γη, με την εκπνοή του παράγει ήχους, τραγούδι, μουσική.

Έχει συνθέσει μουσική για το αρχαίο θέατρο όπως: “Μήδεια”, “Λυσιστράτη”, “Θεσμοφοριάζουσες”, “Εκκλησιάζουσες”, κ.ά. Έχει συνθέσει επίσης μουσική για κινηματογραφικές ταινίες όπως: “Μικρές Αφροδίτες” και “Byron” του Ν. Κούνδουρου, “Επιχείρηση Απόλλων” του Γ. Σκαλενάκη, “Η Μοίρα ενός αθώου” του Γρ. Γρηγορίου κ.ά. Άλλα σημαντικά έργα του είναι: “Ιθαγένεια” (1971), ο “Στράτης Θαλασσινός” (1973), η “Θητεία” (1974), οι “Μετανάστες” (1974), ο “Θεσσαλικός κύκλος” (1975), τα “Ανεξάρτητα” (1976).

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος συνέχισε τη δημιουργική του πορεία με νέες συνθέσεις, επιμένοντας ότι “την τέχνη πρέπει να τη διαπερνούν -για να τη στηρίζουν- κανόνες και νόμοι της επιστήμης”.

Αναφέρετε έργα του Μ. Θεοδωράκη.

Λέξεις-κλειδιά

κύκλοι τραγουδιών, ορατόρια, συμφωνική μουσική, όπερες

Πλήρης απάντηση

Κύκλοι τραγουδιών: “Αρχιπέλαγος”, “Πολιτεία Α και Β”, “Επιφάνια”, “Μαουτχάουζεν”, “Ρωμιοσύνη”, “Ο Ήλιος και ο Χρόνος”, “Τα Λαϊκά”, “Αρκαδίες Ι-ΧΙ”, “Τα Τραγούδια του Αντρέα”, “Λιανοτράγουδα”, “Μπαλάντες”

Ορατόρια: “Άξιον Εστί”, “Requiem”, “Επιφάνια Αβέρωφ”, “Πνευματικό Εμβατήριο”, “Canto General”, “Θεία Λειτουργία”, “Κατάσταση Πολιορκίας”.

Συμφωνική μουσική: Συμφωνίες Νο 2, 3, 4, 7, “Κατά Σαδδουκαίων”, “Canto Olympico”.

όπερες: “Μήδεια”, “Ηλέκτρα”, “Αντιγόνη”, “Λυσιστράτη”.

Τι ήταν η “Οδός Ονείρων“;

Λέξεις-κλειδιά

1962, Σολομός, Αργυράκη, μιούζικαλ, νούμερα, τραγούδια, δρώμενα, προβολή φιλμ, κάτοικοι ενός δρόμου, φωτογράφος, Χορν

Βοήθεια

Το 1962 ο Χατζιδάκις ανέβασε την “Οδό Ονείρων”…

Πλήρης απάντηση

Το 1962 ο Χατζιδάκις ανέβασε την “Οδό Ονείρων”, δημιουργώντας μια παράσταση-σταθμό για το ελληνικό μουσικό θέατρο σε σκηνοθεσία Α. Σολομού, σκηνικά και κοστούμια Μ. Αργυράκη.

Η “Οδός Ονείρων” ήταν ένα ιδιότυπο μιούζικαλ. Μια σειρά από νούμερα, τραγούδια, χορευτικά δρώμενα που συνοδεύονταν από τη μουσική του Μ. Χατζιδάκι, καθώς και την προβολή ενός μικρού φιλμ (πρωτοφανές για τα θεατρικά δεδομένα της εποχής), με πρωταγωνιστές το Μ. Χατζιδάκι, τη Ρ. Βλαχοπούλου και το Μ. Αργυράκη. Το κάθε τι που διαδραματιζόταν, αφορούσε στους κατοίκους ενός δρόμου, μιας γειτονιάς. Πρωτεύοντα ρόλο σ´ όλη την παράσταση έπαιζε ο “φωτογράφος” (Δημήτρης Χορν) που εκπλήρωνε τα όνειρα όλων των ηρώων.

Ποιες είναι οι περίοδοι του ελληνικού τραγουδιού τον 20ο αιώνα;

Λέξεις-κλειδιά

δημοτικό/αστικό, ρεμπέτικο/ελαφρό, οπερέτα/επιθεώρηση, αντιπολεμικό/λαϊκό, κινηματογράφος, έντεχνο/ξένο/Νέο Κύμα, Αντιδικτατορικό/έντεχνο, ποικιλομορφία

Πλήρης απάντηση
  • 1900: Δημοτικό και αστικό τραγούδι
  • 1920: Ρεμπέτικο και “ελαφρό” τραγούδι
  • 1930: Οπερέτα και επιθεώρηση
  • 1940: Αντιπολεμικό και λαϊκό τραγούδι
  • 1950: Κινηματογράφος και μουσική
  • 1960: Έντεχνο, ξένη ποπ και Νέο Κύμα
  • 1970: Αντιδικτατορικό-πολιτικό τραγούδι και έντεχνο
  • 1980 και εξής: Ποικιλομορφία και επιρροές από τη διεθνή μουσική σκηνή

Τι είναι το έντεχνο και ποιοι οι εκπρόσωποί του;

Λέξεις-κλειδιά

1960, υψηλή αισθητική, στοιχεία λαϊκής, Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Ξαρχάκος, Μαρκόπουλος, Λοΐζος, ποίηση

Βοήθεια

Την δεκαετία του 1960, μια ομάδα συνθετών έδωσε μια καλλιτεχνική…

Πλήρης απάντηση

Την δεκαετία του 1960, μια ομάδα συνθετών έδωσε μια καλλιτεχνική παραγωγή υψηλής αισθητικής, αξιοποιώντας και αναδεικνύοντας στοιχεία της λαϊκής μουσικής μέσα στις συνθέσεις τους.

Ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Σταύρος Ξαρχάκος, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Μάνος Λοΐζος και άλλοι σπουδαίοι μουσικοί προσπάθησαν να αναδείξουν το “έντεχνο” τραγούδι μελοποιώντας ποίηση κορυφαίων ποιητών (όπως ο Οδ. Ελύτης, ο Γ. Ρίτσος, ο Γ. Σεφέρης, ο Ν. Γκάτσος κ.ά.).