Προσωπική σελίδα
Όλη η ύλη των βιβλίων της Γενικής Παιδείας, με τη μορφή ερώτησης – απάντησης.
Η ενότητα αυτή δημιουργήθηκε για να βοηθήσει την προετοιμασία των υποψηφίων για τις πανελλήνιες εξετάσεις στο μάθημα Μουσική Αντίληψη και Γνώση, όπως αυτό εξετάστηκε στο διάστημα 2019 – 2023.
διχασμός σε 2 κλάδους, εξουσία τεχνολογίας, μαθηματικά και τυχαίο ως μέτρο πιθανότητας
Ο διχασμός της οργανωμένης ηχητικότητας σε δύο κλάδους αποτελεί…
Ο διχασμός της οργανωμένης ηχητικότητας σε δύο κλάδους αποτελεί ένα καθαρό ανάλογο των κοινωνικών συνθηκών: από τη μια μεριά το είδος της ζωής που εξουσιάζεται από την τεχνολογία, και που η γλώσσα της είναι τα μαθηματικά, από την άλλη το τυχαίο ως μέτρο της πιθανότητας.
obligato προβολή των υποταγμένων, δωδεκαφωνία ισάξιοι όλοι
Την προβολή αυτού που ήταν άλλοτε υποταγμένο, δηλαδή της σημασίας…
Την προβολή αυτού που ήταν άλλοτε υποταγμένο, δηλαδή της σημασίας των κάτω φωνών, του παραμερισμού του χαρακτήρα της υποτέλειας που είχαν. Με αυτόν τον τρόπο σφραγίζει ο συνθέτης πάνω στο έργο του την κοινωνική πρόθεση. Η δωδεκαφωνία, η οποία στηρίζεται στην ιδέα του Schönberg για 12 ισάξιους φθόγγους, που αναφέρονται μόνο ο ένας στον άλλο, καθρεφτίζει μια σημερινή κοινωνική κατάσταση.
cantus firmus θρησκευόμενη κοινωνία, ομοφωνία απολυταρχική κοινωνία μπαρόκ
Η χρήση του cantus firmus αντικατοπτρίζει την δομή της θρησκευόμενης…
Η χρήση του cantus firmus αντικατοπτρίζει την δομή της θρησκευόμενης κοινωνίας του Μεσαίωνα, ενώ η χρήση μιας μοναδικής μελωδίας, που σαν επάνω φωνή στηρίζεται στο κοντίνουο, την δομή της απολυταρχικής κοινωνίας του μπαρόκ.
δομή με 3ες, ρυθμική διαφοροποίηση, δομή με 8ες/5ες/4ες
Η νέα ηχητικότητα της ars nova, δηλαδή η δομή με τρίτες…
Η νέα ηχητικότητα της ars nova, δηλαδή η δομή με τρίτες και η ρυθμική διαφοροποίηση, αντιμετωπίστηκαν ως παραποίηση της ars antiqua, που είχε τυποποιηθεί με οκτάβες, πέμπτες και τέταρτες.
αναμόρφωση ρυθμού, μελωδίας, αρμονίας, αμηχανία
Η ριζική αναμόρφωση του ρυθμού, της μελωδίας και της αρμονίας…
Η ριζική αναμόρφωση του ρυθμού, της μελωδίας και της αρμονίας, δηλαδή των τριών γνωστών στοιχείων της μουσικής. Έτσι ο ακροατής της σύγχρονης μουσικής βρίσκεται σε μεγάλη αμηχανία, γιατί δεν αισθάνεται το σωματικό-φωνητικό στήριγμα, στο οποίο έχει συνηθίσει και με το οποίο έχει συνδέσει τη μουσική ακρόαση.
νέα ομοφωνία, ηχητικό κράμα, ηχητική δέσμη, διαφορές ύψους, πλάτους, πυκνότητας, μελωδία – οριζόντια εξέλιξη, αρμονία – συνηχήσεις
Η μελωδία και η αρμονία στην νέα ομοφωνία δημιουργούν…
Η μελωδία και η αρμονία στην νέα ομοφωνία δημιουργούν ένα ηχητικό κράμα, ή ηχητική δέσμη, με διαφορές ύψους, πλάτους και πυκνότητας, που διατηρεί ως κοινό στοιχείο με τι μελωδία την οριζόντια εξέλιξη και διαμόρφωσή της και ως κοινό στοιχείο με την αρμονία, τις συνηχήσεις.
χάνεται η σταθερή αίσθηση του ρυθμού, αφηριμένη αντίληψη διαφορών, αποκλείεται η σωματική κίνηση
Μια βαθιά μεταβολή στην ουσία του ρυθμού και στην αντίληψή του…
Μια βαθιά μεταβολή στην ουσία του ρυθμού και στην αντίληψή του: η σταθερή αίσθηση του ρυθμού, που προκαλούσε και ταυτόχρονα στηριζόταν πάνω στις λανθάνουσες κανονικές κινήσεις του σώματος, χάνεται, για να μείνει στη θέση της μια αφηρημένη αντίληψη αγωγικών διαφορών, που αποκλείει τη συνδρομή της σωματικής κίνησης.
ποιητικό μέτρο, μουσικό μέτρο, κατάργηση τονικότητας, κλονισμός ρυθμού
Από την αρχή ο ρυθμός ήταν δεμένος με το ποιητικό μέτρο…
Από την αρχή ο ρυθμός ήταν δεμένος με το ποιητικό μέτρο. Με την εξέλιξη της αρμονίας, δημιουργείται το μουσικό μέτρο. Από τον 17ο αιώνα η αρμονία, ο ρυθμός και το μέτρο συνδέονται με μια σχέση άμεσης αλληλοεξάρτησης. Η κατάργηση του τονικού συστήματος κλονίζει και την βάση του ρυθμού.
χορός, μελωδία
Με τον χορό (ρυθμός και κίνηση του σώματος)…
Με τον χορό (ρυθμός και κίνηση του σώματος) και την μελωδία (τραγούδι, λόγος).
πόλεμος, μεταπολεμικό χάος, μηχανές, άπειρο, ατομικισμός
Το πολεμικό και μεταπολεμικό χάος, η επίδραση της μηχανής…
Το πολεμικό και μεταπολεμικό χάος, η επίδραση της μηχανής πάνω στον άνθρωπο, η διείσδυση του ανθρώπου στο άπειρο, ο ξέφρενος ατομικισμός των σύγχρονων συνθετών. Όλα αυτά είναι εξηγήσεις που δεν μπορούν να σταθούν.
Ars nova, nuove musiche
Οι ιστορικοί υπενθυμίζουν την “Ars nova”…
Οι ιστορικοί υπενθυμίζουν την “Ars nova”, τη συνειδητή στροφή προς νέες μουσικές κατακτήσεις στις αρχές του 14ου αιώνα, και τις “Nuove musiche” στις αρχές του 17ου αιώνα.
πολυφωνία 16ου – μπαρόκ, μπαρόκ – ομοφωνία κλασικισμού, αντιρομαντική κρίση
Το πέρασμα από την πολυφωνία του 16ου αιώνα…
Το πέρασμα από την πολυφωνία του 16ου αιώνα στην ομοφωνία του πρώιμου μπαρόκ. Το πέρασμα από την πολυφωνία του τελευταίου μπαρόκ στην ομοφωνία της προκλασικής και κλασικής περιόδου. Η “αντιρομαντική κρίση” του 20ου αιώνα, ως απάντηση στον γιγαντισμό του Βάγκνερ.
μορφολογία, εξάντληση δυνατοτήτων, τυποποίηση, κορεσμός
Η φυγή προς το απλό αφορά περισσότερο τη μορφολογική δομή…
Η φυγή προς το απλό αφορά περισσότερο τη μορφολογική δομή των έργων και υπαγορεύεται από την εξάντληση των μορφοπλαστικών δυνατοτήτων της τεχνοτροπίας μιας εποχής. Η εξάντληση αυτή ακολουθείται από την τυποποίηση και τον κορεσμό, που ωθεί μοιραία προς νέες και φυσικά απλές ακόμη μορφές
απλό προς σύνθετο
Μια πορεία από το πιο απλό προς το πιο σύνθετο…
Μια πορεία από το πιο απλό προς το πιο σύνθετο, που αφορά κυρίως την αρμονική δομή των έργων (όλο και πιο σύνθετες αρμονικές σχέσεις, όλο και μεγαλύτερος βαθμός διαφωνίας).
δομικά και στιλιστικά στοιχεία αντίστοιχα με τον ρητορικό λόγο
Κατά το 17ο αιώνα η μουσική αντιμετωπιζόταν ως ρητορική τέχνη…
Κατά το 17ο αιώνα η μουσική αντιμετωπιζόταν ως ρητορική τέχνη, με τα δομικά και στιλιστικά στοιχεία της να συγγενεύουν με ανάλογα στοιχεία του ρητορικού λόγου.
ορχηστρική, φωνητική, γλώσσα, μαδριγάλι, όπερα, καντάτα
Γενικά, δεχόμαστε σήμερα ότι η ορχηστρική μουσική είναι η πιο “κατάλληλη” …
Γενικά, δεχόμαστε σήμερα ότι η ορχηστρική μουσική είναι η πιο “κατάλληλη” (“σωστή”) μουσική. Παρόλα αυτά, το 18ο αιώνα η ορχηστρική μουσική εθεωρείτο ακόμα ως ο “φτωχός συγγενής” της φωνητικής μουσικής, γιατί έλειπε το στοιχείο που ουσιαστικά τη χαρακτήριζε, δηλαδή η γλώσσα.
Η αισθητική της μουσικής, από το 16ο ως το 18ο αιώνα, είχε αποκλειστικές σχεδόν αναφορές στο μαδριγάλι, και, αργότερα, στην όπερα και στην καντάτα.
μπαρόκ ενοποιημένη επίδραση, άρια, Διαφωτισμός, φαντασία, συχνή και απότομη διαφοροποίηση
Η “επίδραση” της μουσικής, όπως ήταν κατανοητή κατά την εποχή του Μπαρόκ…
Η “επίδραση” της μουσικής, όπως ήταν κατανοητή κατά την εποχή του Μπαρόκ, έπρεπε να είναι ενοποιημένη και συνεχόμενη μέσα σε ένα ολόκληρο μουσικό κομμάτι ή μέρος κομματιού, όπως σε μια άρια, ενώ το συναίσθημα, που εκφραζόταν την εποχή του Διαφωτισμού από ένα συνθέτη, κυρίως στις “Φαντασίες” και λιγότερο στις σονάτες, μπορούσε να διαφοροποιηθεί συχνά και απότομα.
έκφραση ιδιοσυγκρασιών, παθών, διαθέσεων
Η μουσική στις ποικίλες εκδηλώσεις και μορφές της είναι η έκφραση…
Η μουσική στις ποικίλες εκδηλώσεις και μορφές της είναι η έκφραση των ανθρώπινων ιδιοσυγκρασιών, παθών, διαθέσεων κτλ. Η έκφραση επιδράσεων και συναισθημάτων είναι η ουσία και ο στόχος της μουσικής.
θ΄ρληδη υου κόδμου, Αυτό (Φρόιντ)
Ο Αρθούρος Σοπενχάουερ ορίζει την εσωτερική ουσία του κόσμου ως…
Ο Αρθούρος Σοπενχάουερ ορίζει την εσωτερική ουσία του κόσμου ως “θέληση” την οποία, από όλες τις τέχνες, μόνο η μουσική μπορεί να αντιπροσωπεύσει επαρκώς. Αυτή η “θέληση”, σύμφωνα με το Σοπενχάουερ, δεν κατευθύνεται από τον ορθολογισμό αλλά από μια τυφλή ώθηση και δύναμη παρόμοια με το “Αυτό” του Σίγκμουντ Φρόιντ.