Κατηγορία: Όργανα

κουτάλια, κομπολόι, ποτηράκια, ζίλια, ντέφι

Κουτάλια: συνήθως φτιάχνονται από σκληρό ξύλο. Ο εκτελεστής είναι συνήθως ο ίδιος ο χορευτής, κρατάει στο κάθε χέρι δυο κουτάλια με το κοίλο μέρος προς τα έξω, έτσι ώστε να χτυπάει το ένα με το άλλο, όταν ανοιγοκλείνουν τα δάχτυλα.

Κομπολόι: κρεμασμένο από κουμπί γιλέκου ή πουκαμίσου, κρατιέται τεντωμένο με το αριστερό χέρι, ενώ το δεξί τρίβει ρυθμικά τις χάντρες με τα χείλια ενός μικρού, χοντρού κρασοπότηρου. Το κομπολόι συνόδευε παλιότερα το τραγούδι, ή ακόμη και όργανα όπως τον ταμπουρά, τον μπαγλαμά κ.ά., με ρυθμικούς σχηματισμούς.

Ποτηράκια του κρασιού ή του ούζου: αυτοσχέδιο μουσικό όργανο. Ο εκτελεστής τοποθετεί δύο σε κάθε χέρι και ανοιγοκλείνοντας τα δάχτυλα, τα χτυπά για να συνοδέψει ρυθμικά το τραγούδι. Παίζονται μόνα τους ή κάποιες φορές και με μελωδικά όργανα, όπως το βιολί, τη λύρα τον ταμπουρά κ.ά.

Ζίλια: μεταλλικά κύμβαλα, σιδερένια ή μπρούντζινα, με τρύπα στη μέση. Οι διαστάσεις τους ποικίλλουν. Έτσι συναντάμε ζίλια με διάμετρο 6-8 εκ. περίπου, σπανιότερα και παραπάνω, τα οποία κρατά ο εκτελεστής, από ένα στο κάθε χέρι.

Ντέφι: ξύλινος κύλινδρος. Η μία βάση του κυλίνδρου είναι σκεπασμένη με δέρμα. Πολλά ντέφια έχουν γύρω-γύρω στον κυλινδρικό σκελετό, σε ίση απόσταση, ζίλια, μικρά δηλαδή μπρούντζινα διπλά κύμβαλα. Το μέγεθός του ποικίλλει από 20-50 εκ. ή και περισσότερο.

πήλινος σκελετός, στάμνα, δέρμα, μεγέθη, Μ. Ασία, Μακεδονία, Θράκη, νησιά

Το τουμπελέκι αποτελείται από έναν πήλινο σκελετό…

Το τουμπελέκι αποτελείται από έναν πήλινο σκελετό σε σχήμα στάμνας χωρίς λαβή, ανοιχτή στο στόμιο και σκεπασμένη στον πάτο με τεντωμένο δέρμα το οποίο κολλούν ή δένουν στο ηχείο. Το τουμπελέκι συναντιέται σε διάφορα μεγέθη. Η καταγωγή του είναι μικρασιατική, όμως χρησιμοποιείται από παλιά στη Μακεδονία, τη Θράκη και τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.

αυλός, γκάιντα, νταούλι, λαχούτα, τσιφτέλια

Τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνται είναι ο …

Τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνται είναι ο αυλός, η γκάιντα, το νταούλι και η λαχούτα (μονόχορδο χορδόφωνο με δοξάρι). Στο βορρά παίζεται η τσιφτέλια, ένα δίχορδο αχλαδόσχημο χορδόφωνο με μακρύ λαιμό.

ποικιλία, τουρκική/ελληνική προέλευση, γκάιντα, καβάλ, γκαντούλκα, τυμπάν, ταμπουράς, ταραμπούκα, ντουμπέκ

Παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία. Μερικά έχουν…

Παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία. Μερικά έχουν τουρκική προέλευση και μερικά ελληνική.

Όργανα: γκάιντα, καβάλ (αυλός με επιστόμιο απλή τρύπα), γκαντούλκα (χορδόφωνο με δοξάρι που κρατιέται κάθετα, με μελωδικές και συμπαθητικές χορδές), τυπάν (μεγάλο τύμπανο που στηρίζει ο εκτελεστής στον ώμο), ταμπουράς, ταραμπούκα ή ντουμπέκ (όπως το ελληνικό τουμπελέκι).

φρούλα, ταμπουρίτσα, γκούσλα

Φρούλα: είδος φλογέρας

Ταμπουρίτσα: χορδόφωνο τύπου λαούτου

Γκούσλα: μονόχορδο βιολί του Μαυροβουνίου.

ένας τύπος άσκαυλου με πέντε αυλούς άνισου μήκους και με διπλή γλωττίδα.

αυλός με διπλή γλωττίδα

ένας τύπος μικρού φορητού εκκλησιαστικού οργάνου με ήχο που μοιάζει με ακορντεόν και συνοδεύει συχνά τον χορό σαλταρέλο.

κιθάρα με πέντε διπλές χορδές.

τύπος λατέρνας που συναντάται στον ιταλικό βορρά.

τύμπανο τριβής.

κάποια μοναδικά, σολιστικά και σύνολα, κεντρική Ευρώπη 2 βιολιά και κοντραμπάσο, μελωδικά και ρυθμικά όργανα, ίδιος εκτελεστής πολλά όργανα

Κάθε μουσική παράδοση έχει τα δικά της μουσικά όργανα…

Κάθε μουσική παράδοση έχει τα δικά της μουσικά όργανα. Κάποια συναντώνται σε πολλές και κάποια είναι μοναδικά. Στην παραδοσιακή μουσική της Ευρώπης υπάρχουν σολιστικά όργανα και σύνολα. Στην Κεντρική Ευρώπη είναι συχνός ο συνδυασμός δύο βιολιών και ενός κοντραμπάσου, αλλά και σύνολα που συνδυάζουν μελωδικά και ρυθμικά όργανα. Κάποιες φορές ο ίδιος εκτελεστής παίζει ταυτόχρονα δύο όργανα (όπως π.χ. τον αυλό και το τύμπανο στη Δυτική Ευρώπη ή το βιολί και τη φλογέρα στην Ουγγαρία).

150-200 κρουστά, ρυθμική βάση, σούρντο, κάισα ντε γκέρο, χεπινίκε, απίτο, αγκό-γκο, πολύπλοκους ρυθμούς

Ομάδα που αποτελείται από 150-200 εκτελεστές κρουστών…

Ομάδα που αποτελείται από 150-200 εκτελεστές κρουστών που παίζουν τη ρυθμική βάση του συνόλου. Όργανα: Σούρντο, Καΐσα ντε γκέρο, Χεπινίκε, Απίτο, Κουίκα, Τσοκάλο, Ρέκο-Ρέκο ή γκουίρο, Αγκό-γκο (κουδούνα με δυο τόνους, ψηλό και χαμηλό. Την κρατούν με το αριστερό χέρι και τη χτυπούν με μπακέτα τυμπάνου. Παίζει πολύπλοκους ρυθμούς).

αυλός, ξύλο, επιστόμιο, σφυρίχτρα, διαφορετικός ήχος

Αυλός από ξύλο, με επιστόμιο-σφυρίχτρα…

Αυλός από ξύλο, με επιστόμιο-σφυρίχτρα και μικρή τρύπα για τον αέρα. Ο ήχος του και ο τόνος του είναι διαφορετικός από οποιονδήποτε αυλό των Άνδεων.

Ένας ευθύαυλος

σείστρα, νύχι κατσίκας/λάμα, αλυσίδα

Σείστρα φτιαγμένα από νύχι κατσίκας…

Σείστρα φτιαγμένα από νύχι κατσίκας ή λάμα. Τα νύχια του ζώου κόβονται όταν μεγαλώσουν και δένονται στη σειρά με σχοινί φτιάχνοντας μια αλυσίδα.

δυνατό τύμπανο, Βολιβία, ξύλο, κοχύλι, μεμβράνη, δέρμα κατσίκας

Τύμπανο με πολύ δυνατό ήχο …

Τύμπανο με πολύ δυνατό ήχο από τη Βολιβία, φτιαγμένο από ξύλο και κογχύλι με μεμβράνη από δέρμα κατσίκας.

αρχαίο αερόφωνο, 10 ή περισσότερους σωλήνες, καλαμένιοι, ζαμπόνα, χαλίκια/ξερά καλαμπόκια, Τιτκάκα, Περού, Βολιβία

Ο αυλός του Πάνα είναι ένα αρχαίο…

Ο αυλός του Πάνα είναι ένα αρχαίο ελληνικό, σύμφωνα με τη μυθολογία, αερόφωνο όργανο, που αποτελείται από συνήθως δέκα ή περισσότερους σωλήνες διαφορετικού μήκους (μερικές φορές και πάχους). Οι σωλήνες του αυλού είναι συνήθως καλαμένιοι. Στη Λατινική Αμερική ονομάζεται “ζαμπόνα”. Κουρδίζεται με ακρίβεια τοποθετώντας μέσα στους σωλήνες μικρά χαλίκια ή ξερά καλαμπόκια. Παίζεται από τους ιθαγενείς των υψιπέδων της λίμνης Τιτκάκα, ανάμεσα στο Περού και τη Βολιβία.

λαούτο, όστρακο, βιχουέλα, ξύλινο

Μικρό δεκάχορδο λαούτο, που προέρχεται…

Μικρό δεκάχορδο λαούτο, που προέρχεται από τη Ν. Αμερική. Το ηχείο του οργάνου παραδοσιακά κατασκευάζεται από όστρακο αρμαντίλο. Το τσαράνγκο δημιουργήθηκε όταν οι ιθαγενείς προσπάθησαν να κατασκευάσουν βιχουέλα (έναν πρόδρομο της κιθάρας, που έφεραν οι Ισπανοί στη Ν. Αμερική) με όστρακο αρμαντίλο. Σήμερα τα περισσότερα τσαράνγκο έχουν ξύλινο ηχείο.

χηνάκι, χρονολογία, οβάλ, 4-13 τρύπες, επιστόμιο, πηλός

Ιταλική λέξη που σημαίνει…

Ιταλική λέξη που σημαίνει “χηνάκι”. Είναι ένα όργανο του οποίου η προέλευση χρονολογείται χιλιάδες χρόνια πριν. Το σχήμα της είναι οβάλ με τέσσερις ως δεκατρείς τρύπες για τα δάχτυλα και ένα επιστόμιο που προεξέχει από το σώμα του οργάνου. Συχνά είναι φτιαγμένη από πηλό.

πνευστά, κρουστά, φυσικά υλικά, έγχορδα, τσαράνγκο

>Τα περισσότερα μουσικά όργανα των ιθαγενών της Ν. Αμερικής είναι…

Τα περισσότερα μουσικά όργανα των ιθαγενών της Ν. Αμερικής είναι πνευστά και κρουστά, από φυσικά υλικά ζωικής και φυτικής προέλευσης. Τα κυριότερα ευρωπαϊκά όργανα είναι τα έγχορδα όπως το τσαράνγκο.