Τι γνωρίζετε για την μουσική Disco;

Λέξεις-κλειδιά

χορευτική, 1970, εξέλιξη χορευτικών ρυθμών

Βοήθεια

Η “Ντίσκο ” (Disco) είναι ένα είδος χορευτικής…

Πλήρης απάντηση

Η “Ντίσκο ” (Disco) είναι ένα είδος χορευτικής μουσικής που βρήκε ιδιαίτερη άνθιση τη δεκαετία του ’70. Αποτελεί εξέλιξη των χορευτικών ρυθμών.

Τι γνωρίζετε για την μουσική Punk;

Λέξεις-κλειδιά

1970, κραυγές, σύντομα τραγούδια, κοινωνικό περιεχόμενο

Βοήθεια

Τα χαρακτηριστικά της “Πανκ” (Punk) μουσικής…

Πλήρης απάντηση

Τα χαρακτηριστικά της “Πανκ” (Punk) μουσικής, που εμφανίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’70, είναι οι δυνατές κραυγές από τους τραγουδιστές, τα σύντομης διάρκειας τραγούδια (περίπου 2 λεπτά) και ο στίχος με κοινωνικό περιεχόμενο.

Τι γνωρίζετε για την μουσική Heavy Metal;

Λέξεις-κλειδιά

ηλεκτρικές κιθάρες, παραμόρφωση, ένταση, ρυθμοί, μπάσο, ντραμς, φωνητικά

Βοήθεια

Η “Χέβι Μέταλ” (Heavy Metal) μουσική χαρακτηρίζεται από…

Πλήρης απάντηση

Η “Χέβι Μέταλ” (Heavy Metal) μουσική χαρακτηρίζεται από ηλεκτρικές κιθάρες με παραμόρφωση που παίζουν σε μεγάλη ένταση, έντονους ρυθμούς, πυκνούς ήχους από το μπάσο και τα ντραμς και ζωηρά φωνητικά.

Τι γνωρίζετε για την μουσική Hard Rock;

Λέξεις-κλειδιά

ροκ, έντονοι ρυθμοί, ηχοχρόματα, ποπ, παραμόρφωση, μπάσο, πλήκτρα, ντραμς

Βοήθεια

Η “Χαρντ Ροκ” (Hard Rock) αναφέρεται σε διάφορα είδη…

Πλήρης απάντηση

Η “Χαρντ Ροκ” (Hard Rock) αναφέρεται σε διάφορα είδη ροκ μουσικής με πιο έντονους ρυθμούς και ηχοχρώματα, έχοντας ως σκοπό να ξεχωρίσει από την ποπ. Χρησιμοποιούνται ηλεκτρικές κιθάρες με παραμόρφωση, μπάσο, πλήκτρα και ντραμς.

Τι γνωρίζετε για την μουσική Rockabilly;

Λέξεις-κλειδιά

ροκ εν ρολ, κάντρι

Βοήθεια

Το “Ροκαμπίλι” (Rockabilly) είναι ένα μίγμα…

Πλήρης απάντηση

Το “Ροκαμπίλι” (Rockabilly) είναι ένα μίγμα ροκ εν ρολ και κάντρι (country) μουσικής. Με το είδος αυτό της country ασχολήθηκε και ο Presley.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ροκ εν ρολ;

Λέξεις-κλειδιά

θέματα, έρωτας, αυτοκίνητα, χορός, σχολείο, διαμαρτυρία, 4/4, τονισμοί, μορφές

Βοήθεια

Τα θέματα του Rock ‘η’ Roll είναι ο πρώτος έρωτας…

Πλήρης απάντηση

Τα θέματα του Rock ‘η’ Roll είναι ο πρώτος έρωτας, τα αυτοκίνητα, ο χορός, το σχολείο, που ορισμένες φορές υπαινίσσονται και κάποια διαμαρτυρία. Ο ρυθμός σε 4/4, έχει τονισμένα το δεύτερο και τέταρτο τέταρτο, ενώ κυριαρχεί ο δυνατότερος, ρυθμικός παλμός (beat).

Συμπληρωματικά

Στο Rock ‘η’ Roll τα τραγούδια βασίζονται σε τρεις κυρίως μορφές: α) στην κοινή μορφή, στροφή-ρεφρέν, β) στη μορφή ΑΑΒΑ (των ελαφρών τραγουδιών) και γ) στη μορφή ΑΑΒ, μορφή του blues (ερώτηση-απάντηση), η οποία είναι και η επικρατέστερη.

Τι γνωρίζετε για την μουσική rock ‘n’ roll;

Λέξεις-κλειδιά

ΗΠΑ, 1950, ρυδμ εν μπλουζ, ταινία, Μπιλ Χάλεϋ

Βοήθεια

Το “Ροκ εν Ρολ” (Rock ‘n’ Roll) εμφανίστηκε στις…

Πλήρης απάντηση

Το “Ροκ εν Ρολ” (Rock ‘n’ Roll) εμφανίστηκε στις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του ‘50 και αμέσως διαδόθηκε σε όλον τον κόσμο. Αρχικά η λέξη ήταν συνώνυμη του ρυδμ εν μπλουζ. Για πρώτη φορά η λέξη “Ροκ εν ρολ” αναφέρεται στην ταινία Η Ζούγκλα του Μαυροπίνακα του 1955, όπου ακούγεται το τραγούδι του Μπιλ Χάλεϋ (Bill Haley) Rock Around The Clock.

Συμπληρωματικά

Ενσωμάτωσε επιρροές από την country ‘n’ western και τις μπαλάντες των λευκών. Ο όρος είναι του ραδιοφωνικού παραγωγού Αλαν Φριντ και μάλλον προέρχεται από τον στίχο “Rock, rock, rock everybody – roll, roll, roll everybody”.

Τι γνωρίζετε για την μουσική soul;

Λέξεις-κλειδιά

ρυδμ εν μπλουζ, γκόσπελ, χορός, Ρέι Τσαρλς

Βοήθεια

Η “Σόουλ” (Soul) συνδυάζει το ρυδμ εν μπλουζ…

Πλήρης απάντηση

Η “Σόουλ” (Soul) συνδυάζει το ρυδμ εν μπλουζ και το γκόσπελ, σε χορευτικές φόρμες. Κυριότερος εκπρόσωπος της μουσικής αυτής θεωρείται ο Ρέι Τσάρλς (Ray Charles).

Συμπληρωματικά

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 το rhythm ‘n’ blues “μεταμορφώνεται” από τους λευκούς σε rock ‘n’ roll. Πολλοί μαύροι μουσικοί αποφάσισαν να προσαρμόσουν τα τραγούδια τους σύμφωνα με τις επιθυμίες των λευκών, για να εξασφαλίσουν την επιτυχία, κάνοντας rock ‘n’ roll μουσική. Άλλοι όμως αρνήθηκαν να ακολουθήσουν την πορεία των συναδέλφων τους. Έτσι με κύριο εκπρόσωπο τον πιανίστα και τραγουδιστή Ray Charles, δημιουργούν τη soul μουσική, που όμως αντί για την κιθάρα χρησιμοποιεί το πιάνο, ενώ διατηρεί το σύνολο των πνευστών (χάλκινα, σαξόφωνο). Τη soul εκπροσώπησαν μεγάλα ονόματα, όπως η Aretha Franklin, και το εμπορικότερο sweet soul (Γλυκό σόουλ), Diana Ross, και μέσα από τη Jazz ο Ornette Coleman κ.ά.

Τι γνωρίζετε για την μουσική Rhythm ‘n’ blues;

Λέξεις-κλειδιά

τζαζ, γκόσπελ, αφροαμερικανοί, 1940, χορευτικό, boogie, σαξόφωνο

Βοήθεια

Είδος μουσικής που συνδυάζει τη…

Πλήρης απάντηση

Είδος μουσικής που συνδυάζει τη τζαζ, το γκόσπελ και τα μπλουζ και αρχικά εκτελούνταν από Αφροαμερικανούς καλλιτέχνες.

Συμπληρωματικά

Στη δεκαετία 1940, όταν η jazz έπαψε να είναι χορευτική (bebop), από την ανάγκη για διασκέδαση προέκυψε το (χορευτικό) “Rhythm ‘n’ Blues” στο χορευτικό χαρακτήρα του swing και στο ρυθμό του boogie. Στα χορευτικά blues άρχιζαν να ξεχωρίζουν οι τραγουδιστές από το οργανικό σύνολο, που το αποτελούσαν κυρίως πνευστά, με το σαξόφωνο σε σολιστικό ρόλο. Παράλληλα, αναπτύσσεται το “jump” (=πηδηχτό) στιλ με εκπροσώπους το σύνολο Tympany Five του Louis Jordan, ο οποίος προερχόταν από jazz ορχήστρα, τον Walker Τ, Bone κ.ά.

Ποια η σχέση της jazz με τους συνθέτες του 20ου αιώνα;

Λέξεις-κλειδιά

Βάιλ, Γκέρσουιν, Μπέρνσταϊν, Ντεμπισύ, Στραβίνσκι, Μπεργκ, ελευθερία, νέα είδη

Βοήθεια

Ακόμα και συνθέτες μουσικής του 20ου αι. έχουν γράψει επηρεασμένοι…

Πλήρης απάντηση

Ακόμα και συνθέτες μουσικής του 20ου αι. έχουν γράψει επηρεασμένοι από τη τζαζ μουσική (όπως οι Κουρτ Βάιλ,Τζορτζ Γκέρσουιν, Λέοναρντ Μπέρνσταϊν κ.ά.). O Κλωντ Ντεμπισύ το 1908 συνέθεσε το έργο “Gollywog’s Cakewalk”, ο Ιγκόρ Στραβίνσκι έγραψε συνθέσεις σε στυλ ράγκταϊμ και συνέθεσε το “Ebony Concerto” για το τζαζίστα Γούντι Χέρμαν (W. Herman), ενώ ο Άλμπαν Μπεργκ χρησιμοποίησε στοιχεία τζαζ στην όπερα “Lulu”. Η τζαζ μουσική πλέον αναγνωρίστηκε ως η μουσική που αντιπροσώπευε την ελευθερία. Οι μουσικοί άρχισαν να χρησιμοποιούν στοιχεία της τζαζ στις συνθέσεις τους, δημιουργώντας νέα είδη μουσικής.

Αναφέρετε άλλα είδη της jazz.

Λέξεις-κλειδιά

Hardbop, αβάντ-γκαρντ, λάτιν, άσιντ, mainstream

Βοήθεια

Στα μέσα της δεκαετίας του 50 δημιουργείται…

Πλήρης απάντηση

Στα μέσα της δεκαετίας του 50 δημιουργείται ένα ακόμη στιλ, το Hardbop, αντίστοιχο του bebop, που χρησιμοποίησε όμως μεγάλες ορχήστρες με σολίστες. To Hardbop, που είναι γνωστό και ως Soul Jazz ή Funky Jazz, αναβιώνει τις φόρμες των blues και gospels.

Μετά τη δεκαετία του 1960 εμφανίζονται ρεύματα όπως αβάντ-γκαρντ, λάτιν, άσιντ τζαζ κ.α.

Μετά το 1970 η jazz χρησιμοποιεί και ηλεκτρικά όργανα ενώ στο δεύτερο μισό της δεκαετίας το 1980 επιστρέφει στην απλότητα του bebop με το όνομα Mainstream (μέινστριμ).

Τι γνωρίζετε για τον Ορνέτ Κόλμαν;

Λέξεις-κλειδιά

φρη τζαζ, σαξόφωνο, συγκεκριμένοι τρόποι, ελεύθερη έκφραση, μελωδία, ρυθμός, αρμονία ισότιμα, συνδυασμός ήχων, ελευθερία

Βοήθεια

Σημαντικός εκπρόσωπος της Φρη τζαζ…

Πλήρης απάντηση

Σημαντικός εκπρόσωπος της Φρη τζαζ είναι ο σαξοφωνίστας Ορνέτ Κόλμαν. Σύμφωνα με τη θεωρία του, δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι να κάνει κάποιος μουσική. Έτσι οι μουσικοί εκφράζουν ελεύθερα τα συναισθήματά τους μέσα από τη μουσική. Η μελωδία, ο ρυθμός και η αρμονία χρησιμοποιούνται ισότιμα και έτσι οι μουσικοί παίζουν, σκέφτονται και αισθάνονται μέσα από ένα συνδυασμό ήχων, έχοντας με αυτόν τον τρόπο απεριόριστη ελευθερία.

Τι είναι η free jazz και ποιοι οι εκπρόσωποι;

Λέξεις-κλειδιά

1960, πειραματική, προκλητική, διαφωνία, νέοι ήχοι, εξω-ευρωπαϊκοί, ομαδικός αυτοσχεδιασμός, οργανωμένο χάος

Βοήθεια

Ο όρος “Φρη τζαζ” (Free jazz) δίνει την εικόνα της νέας…

Πλήρης απάντηση

Ο όρος “Φρη τζαζ” (Free jazz) δίνει την εικόνα της νέας κατεύθυνσης της μουσικής τζαζ στη δεκαετία του 1960. Πειραματική, προκλητική και ενδιαφέρουσα για αρκετούς ακροατές, έχει ως χαρακτηριστικό τον υψηλό βαθμό διαφωνίας. Οι εκτελεστές δοκιμάζουν νέους ήχους εμπνεόμενοι από έξω-ευρωπαϊκούς πολιτισμούς. Ο ομαδικός αυτοσχεδιασμός, όπου όλοι οι εκτελεστές αυτοσχεδιάζουν ταυτόχρονα και ανεξάρτητα από την αρμονική διαδοχή της σύνθεσης, ήταν κάτι το σύνηθες, προσδίδοντας μερικές φορές την αίσθηση του “οργανωμένου χάους”.

Συμπληρωματικά

Απελευθερώνεται από το ρυθμό, τη δομή και την ατονικότητα, (υιοθετεί την τονικότητα της ευρωπαϊκής μουσικής). Και τα όργανα επίσης ακολούθησαν αυτήν την ξέφρενη πορεία. Έτσι τα βιολιά χτυπιούνται, το πιάνο παίζεται με διάφορους παράδοξους τρόπους, ακόμη και στις χορδές, πειραματίζονται με όλα, γενικά, τα όργανα σε νέους τρόπους εκτέλεσης. Η free jazz υπήρξε ίσως η πιο κατάλληλη από τα άλλα στιλ, για να εκφράσει τη διαμαρτυρία για την κατάσταση στην οποία είχε οδηγήσει το φυλετικό πρόβλημα της Αμερικής.

Δημιουργοί: Ορνέτ Κόλμαν, Sun Ra, Ornette Coleman, John Coltrane κ.ά.

Πώς χρησιμοποιείται η τροπικότητα στην τζαζ;

Λέξεις-κλειδιά

ήχος, σχέση με τονικότητα, απουσία τονικότητας

Βοήθεια

Στην τροπικότητα, οι συγχορδίες επιλέγονται…

Πλήρης απάντηση

Στην τροπικότητα, οι συγχορδίες επιλέγονται πρώτα για τον ήχο τους και δευτερευόντως για τη σχέση τους με την τονικότητα του τραγουδιού. Κάθε συγχορδία σημαίνει και διαφορετική τονικότητα, ίσως και την απουσία τονικότητας.

Τι γνωρίζετε για τον Μάιλς Ντέιβις;

Λέξεις-κλειδιά

εγκεφαλική, πειθαρχημένη ενορχήστροση, συντομότερα σόλο, Birth of Cool, στερεότυπα, τροπικότητα

Βοήθεια

Ο Μάιλς Ντέιβις εισήγαγε μια πιο εγκεφαλική…

Πλήρης απάντηση

Ο Μάιλς Ντέιβις εισήγαγε μια πιο εγκεφαλική και περισσότερο πειθαρχημένη ενορχήστρωση από το παραδοσιακό μπήμποπ (ιδιαίτερα στα συντομότερα σόλο), με αποτέλεσμα να κάνει τη μουσική κουλ να διαφέρει αισθητά από το προηγούμενο είδος. Με το έργο του “The Birth of the Cool” (“Η γέννηση της κουλ τζαζ”), ξεφεύγει από τα στερεότυπα χρησιμοποιώντας έντονα την τροπικότητα.

Τι είναι η cool jazz και ποιοι οι εκπρόσωποι;

Λέξεις-κλειδιά

1940, μπήμποπ, εκλεπτυσμένη, ατμοσφαιρική, χαμηλών τόνων, συγκρατημένη, Στραβίνσκι, Ντεμπισύ

Βοήθεια

Η “Κουλ τζαζ” (Cool jazz) αναπτύχθηκε στα τέλη του…

Πλήρης απάντηση

Η “Κουλ τζαζ” (Cool jazz) αναπτύχθηκε στα τέλη του 1940, περίπου την ίδια εποχή με το μπήμποπ. Ήταν πιο εκλεπτυσμένη, ατμοσφαιρική, χαμηλών τόνων και συγκρατημένη και επηρεασμένη από τους σπουδαίους συνθέτες του 20ου αι., όπως τον Ι. Στραβίνσκι και τον Κλ. Ντεμπισύ.

Δημιουργοί: ο τρομπετίστας Μάιλς Ντέιβις, ο πιανίστας και συνθέτης Γκιλ Έβανς, [Lester Young, Gerry Mulligan, κ.ά.

Τι γνωρίζετε για το bebop και ποιοι οι εκπρόσωποι;

Λέξεις-κλειδιά

1940, αντίθεση στις μεγάλες μπάντες, ατομική εκφραστικότητα, αυτοσχεδιασμός, σύνθετες μελωδίες, αρμονίες, έμφαση στο ρυθμό, ασύμμετρες, ακατάλληλο για χορό, ασυνήθιστοι χρωματισμοί, διάφωνοι ήχοι, εξέλιξη στην τεχνική

Βοήθεια

Το “Μπήμποπ” (Bebop) εμφανίστηκε τη δεκαετία του…

Πλήρης απάντηση

Το “Μπήμποπ” (Bebop) εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’40 ως αντίθεση προς τις μεγάλες μπάντες του σουίνγκ, με μικρά σύνολα μουσικών –τεσσάρων ως έξι ατόμων– με ένα σολιστικό συνήθως όργανο, το οποίο λειτουργεί με βάση την ατομική εκφραστικότητα και ενισχύει τη θέση του σολίστα. Με αυτόν τον τρόπο, οι μουσικοί είχαν περισσότερες ευκαιρίες να αυτοσχεδιάζουν. Η ίδια η μουσική είχε πιο σύνθετες μελωδίες και αρμονίες και ιδιαίτερη έμφαση στο ρυθμό. Επιπλέον, κάποιες φράσεις ήταν μερικές φορές ασύμμετρες με αποτέλεσμα να υπάρχει πιο ενδιαφέρον αποτέλεσμα, αλλά μάλλον ακατάλληλο για χορό.

Οι μουσικοί στο μπήμποπ πειραματίζονταν με ασυνήθιστους χρωματισμούς, διάφωνους ήχους και τονισμούς κόντρα στη μελωδία, σηματοδοτώντας έτσι μια στροφή στην εξέλιξη της τεχνικής παιξίματος των κρουστών και του πιάνου.

Δημιουργοί: Ο σαξοφωνίστας Τσάρλι Πάρκερ, ο τρομπετίστας Ντίζι Γκιλέσπι, και ο Τελόνιους Μονκ.

Συμπληρωματικά

Χαρακτηριστικά:

  • Σύντομες, απότομες μελωδικές φράσεις, διακοπτόμενες
  • Συγκοπτόμενος ρυθμός, σε ταχύτατο τέμπο με μια πρωτοφανή πυκνότητα στις εναλλαγές συγχορδιών

Τι γνωρίζετε για τον κύριο εκπρόσωπο του σουίνγκ;

Λέξεις-κλειδιά

Γκούντμαν, συνενώνει, ρατσισμός, κλαρινέτο, δεξιοτεχνία, τελειότητα, βασιλιάς του swing

Βοήθεια

Κύριος εκπρόσωπος της μουσικής σουίνγκ θεωρείται ο…

Πλήρης απάντηση

Κύριος εκπρόσωπος της μουσικής σουίνγκ θεωρείται ο Μπένι Γκούντμαν (Benny Goodman). Ο Γκούντμαν κατάφερε να συνενώσει μουσικούς διαφορετικής φυλετικής προέλευσης για πρώτη φορά στην Αμερική εκείνης της εποχής, που μαστίζονταν από ρατσιστικά φαινόμενα. Θεωρήθηκε επίσης μοναδικός εκτελεστής κλαρινέτου (με μεγάλο κλασικό ρεπερτόριο και ηχογραφήσεις με σπουδαίες συμφωνικές ορχήστρες). Η δεξιοτεχνία του και η αναζήτηση της τελειότητας στην εκτέλεση, δίκαια του προσδίδουν τον τίτλο του “Βασιλιά του Swing”.

Τι γνωρίζετε για το swing και ποιοι οι εκπρόσωποι;

Λέξεις-κλειδιά

1935, ενδιάμεσο, κουνιέμαι, χορός

Βοήθεια

Από το 1935, το νέο στυλ ονομάζεται “σουίνγκ” (Swing) και…

Πλήρης απάντηση

Από το 1935, το νέο στυλ ονομάζεται “σουίνγκ” (Swing) και αποτελεί ουσιαστικά ένα ενδιάμεσο σταθμό ανάμεσα στην παραδοσιακή και στη μοντέρνα τζαζ. Η ονομασία του προέρχεται από το αγγλικό ρήμα swing, που σημαίνει κουνιέμαι. Εξαιτίας του δυναμικού του ρυθμού συνδέθηκε στενά με το χορό.

Συμπληρωματικά

Χαρακτηριστικά:

  • Μεγαλώνει η ορχήστρα (Big Band). Το μελωδικό τμήμα αποτελείται από τρία ή τέσσερα χάλκινα και τρία ή τέσσερα σαξόφωνα και κλαρινέτα. Στο ρυθμικό σχήμα αυξάνεται ο αριθμός των κρουστών.
  • Αναλαμβάνει ενορχηστρωτής – διασκευαστής, που καθορίζει το ρόλο των οργάνων στην ορχήστρα και δίνει οδηγίες για τα αυτοσχεδιαζόμενα μέρη στους σολίστες.
  • Ο τύπος “ερώτηση – απάντηση” αντικαθίσταται από τα σόλι και τη συνοδεία.
  • Μελωδία. Ο αυτοσχεδιασμός περιορίζεται.
  • Ο ρυθμός, σε 4/4 με χαρακτηριστικές συγκοπές και ρυθμικές μετατοπίσεις, προσδίδει στη jazz ένα χορευτικό ύφος που την κάνει πιο δημοφιλή.

Δημιουργοί: α) η ορχήστρα του Duke Ellington, β) οι εκτελεστές: Fletcher Henderson, Don Redman, Artie Shaw, Benny Goodman γ) τραγουδιστές, τραγουδίστριες: Mildred Bailey, η Billie Holliday, και n Ella Fitzgerald που καθιέρωσαν το jazz τραγούδι.