Προσωπική σελίδα
διάφωνη συνήχηση, 2η, σύνολο μονοφωνικών ή πληκτροφόρο, γροθιά, παλάμη
Ομάδα φθόγγων σε διάφωνη συνήχηση, που απέχουν μεταξύ τους…
Ομάδα φθόγγων σε διάφωνη συνήχηση, που απέχουν μεταξύ τους διάστημα δεύτερης μικρής ή μεγάλης ή ακόμη μικρότερο διάστημα. Μπορεί να εκτελεστεί από σύνολο μονοφωνικών οργάνων ή από πληκτροφόρο, που στην περίπτωση αυτή παίζεται με διάφορους τρόπους, π.χ. με τη γροθιά, με την παλάμη κτλ.
παρελάσεις, λιτανίες, πένθιμα, θριαμβευτικά, θρησκευτικά, Α Β Α, Α Β Α Β Α
Μουσική για παρελάσεις ή λιτανείες, σε τετραμερή (4/4) χρόνο…
Μουσική για παρελάσεις ή λιτανείες, σε τετραμερή (4/4) χρόνο για τα κανονικά και τα αργά πένθιμα εμβατήρια, σε διμερή (2/4) για τα θριαμβευτικά εμβατήρια, ή 6/8 για τα γρήγορα, και σε τριμερή (3/4) για τα αργά εμβατήρια θρησκευτικών πομπών. Το εμβατήριο, από άποψη μορφής, αποτελείται από μια βασική μελωδία, το κύριο μέρος (Α), η οποία εναλλάσσεται με ένα ή περισσότερα trio, μέρος μελωδικότερο του βασικού (Β), όπως ΑΒΑ, ΑΒΑΒΑ κτλ.
cantus firmus θρησκευόμενη κοινωνία, ομοφωνία απολυταρχική κοινωνία μπαρόκ
Η χρήση του cantus firmus αντικατοπτρίζει την δομή της θρησκευόμενης…
Η χρήση του cantus firmus αντικατοπτρίζει την δομή της θρησκευόμενης κοινωνίας του Μεσαίωνα, ενώ η χρήση μιας μοναδικής μελωδίας, που σαν επάνω φωνή στηρίζεται στο κοντίνουο, την δομή της απολυταρχικής κοινωνίας του μπαρόκ.
1+2+3+4, ντο-ντο, διαπασών, φα, σολ
Το άθροισμα των τεσσάρων πρώτων αριθμών (1+2+3+4)…
Το άθροισμα των τεσσάρων πρώτων αριθμών (1+2+3+4), δηλαδή το 10. Οι αριθμοί 1 και 2 της τετρακτύος δίνουν το κάτω ντο και το πάνω ντο της μουσικής κλίμακας, την οποία ονομάζουν “διαπασών” (=οκτάβα). Οι αριθμοί 1 και 4 δίνουν τη διπλή οκτάβα. Η σχέση 4:3 δίνει το φθόγγο φα και η σχέση 3:2 το φθόγγο σολ.
Τζαμάικα, calypso, rhythm ‘n’ blues, ταυτότητα, εξωτισμός, φτώχεια, βία, ναρκωτικά, Μπομπ Μάρλεϊ
Λαϊκή μουσική της Τζαμάικα. Προέρχεται από το calypso και το rhythm ‘η’ blues…
Λαϊκή μουσική της Τζαμάικα. Προέρχεται από το calypso και το rhythm ‘n’ blues. Ο ρυθμός είναι όπως και στο calypso 4/4. Ο στίχος, πότε εξωτικός πότε αγωνιστικός, έχει γίνει η δεύτερη φύση του λαού της Τζαμάικα, ενώ παράλληλα δηλώνει και την ταυτότητά του. Ο εξωτισμός από τη μια, φτώχεια, βία, ναρκωτικά απ’ την άλλη. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 η reggae πέρασε τα σύνορα της Τζαμάικα και απόχτησε διεθνή χαρακτήρα, χάρη στον Bob Marley, ο οποίος θεωρείται πατέρας της reggae μουσικής. Άλλοι εκπρόσωποι: Γκρέγκορι Άιζακς, Σούγκαρ Μίνοτ κ.ά.
σουρεαλιστής, νεοκλασικιστής, βαγκνερισμός, ρομαντισμός, ιμπρεσιονισμός, χιουμορ
Σουρεαλιστής, νεοκλασικιστής και πολλά άλλα…
(1866 – 1925). Σουρεαλιστής, νεοκλασικιστής και πολλά άλλα (κυβιστής, ντανταϊστής, νεοελληνιστής) αντιδρά στο βαγκνερισμό, στο ρομαντικό λυρισμό και στον ιμπρεσιονισμό και στολίζει τη μελωδία του με χιουμοριστικά σχόλια. Έγραψε κομμάτια για πιάνο και ορχήστρα, οπερέτες, μπαλέτα, για τα οποία συνεργάστηκε με τους Κοκτό και Πικάσο, όπως π.χ. Σωκράτης για τέσσερις σοπράνο και ορχήστρα δωματίου, Συμφωνικό Δράμα σε ύφος “νεοελληνικό” κ.ά.
πολυφωνικές φόρμες μπαρόκ, ομοφωνικές κλασικισμού, νέο στιλ, όλες οι εποχές, προσωπικό στίλ, μιούζικαλ, τζαζ, ποπ, φολκ
Οι συνθέτες του νεοκλασικισμού χρησιμοποιούν τις παλιές πολυφωνικές φόρμες…
Οι συνθέτες του νεοκλασικισμού χρησιμοποιούν τις παλιές πολυφωνικές φόρμες, κοντσέρτο γκρόσο, σουίτα κ.ά, του Μπαρόκ, και ομοφωνικές, συμφωνία, κοντσέρτο κ.ά. του κλασικισμού, με ένα άλλο, νέο στιλ. Αυτό το άνοιγμα σε όλες τις εποχές και το πλήθος των πηγών οδηγεί κάθε συνθέτη να δημιουργήσει ένα ιδιαίτερο, προσωπικό στιλ. Έτσι, στο κίνημα του νεοκλασικισμού εντάσσονται συνθέτες που το έργο τους βρίσκεται κοντά στον κλασικισμό, συνθέτες που χρησιμοποιούν και στοιχεία μιούζικαλ, τζαζ, ποπ και φολκ, καθώς επίσης και συνθέτες όπως ο Ερίκ Σατί.
1924, Ο έρως χρόνια δεν κοιτά, φοξ-τροτ, Κωνσταντινίδης, Πρωτευουσιάνα, 1940, ηχογραφήσεις, εκπομπές, σύνολα
Οι πρώτες αναφορές στη τζαζ μουσική στην Ελλάδα γίνονται …
Οι πρώτες αναφορές στη τζαζ μουσική στην Ελλάδα γίνονται σε μια παρτιτούρα του 1924, με τίτλο “Ο έρως χρόνια δεν κοιτά”. Το τραγούδι αυτό έχει την ένδειξη “φοξ-τροτ” (χορός σε μέτρο 4/4, που συνδυάζει αργά και γρήγορα βήματα) και είναι του Γρηγόρη Κωνσταντινίδη από την επιθεώρηση “Πρωτευουσιάνα”. Ουσιαστικά όμως η τζαζ κάνει την είσοδό της στην Ελλάδα μετά το 1940, με ηχογραφήσεις, εκπομπές ραδιοφώνου και μουσικά σύνολα.
μπλουζ, σάμπα, ρέγκε, μετακίνηση πληθυσμών, συγκερασμός, δυσκολίες, απογοητεύσεις
Στην Αμερική με τα μπλουζ (blues), στη Βραζιλία…
Στην Αμερική με τα μπλουζ (blues), στη Βραζιλία με τη σάμπα (samba) και στη Τζαμάικα με τη μουσική ρέγκε (reggae). Ανάλογες είναι και οι διεργασίες που συνετέλεσαν στη δημιουργία των μουσικών αυτών (μετακίνηση πληθυσμών, συγκερασμός της μουσικής του πληθυσμού που μετακινείται με τη μουσική των περιοχών όπου εγκαθίστανται, η έκφραση των δυσκολιών και των απογοητεύσεων εξαιτίας αυτών κ.ά.).
Σπανός, Χατζηνάσιος, ελαφρό, έντεχνο, μπουάτ, εικονογράφηση, ποίηση
Το “Νέο Κύμα”, με κύριους εκπρόσωπους τον Γιάννη Σπανό και…
Το “Νέο Κύμα”, με κύριους εκπρόσωπους τον Γιάννη Σπανό και τον Γιώργο Χατζηνάσιο, αποτέλεσε μια απόπειρα ισορροπίας ανάμεσα στο “ελαφρό” και το “έντεχνο” τραγούδι. Τραγουδιόταν στις μπουάτ, που ήταν μικροί χώροι, με χαμηλό φωτισμό, χαμηλά καθίσματα (πάγκοι ή σκαμνάκια, συχνά φλοκάτες και μαξιλάρια στο πάτωμα), χαμηλό ήχο χωρίς ενισχυτές. Στους τοίχους υπήρχε καλλιτεχνική εικονογράφηση. Μερικές φορές ανάμεσα στα τραγούδια διαβάζονταν ποίηση.
20ος αιώνας, δυτικοευρωπαϊκά, κωμειδύλιο, θεατρική δομή, υπόθεση, ιταλικά/γαλλικά πρότυπα, Σακελλαρίδης, Χατζηαποστόλου
Στις αρχές του 20ού αι., εισέβαλαν και νέα είδη μουσικής…
Στις αρχές του 20ού αι., εισέβαλαν και νέα είδη μουσικής, “δυτικοευρωπαϊκά”, η επιθεώρηση και η οπερέτα, επηρεασμένα από το κωμειδύλλιο του 19ου αι. Πρόκειται για μουσικοθεατρικά είδη με θεατρική δομή, υπόθεση με αρχή, μέση και τέλος και μουσική αρχικά μιμούμενη τα ιταλικά και γαλλικά πρότυπα και στη συνέχεια γραμμένη ειδικά γι’ αυτά.
Οι πιο σημαντικοί συνθέτες που ασχολήθηκαν με την επιθεώρηση και την οπερέτα είναι ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης, ο οποίος θεωρείται και ο πατέρας της ελληνικής οπερέτας, και ο Νίκος Χατζηαποστόλου.
θέμα, ορχηστρικό, αφηγηματικό, λυρικό, ιστορία, The wall
Ένα άλμπουμ επάνω σε κάποιο θέμα, που μπορεί να είναι…
Ένα άλμπουμ επάνω σε κάποιο θέμα, που μπορεί να είναι ορχηστρικό, αφηγηματικό ή λυρικό. Πολύ συχνά τα άλμπουμ αυτά αφηγούνται κάποια ιστορία που είναι και η κύρια ιδέα.
Ο δίσκος “The Wall” (1979), είναι ένα λεγόμενο “concept album” που ασχολείται με τα υλικά και συναισθηματικά τείχη που χτίζουν οι σύγχρονοι άνθρωποι γύρω τους για να επιβιώσουν.
έγινε τεράστια επιτυχία, εν μέρει γιατί η μουσική έριχνε σε δεύτερη μοίρα την έντονα ηλεκτρονική της υφή προβάλλοντας πιο ποπ στοιχεία.
1966, τροπικές κλίμακες, στίχοι, διάρκεια, σόλο, παραγωγές, ρυθμοί, εξώφυλλα, ινδική μουσική
Είδος που εμφανίστηκε το 1966-67 και έχει τα εξής χαρακτηριστικά:…
Είδος που εμφανίστηκε το 1966-67 και έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
ρυδμ εν μπλουζ, ροκ εν ρολ, φωνητικά, κιθάρα, μπάσο, ντραμς, έντονοι ρυθμοί, μελωδίες εύκολες, επαναλαμβανόμενα σχήματα, απλή αρμονία
Η “Ροκ” (Rock) μουσική αποτελεί εξέλιξη των…
Η “Ροκ” (Rock) μουσική αποτελεί εξέλιξη των ρυθμ εν μπλουζ και ροκ εν ρολ. Χρησιμοποιεί κυρίως φωνητικά, κιθάρα, μπάσο και ντραμς, με τα εξής χαρακτηριστικά: έντονοι ρυθμοί, μελωδίες που τραγουδιούνται εύκολα, επαναλαμβανόμενα ρυθμικά και μελωδικά σχήματα, απλή αρμονική συνοδεία.
Πρόκειται για μια “μουσική” εξέγερση για έναν καλύτερο κόσμο, καλύτερη κοινωνική θέση για τη γυναίκα, τους μαύρους, τις ανθρώπινες σχέσεις, τον έρωτα, το περιβάλλον. Μια διαμαρτυρία, που συνδέεται με πορείες και μουσική. Rock συγκροτήματα με διαφορετικό ύφος το καθένα θέτουν τις υπηρεσίες τους στους αγώνες για μεγαλύτερες ελευθερίες και ριζικές κοινωνικές αλλαγές. Η φόρμα είναι ελεύθερη, χωρίς συγκεκριμένη δομή. O ρυθμός είναι αντίστοιχος του Rock ‘n’ Roll, αλλά μπορεί να είναι και πιο αργός ή και πιο γρήγορος. Τα θέματα είναι εθνικά, κοινωνικά, πολιτικά ή και προσωπικά. Τα οργανικά σύνολα αποτελούνται, αρχικά, από ηλεκτρική κιθάρα, ηλεκτρική μπάσο κιθάρα, ντραμς, ηλεκτρικό πιάνο, συνθεσάιζερ και, αργότερα, λαϊκά όργανα διάφορων χωρών όπως το σιτάρ της Ινδίας. Ακόμη μπορεί να συμμετέχει και συμφωνική ορχήστρα (συμφωνικό ροκ).
1960, πειραματική, προκλητική, διαφωνία, νέοι ήχοι, εξω-ευρωπαϊκοί, ομαδικός αυτοσχεδιασμός, οργανωμένο χάος
Ο όρος “Φρη τζαζ” (Free jazz) δίνει την εικόνα της νέας…
Ο όρος “Φρη τζαζ” (Free jazz) δίνει την εικόνα της νέας κατεύθυνσης της μουσικής τζαζ στη δεκαετία του 1960. Πειραματική, προκλητική και ενδιαφέρουσα για αρκετούς ακροατές, έχει ως χαρακτηριστικό τον υψηλό βαθμό διαφωνίας. Οι εκτελεστές δοκιμάζουν νέους ήχους εμπνεόμενοι από έξω-ευρωπαϊκούς πολιτισμούς. Ο ομαδικός αυτοσχεδιασμός, όπου όλοι οι εκτελεστές αυτοσχεδιάζουν ταυτόχρονα και ανεξάρτητα από την αρμονική διαδοχή της σύνθεσης, ήταν κάτι το σύνηθες, προσδίδοντας μερικές φορές την αίσθηση του “οργανωμένου χάους”.
Απελευθερώνεται από το ρυθμό, τη δομή και την ατονικότητα, (υιοθετεί την τονικότητα της ευρωπαϊκής μουσικής). Και τα όργανα επίσης ακολούθησαν αυτήν την ξέφρενη πορεία. Έτσι τα βιολιά χτυπιούνται, το πιάνο παίζεται με διάφορους παράδοξους τρόπους, ακόμη και στις χορδές, πειραματίζονται με όλα, γενικά, τα όργανα σε νέους τρόπους εκτέλεσης. Η free jazz υπήρξε ίσως η πιο κατάλληλη από τα άλλα στιλ, για να εκφράσει τη διαμαρτυρία για την κατάσταση στην οποία είχε οδηγήσει το φυλετικό πρόβλημα της Αμερικής.
Δημιουργοί: Ορνέτ Κόλμαν, Sun Ra, Ornette Coleman, John Coltrane κ.ά.
1940, αντίθεση στις μεγάλες μπάντες, ατομική εκφραστικότητα, αυτοσχεδιασμός, σύνθετες μελωδίες, αρμονίες, έμφαση στο ρυθμό, ασύμμετρες, ακατάλληλο για χορό, ασυνήθιστοι χρωματισμοί, διάφωνοι ήχοι, εξέλιξη στην τεχνική
Το “Μπήμποπ” (Bebop) εμφανίστηκε τη δεκαετία του…
Το “Μπήμποπ” (Bebop) εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’40 ως αντίθεση προς τις μεγάλες μπάντες του σουίνγκ, με μικρά σύνολα μουσικών –τεσσάρων ως έξι ατόμων– με ένα σολιστικό συνήθως όργανο, το οποίο λειτουργεί με βάση την ατομική εκφραστικότητα και ενισχύει τη θέση του σολίστα. Με αυτόν τον τρόπο, οι μουσικοί είχαν περισσότερες ευκαιρίες να αυτοσχεδιάζουν. Η ίδια η μουσική είχε πιο σύνθετες μελωδίες και αρμονίες και ιδιαίτερη έμφαση στο ρυθμό. Επιπλέον, κάποιες φράσεις ήταν μερικές φορές ασύμμετρες με αποτέλεσμα να υπάρχει πιο ενδιαφέρον αποτέλεσμα, αλλά μάλλον ακατάλληλο για χορό.
Οι μουσικοί στο μπήμποπ πειραματίζονταν με ασυνήθιστους χρωματισμούς, διάφωνους ήχους και τονισμούς κόντρα στη μελωδία, σηματοδοτώντας έτσι μια στροφή στην εξέλιξη της τεχνικής παιξίματος των κρουστών και του πιάνου.
Δημιουργοί: Ο σαξοφωνίστας Τσάρλι Πάρκερ, ο τρομπετίστας Ντίζι Γκιλέσπι, και ο Τελόνιους Μονκ.
Χαρακτηριστικά:
ντίξιλαντ, τρομπέτα, κλαρινέτο, τρομπόνι, σαξόφωνο, μπάντζο, πιάνο, τύμπανα, μπάσο, τουμπα, συγκοπές,
Συνήθως μια μπάντα σε στυλ “Ντίξιλαντ” (Dixieland) περιλάμβανε…
Συνήθως μια μπάντα σε στυλ “Ντίξιλαντ” (Dixieland) περιλάμβανε ένα “μελωδικό τμήμα” (melody section) που αποτελούνταν από τρομπέτα/κορνέτα, κλαρινέτο, τρομπόνι και περιστασιακά σαξόφωνο.
Το “ρυθμικό τμήμα” (rhythm section) περιλάμβανε μπάντζο, πιάνο, τύμπανα, μπάσο ή τούμπα. Η μουσική είχε συχνά συγκοπτόμενο ρυθμό 4/4 και πολλές φορές έπαιζαν τρίηχα. Το μπάσο έπαιζε συχνά στο πρώτο και το τρίτο μέρος του μέτρου, ενώ το πιάνο έπαιζε συγχορδίες στο δεύτερο και το τέταρτο, όπως περίπου στο ράγκταϊμ. Τα υπόλοιπα όργανα έπαιζαν μελωδίες αντιστικτικά (νότα προς νότα) και εναλλάσσονταν με σολιστικά μέρη.
1890, πιάνο, αρμονία, φόρμες, Αφρική, συγκοπές, 16α, φόρμα, μαρς
Γύρω στα 1890 εμφανίζεται ένα είδος μουσικής που ονομάζεται “ράγκταϊμ”…
Γύρω στα 1890 εμφανίζεται ένα είδος μουσικής που ονομάζεται “ράγκταϊμ” (ragtime). Βασιζόταν στις πιανιστικές φόρμες του 19ου αι., την αρμονία και τις φόρμες της ελαφράς ευρωπαϊκής μουσικής με τη χαρακτηριστική πολυφωνία της Αφρικής. Συνδύαζε μια συγκοπτόμενη μελωδία με δέκατα έκτα, με τη φόρμα και την αίσθηση του ρυθμού μαρς (εμβατήριο).
Στο πιάνο, αυτό γινόταν εφικτό με το αριστερό χέρι του πιανίστα να παίζει ένα σταθερό ρυθμό 2/4 με μπάσο και συγχορδίες εναλλάξ, και το δεξί να παίζει τη συγκοπτόμενη μελωδία (=ragging). Ο πιο διάσημος μουσικός του ράγκταϊμ θεωρείται ο Σκοτ Τζόπλιν.
κλίμακες, μείζονες, ελάσσονες, ρυθμοί, παραλλαγές, μέτρα, όργανα, φόρμες, μπλουζ, μπαλάντα
Οι κλίμακες δεν είναι μόνο…
Οι κλίμακες δεν είναι μόνο μείζονες και ελάσσονες. Οι ρυθμοί είναι σύνθετοι και με συνεχείς παραλλαγές που εναλλάσσονται, συνήθως σε μέτρα 2/4 ή 4/4. Tα όργανα χρησιμοποιούνται όπως η ανθρώπινη φωνή. Οι δύο βασικές φόρμες είναι το μπλουζ (ένα κύριο θέμα, κατά κανόνα 12 μέτρων) και η μπαλάντα (συνήθως 32 μέτρων).
μπλουζ, 4/4, 3 μέρη, 3 συγχορδίες, Ι, ΙV, V
Ο όρος “δωδεκάμετρο” αναφέρεται στον αριθμό…
Ο όρος “δωδεκάμετρο” αναφέρεται στον αριθμό των μέτρων του θέματος ενός τυπικού μπλουζ. Συνήθως παίζεται σε μέτρο 4/4. Ένα δωδεκάμετρο μπλουζ διαιρείται σε τρία μέρη των τεσσάρων μέτρων. Μια κλασική μπλουζ ακολουθία αποτελείται από τρεις συγχορδίες: την πρώτη ή τονική (που συμβολίζεται με I), την τέταρτη ή υποδεσπόζουσα (IV), και την πέμπτη ή δεσπόζουσα (V).