Τι είναι η φόρμα λιτανικού τύπου;

Λέξεις-κλειδιά

μοτίβο, επανάληψη, απαντητική, αντιφωνική, συνδυασμός, Αφρική, Ασία, Αμερική

Βοήθεια

Βασικό Χαρακτηριστικό της είναι ότι ένα πολύ μικρό μέρος…

Πλήρης απάντηση

Βασικό χαρακτηριστικό της είναι ότι ένα πολύ μικρό μέρος της μελωδίας (μοτίβο), επαναλαμβάνεται συχνά. Περιλαμβάνει όμως και την απαντητική (σε έναν τραγουδιστή απαντά ή χορωδία, ορχήστρα ή κάποιος άλλος) ή την αντιφωνική τεχνοτροπία ή τον συνδυασμός όλων. Συναντάται στην Αφρική, κεντρική Ασία και Αμερική κυρίως, σε σχήματα Α1ΑΑ2ΑΑ3Α…, ΑΒΑΒΑΒ, ΑΑΑΑΒΒΒΒ κ.ά.

Τι είναι η προοδευτική φόρμα;

Λέξεις-κλειδιά

ξετύλιγμα ιστορίας, ΑΒΓΑΕ

Βοήθεια

Η μουσική ακολουθεί το ξετύλιγμα της ιστορίας…

Πλήρης απάντηση

Η μουσική ακολουθεί το ξετύλιγμα της ιστορίας, αλλάζοντας ανάλογα με το νόημα σε σχήμα ΑΒΓΑΕ. (Κάθε γράμμα αντιστοιχεί σε καινούριο μουσικό υλικό).

Τι είναι η μπαλάντα;

Λέξεις-κλειδιά

χορευτική, πολλοί μαζί, άλλη σημασία, Ballad, Ballade

Βοήθεια

Αρχικά η μπαλάντα ήταν χορευτική. Τη χόρευαν και την τραγουδούσαν…

Πλήρης απάντηση

Αρχικά η μπαλάντα ήταν χορευτική. Τη χόρευαν και την τραγουδούσαν συγχρόνως πολλοί μαζί. Σύντομα όμως η λέξη έχασε τη σημασία της. Διαφορετική σημασία έχει η αγγλική λέξη Ballad και διαφορετική η ίδια λέξη Ballade στα Γαλλικά και στα Γερμανικά.

Τι γνωρίζετε για τη μαζούρκα;

Λέξεις-κλειδιά

πολωνικός χορός, 3/4, 3/8, τονισμός, μέτριο/γρήγορο, διάδοση, Σοπέν, Τσαϊκόφσκι, αφροαμερικανική

Βοήθεια

Πολωνικός λαϊκός χορός, σε τριμερή χρόνο (3/4, 3/8)…

Πλήρης απάντηση

Πολωνικός λαϊκός χορός, σε τριμερή χρόνο (3/4, 3/8) με το δεύτερο ή τρίτο μέρος τονισμένο, και σε μέτρια (moderato) με γρήγορη (allegro) ρυθμική αγωγή.

Το 18ο αιώνα διαδόθηκε σε ολόκληρη της Ευρώπη. Το 19ο αιώνα προσαρμόστηκε από τον Πολωνό συνθέτη Σοπέν σε ένα ειδικό κομμάτι για πιάνο με το ίδιο όνομα. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε και από άλλους συνθέτες όπως ο Τσαϊκόφσκι. Τον 20ο αιώνα επηρέασε την αφροαμερικανική μουσική, από την οποία όμως επισκιάστηκε ως ένα βαθμό.

Τι είναι η καντρίλια;

Λέξεις-κλειδιά

γαλλικός χορός, 19ος αιώνας, 2 ή 4 ζευγάρια, 3/8, 2/4, 5 μέρη

Βοήθεια

Γαλλικός χορός, ο οποίος ήταν στη μόδα το 19ο αιώνα…

Πλήρης απάντηση

Γαλλικός χορός, ο οποίος ήταν στη μόδα το 19ο αιώνα. Προέρχεται από τον αγγλικό αγροτικό χορό “country dance” των 16ου και 17ου αιώνων. Χορεύεται από δύο ή τέσσερα ζευγάρια. Ο χρόνος του είναι σε 3/8 και 2/4, τα οποία εναλλάσονται. Αποτελείται από πέντε μέρη. Ο ζωηρός αυτός χορός, διαδόθηκε και στην Αμερική, όπου επηρέασε την αφροαμερικανική μουσική. Ακόμη διασκευάστηκε, για να χρησιμοποιηθεί και στην κλασική μουσική.

Τι είναι το Χίλμπιλι;

Λέξεις-κλειδιά

αγροτικό, κάντρι

Βοήθεια

Αρχικά η λέξη δήλωνε τους κατοίκους των αγροτικών περιοχών…

Πλήρης απάντηση

Αρχικά η λέξη δήλωνε τους κατοίκους των αγροτικών περιοχών των Ηνωμένων Πολιτειών. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε και για τη μουσική τους. Τη μουσική εκείνη που αργότερα ονομάστηκε country (κάντρι=αγρός).

Αναφέρετε έργα που περιλαμβάνουν εμβατήρια.

Λέξεις-κλειδιά

όπερες, οργανική μουσική, σουίτες μπαρόκ, σονάτα, συμφωνία, πένθιμο, θριαμβευτικό, στρατιωτικά, γαμήλιο

Βοήθεια

Εμβατήρια συναντούμε σε όπερες (Λουλί, Χέντελ, Μότσαρτ, Βάγκνερ)…

Πλήρης απάντηση

Εμβατήρια συναντούμε σε όπερες (Λουλί, Χέντελ, Μότσαρτ, Βάγκνερ), στην οργανική μουσική όπως στις σουίτες της εποχής Μπαρόκ, στη σονάτα (Μπετόβεν, σονάτες για πιάνο νούμερο 101) και στη συμφωνία (Μπετόβεν, τρίτη συμφωνία).

  • Πένθιμα εμβατήρια: Μπετόβεν στη σονάτα No 26 και στην τρίτη συμφωνία “Ηρωική”. Σοπέν, στη σονάτα σε Σι ύφεση ελάσσονα, Βάγκνερ, στην όπερα “το Λυκόφως των Θεών”.
  • Θριαμβευτικό εμβατήριο: Βέρνη, στην όπερα “ΑÀντα”.
  • Στρατιωτικά εμβατήρια του Σούμπερτ.
  • Γαμήλιο εμβατήριο του Μέντελσον κ.ά.

Τι γνωρίζετε για το εμβατήριο;

Λέξεις-κλειδιά

παρελάσεις, λιτανίες, πένθιμα, θριαμβευτικά, θρησκευτικά, Α Β Α, Α Β Α Β Α

Βοήθεια

Μουσική για παρελάσεις ή λιτανείες, σε τετραμερή (4/4) χρόνο…

Πλήρης απάντηση

Μουσική για παρελάσεις ή λιτανείες, σε τετραμερή (4/4) χρόνο για τα κανονικά και τα αργά πένθιμα εμβατήρια, σε διμερή (2/4) για τα θριαμβευτικά εμβατήρια, ή 6/8 για τα γρήγορα, και σε τριμερή (3/4) για τα αργά εμβατήρια θρησκευτικών πομπών. Το εμβατήριο, από άποψη μορφής, αποτελείται από μια βασική μελωδία, το κύριο μέρος (Α), η οποία εναλλάσσεται με ένα ή περισσότερα trio, μέρος μελωδικότερο του βασικού (Β), όπως ΑΒΑ, ΑΒΑΒΑ κτλ.

Τι γνωρίζετε για το calypso;

Λέξεις-κλειδιά

Τζαμάικα, σκλάβοι, τοπική διάλετος, 4/4, κιθάρα, ταμ-ταμ, καθημρινή ζωή, ρέγκε

Βοήθεια

Η λαϊκή μουσική των Δυτικών Ινδιών …

Πλήρης απάντηση

Η λαϊκή μουσική των Δυτικών Ινδιών (Τζαμάικα, Γρανάδα, Μπαρμπάντος, Αντίνγκουα και Τρινιντάντ). Οι πηγές του βρίσκονται στο τραγούδι που δημιούργησαν οι μαύροι σκλάβοι που δούλευαν στις φυτείες. Επειδή απαγορευόταν η συζήτηση στους μαύρους εργάτες, αυτοί επικοινωνούσαν μεταξύ τους με μελωδίες, σε τοπική διάλεκτο.

Ο ρυθμός του calypso είναι 4/4. Τα όργανα που το συνοδεύουν είναι η κιθάρα, το ταμ-ταμ (αφρικάνικο τύμπανο) και άλλα ρυθμικά όργανα. Τα θέματα των τραγουδιών είναι γεγονότα από την καθημερινή ζωή, αθλητικά, πολιτικά κ.ά. Η γλώσσα ιδιαίτερα εύθυμη και πικάντικη. Τα χαρακτηριστικά αυτά διατήρησε η πιο σύγχρονη μουσική reggae, η οποία τα αφομοίωσε με εκείνα του rhythm n’ blues.

Ποιες συμφωνίες χρησιμοποιούν τη φόρμα του βαλς;

Λέξεις-κλειδιά

Μπερλιόζ, Τσαϊκόφσκι, 19ος, 20ος

Βοήθεια

Έχει χρησιμοποιηθεί ως μέρος συμφωνίας, από τον Μπερλιόζ…

Πλήρης απάντηση

Έχει χρησιμοποιηθεί ως μέρος συμφωνίας, από τον Μπερλιόζ στη “Φανταστική” και από τον Τσαϊκόφσκι στην “πέμπτη συμφωνία”, καθώς επίσης και σε όπερες του 19ου και 20ου αιώνων.

Τι είναι το βιομηχανικό ροκ;

Λέξεις-κλειδιά

Ευρώπη, 1980, μηχανές, σφυριά, κομπρεσέρ, φουτουρισμός, συγκεκριμένη μουσική

Βοήθεια

Ένα άλλο σημαντικό μουσικό ρεύμα στην Ευρώπη…

Πλήρης απάντηση

Ένα άλλο σημαντικό μουσικό ρεύμα στην Ευρώπη, που εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980, είναι το λεγόμενο βιομηχανικό Rock. Πήρε αυτό τον τίτλο, γιατί χρησιμοποιεί ως εκφραστικό μέσο τους ήχους του βιομηχανικού περιβάλλοντος, δηλαδή μηχανές, σφυριά, κομπρεσέρ κ.ά. Οι πιο γνωστοί εκπρόσωποι αυτής της τάσης είναι οι Einstürzende Neubauten, οι SPK και οι Test Department. Εδώ είναι προφανείς οι επιρροές αυτών των καλλιτεχνών από το φουτουρισμό, από τη “συγκεκριμένη” και την αυτοσχεδιαζόμενη μουσική.

Τι είναι το Νο Γουέιβ;

Λέξεις-κλειδιά

Μη κίνημα, Νέα Υόρκη,

Βοήθεια

Η φιλοσοφία αυτής της κίνησης χαρακτηρίζεται ήδη…

Πλήρης απάντηση

Νέα Υόρκη. Η φιλοσοφία αυτής της κίνησης χαρακτηρίζεται ήδη από το όνομά της “Μη κίνημα”. Εκπρόσωποι είναι οι Sonic Youth, η Lydia Lunch, ο James Chance κ.ά. Στην Αμερική, επίσης, αξίζει να σημειώσουμε δύο ακόμη ονόματα avantgarde καλλιτεχνών: το ντουέτο των Suicide, που επηρέασε όλη την ηλεκτρονική σκηνή του 1980, και τη συνθέτρια-ποιήτρια-περφόρμερ Laurie Anderson, γνωστή από τις καταπληκτικές πολύτεχνες παραστάσεις της. Στην Ευρώπη ξεχωρίζουν ο Brian Εηο, με επιρροές από την αφρικανική μουσική ο οποίος δημιουργεί ατμοσφαιρική κομμάτια, που πήραν τον τίτλο Ambient.

Τι γνωρίζετε για το κάουντρι ροκ;

Λέξεις-κλειδιά

νότια Αμερική, κάουντρι

Βοήθεια

Στον αμερικανικό Νότο αναπτύσσεται το Country Rock,…

Πλήρης απάντηση

Στον αμερικανικό Νότο αναπτύσσεται το Country Rock, που έχει τις ρίζες του κυρίως στην country μουσική. Σημαντικοί εκπρόσωποι του στιλ είναι οι Creedence Clearwater Revival “Green River”, “Suzy Q”, “Proud Mary”, οι Allman Brothers και οι Lynard Skynard.

Τι γνωρίζετε για το μελωδικό ροκ;

Λέξεις-κλειδιά

αισθητική μπαλάντας, υπερβολή, πολυτέλεια, χλιδή

Βοήθεια

Την ίδια χρονική περίοδο όμως, δίπλα στο ηλεκτρικό ροκ…

Πλήρης απάντηση

Δίπλα στο ηλεκτρικό ροκ, υπάρχει ένα άλλο απλό και μελωδικό rock, που έχει μια αισθητική μπαλάντας. Γνωστοί καλλιτέχνες αυτού του είδους είναι ο James Taylor, η Carly Simon, ο Randy Newman κ.ά. To μελωδικό ροκ ακολουθεί το ροκ της υπερβολής, της πολυτέλειας, της χλιδής.

Τι γνωρίζετε για το ηλεκτρονικό ροκ;

Λέξεις-κλειδιά

συνθεσάιζερ, Γερμανία, kraftwerk

Βοήθεια

Στηριγμένο στους ήχους των συνθεσάιζερ…

Πλήρης απάντηση

Στηριγμένο στους ήχους των συνθεσάιζερ, που άνθισε στη Γερμανία, την πατρίδα της καθαρά ηλεκτρονικής μουσικής. Εκπρόσωποι του στιλ είναι οι Faust, οι Tangerine Dream και οι Kraftwerk.

Τι γνωρίζετε για το Αρτ Ροκ;

Λέξεις-κλειδιά

εικαστικά και μουσική, προβολλή, Genesis, εξώφυλλα δίσκων, Pink Floyd, διανοουμενίστικο

Βοήθεια

Συνδυασμός εικαστικών τεχνών και μουσικής…

Πλήρης απάντηση

Συνδυασμός εικαστικών τεχνών και μουσικής. Στις συναυλίες προβάλλονται διαφάνειες, φιλμ, υπάρχει προσεγμένος φωτισμός και δε λείπει το θεατρικό στοιχείο. Για παράδειγμα, ο Peter Gabriel των Genesis τραγουδάει με μάσκα. Επίσης, προσεγμένη δουλειά έχει γίνει και στα εξώφυλλα των δίσκων που κυκλοφόρησαν αυτά τα συκροτήματα. Εκπρόσωποι της Art Rock είναι οι Pink Floyd (“The dark side of the moon”). ι King Krirnson (“Lark’s of Tongues in Aspic”), o Brian Eno (“Taking tiger mountain by strategy”). Πρόκειται για ένα διανοουμενίστικο rock, που αντλεί τη θεματολογία του από τη λογοτεχνία, τις εικαστικές τέχνες και τη μυθολογία, γεμάτο περίπλοκες ενορχηστρώσεις, συχνές επαναλήψεις των μουσικών θεμάτων, πλούσια ηχοχρώματα και απειλητικά μελλοντολογικά οράματα.

Τι γνωρίζετε για την Έρμπαν Ροκ;

Λέξεις-κλειδιά

μεγαλούπολη, παρακμή, υποκουλτούρα, Ρήντ, ποίηση η καθημερινότητα, Νέα Υόρκη

Βοήθεια

Είναι το rock της μεγαλούπολης, το rock που τραγουδάει…

Πλήρης απάντηση

Είναι το rock της μεγαλούπολης, το rock που τραγουδάει την παρακμή και την αρρώστια της πόλης. Είναι rock που έχει τις ρίζες της στην υποκουλτούρα του undergroung τρόπου ζωής. Εκπρόσωποί του είναι ο Lou Reed, οι Velvet Underground, οι New York Dolls, η Γερμανίδα Nico, οι MC5, n Patti Smith, οι Ramones, όλοι τους πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους, με μοναδικό κοινό σημείο την ευαισθησία με την οποία κάνουν την καθημερινότητά τους ποίηση, μουσική. Μητρόπολη αυτού του στιλ είναι η Νέα Υόρκη.

Τι γνωρίζετε για την τζαζ-ροκ;

Λέξεις-κλειδιά

βιρτουόζικη τζαζ, ροκ, Ντέιβις, Ζάππα

Βοήθεια

Ο όρος υποδηλώνει την ανάμειξη στοιχείων από την ευέλικτη…

Πλήρης απάντηση

Ο όρος υποδηλώνει την ανάμειξη στοιχείων από την ευέλικτη και βιρτουόζικη jazz και από τη λιγότερο κομψή rock μουσική. Το πρώτο βήμα γίνεται από το Miles Davis και την επιτυχία του “Bitches Brew” (1969). Αντιπροσωπευτικά συγκροτήματα του στιλ είναι οι Blood, Sweat and Tears, οι Chigago, και ο ιδιοφυής Frank Zappa, που χρησιμοποιεί στη μουσική του εντελώς ετερόκλητες αισθητικές, όπως αυτή της jazz, της συμφωνικής μουσικής ή της συγκεκριμένης μουσικής.

Περιγράψτε τις εξελίξεις στην όπερα από τη δεκαετία του 1950.

Λέξεις-κλειδιά

1950 πρόταση πρωτοπορίας, 1960 νέες τεχνικές, 1970 Μπέριο

Βοήθεια

Γύρω στο 1950 παρουσιάζεται η πρόταση πρωτοπορίας…

Πλήρης απάντηση

Γύρω στο 1950 παρουσιάζεται η πρόταση πρωτοπορίας των Μπρίτεν και Χανς Βέρνερ Χέντσε.

Κατά το 1960 το μουσικό θέατρο πειραματίζεται με νέες τεχνικές (κολάζ, πολύτεχνα, ακόμα και βήξιμο και μούγκρισμα), ταυτίζεται με το θέατρο του παράλογου –παράλογη μουσική για παράλογη δράση– και βγαίνει στο περιθώριο της ιστορίας της όπερας ως πειραματικό μουσικό θέατρο. Στη δεκαετία του 1960, η όπερα είναι στην ουσία απούσα, ενώ μπαίνει στην “κανονική πορεία” της, το 1970, με κύριο εκπρόσωπο το Λουτσιάνο Μπέριο και συνεχίζει την ιστορία της.

Πώς εμφανίζονται ο εξπρεσιονισμός, ο ιμπρεσιονισμός και η ατονικότητα στην όπερα;

Λέξεις-κλειδιά

Τουραντό, Πουτσίνι, Ντεμπισί, Ραβέλ, Στράους, ψυχολογική έκφραση, Σένμπεργκ, Μπεργκ, νεοκλασικισμός, ατονική

Βοήθεια

Η πρώτη όπερα που ξεπερνά τον φορμαλισμό του παρελθόντος…

Πλήρης απάντηση

Η πρώτη όπερα που ξεπερνά τον φορμαλισμό του παρελθόντος και συντάσσεται σύμφωνα με τις αρχές του εξπρεσιονισμού είναι η Τουραντό (1924) του Πουτσίνι.

Ο γαλλικός Ιμπρεσιονισμός, μετρά τρεις μόνο όπερες: Πελλέας και Μελισσάνθη (1902) του Ντεμπισί και δύο μονόπρακτες (Ισπανική Ώρα και Το Παιδί με τα Μάγια) του Ραβέλ.

Στη Γερμανία την όπερα εκπροσωπούν οι διάδοχοι του Βάγκνερ και κυρίως ο Ρίχαρντ Στράους, ο οποίος δημιουργεί την “ψυχολογική έκφραση” κατά το πρότυπο του Φρόυντ, που συμβάλλει στην εξέλιξη του εξπρεσιονιστικού μουσικού θεάτρου των Σέμπεργκ και Μπέργκ. Παράλληλα οδηγεί στο νεοκλασικισμό.

Η γλώσσα της όπερας του 20ου αιώνα είναι ατονική ή τονική με ατονικές αναφορές.