Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής μουσικής και ποια είναι η θεματολογία της;

Λέξεις-κλειδιά

προφορική παράδοση, πολιτισμική ιδιαιτερότητα, κύκλος της ζωής

Βοήθεια

Προέρχεται από προφορική παράδοση…

Πλήρης απάντηση
  • Προέρχεται από προφορική παράδοση.
  • Έχει πολιτισμική ιδιαιτερότητα.
  • Αναφέρεται στον κύκλο της ζωής.

Η οργανική μουσική είναι στενά συνδεδεμένη με τον χορό, ενώ τα τραγούδια καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα όσον αφορά τη θεματολογία τους (επικά, αφηγηματικά, σκωπτικά, εργασιακά, της θάλασσας, των αγροτικών εργασιών, του πολέμου, νανουρίσματα, ταχταρίσματα, θρήνοι κ.ά.).

Τι λέμε παραδοσιακή μουσική και ποια επιστήμη την εξετάζει;

Λέξεις-κλειδιά

λαός, έθνος, περιοχή, προφορικά, παραλλαγή, εθνομουσικολογία

Βοήθεια

Παραδοσιακή μουσική είναι η μουσική ενός λαού…

Πλήρης απάντηση

Παραδοσιακή μουσική είναι η μουσική ενός λαού, ενός έθνους ή μιας περιοχής, η οποία διαδίδεται προφορικά, μέσα από την παραλλαγή μελωδιών δημιουργημένων από τον ίδιο το λαό. Η επιστήμη που ασχολείται με την παραδοσιακή μουσική λέγεται Εθνομουσικολογία.

Τι γνωρίζετε για το μπάσο κλαρινέτο;

Λέξεις-κλειδιά

έκταση, καμπάνα, λυγίζει, στόμα εκτελεστή

Βοήθεια

Η έκτασή του είναι μια οκτάβα πιο χαμηλά…

Πλήρης απάντηση

Η έκτασή του είναι μια οκτάβα πιο χαμηλά από αυτή του συνηθισμένου κλαρινέτου και διαφέρει κάπως ως προς το σχήμα, επειδή η χαμηλότερη άκρη του στρέφεται όπως τα πάνω και καταλήγει σε καμπάνα, ενώ η ψηλότερη άκρη του συνεχίζεται σε σωλήνα που λυγίζει προς τα κάτω, ώστε να φτάνει στο στόμα του εκτελεστή. Έχει μονή καλαμένια γλωττίδα.

Τι γνωρίζετε για το πίκολο;

Λέξεις-κλειδιά

μικρογραφία, φλάουτο, οκτάβα

Βοήθεια

Μια μικρογραφία του κανονικού…

Πλήρης απάντηση

Μια μικρογραφία του κανονικού φλάουτου, περίπου στο μισό του. Παίζεται με τον ίδιο τρόπο, όπως το κανονικό φλάουτο και ακούγεται μια οκτάβα ψηλότερα απ’ αυτό.

Τι γνωρίζετε για τον τσάμικο;

Λέξεις-κλειδιά

ανδρικός, κυκλικός, 3/4, ρυθμικό σχήμα, φιγούρες

Βοήθεια

Παραδοσιακός ελληνικός χορός, κατά παράδοση…

Πλήρης απάντηση

Παραδοσιακός ελληνικός χορός, κατά παράδοση ανδρικός λεβέντικος που χορεύεται κυκλικά σε μέτρο 3/4. Έχει χαρακτηριστικό ρυθμικό σχήμα και περιλαμβάνει εντυπωσιακές φιγούρες του πρώτου χορευτή.

Τι γνωρίζετε για τον καλαματιανό;

Λέξεις-κλειδιά

7/8, συνθέτες, ορχήστρα, σόλο, δωματίου

Βοήθεια

Ο καλαματιανός είναι ένας από τους πιο γνωστούς…

Πλήρης απάντηση

Ο καλαματιανός είναι ένας από τους πιο γνωστούς και αγαπητούς Ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς. Αρκετά γνωστά μας τραγούδια είναι γραμμένα σε ρυθμό Καλαματιανού (7/8). Πολλοί Έλληνες συνθέτες χρησιμοποίησαν το ρυθμό αυτό σε έργα τους για ορχήστρα, σόλο όργανα ή μουσική δωματίου.

Τι είναι η μπαντινερί;

Λέξεις-κλειδιά

badiner, περιστασιακά στη σουίτα

Βοήθεια

Είναι σύντομος και ζωηρός χορός…

Πλήρης απάντηση

Είναι σύντομος και ζωηρός χορός. Πήρε το όνομά του από τη Γαλλική λέξη badiner που σημαίνει αστειεύομαι. Είναι ένας από τους χορούς που περιστασιακά περιλαμβάνονται στη σουίτα του 18ου αιώνα

Τι είναι η βαρκαρόλα;

Λέξεις-κλειδιά

6/8, βάρκα, Βενετία

Βοήθεια

Τραγούδι ή ενόργανη σύνθεση όπου το σύνθετο μέτρο…

Πλήρης απάντηση

Τραγούδι ή ενόργανη σύνθεση όπου το σύνθετο μέτρο 6/8 θυμίζει το λίκνισμα της βάρκας και τα τραγούδια των γονδολιέρηδων της Βενετίας.

Τι είναι το εμβατήριο;

Λέξεις-κλειδιά

στρατιωτικά, πένθιμα, γαμήλια, θριαμβευτικά

Βοήθεια

Μουσικό κομμάτι που συνοδεύει και συγχρονίζει…

Πλήρης απάντηση

Μουσικό κομμάτι που συνοδεύει και συγχρονίζει το ρυθμικό βηματισμό ομάδας ανθρώπων. Υπάρχουν διάφορα είδη εμβατηρίων ανάλογα με το σκοπό για τον οποίο χρησιμοποιούνται όπως Στρατιωτικά, Πένθιμα, Γαμήλια και Θριαμβευτικά.

Τι είναι η σουίτα;

Λέξεις-κλειδιά

σειρά, χοροί, ελεύθερα μέρη, μπαρόκ

Βοήθεια

Είναι μια σειρά από χορούς και ελεύθερα μέρη…

Πλήρης απάντηση

Είναι μια σειρά από χορούς και ελεύθερα μέρη, συνήθως στην ίδια τονικότητα. Εμφανίζεται κυρίως στο μπαρόκ.

Τι είναι η λειτουργία;

Λέξεις-κλειδιά

Θεία Λειτουργία, καθολική εκκλησία, λατινικά, χορωδία, a capella, σολίστ, ορχήστρα, εκκλησιαστικό όργανο, 5 κείμενα

Βοήθεια

Ως μουσικό είδος πρόκειται για τη θεία λειτουργία…

Πλήρης απάντηση

Ως μουσικό είδος πρόκειται για τη θεία λειτουργία της Καθολικής Εκκλησίας και είναι στα Λατινικά. Είναι γραμμένη για χορωδία χωρίς τη συνοδεία οργάνων (a capella) είτε για χορωδία, σολίστ, ορχήστρα, ή/και εκκλησιαστικό όργανο. Τα 5 κείμενα που συνήθως μελοποιούνται είναι: (α) Kyrie eleison (Κύριε ελέησον) (β) Gloria (Δόξα εν Υψίστοις θεώ) (γ) Credo (Πιστεύω) (δ) Sanctus – Benedictus (Άγιος, Άγιος – Ευλoγnμέvoς ο ερχόμενος) (ε) Agnus Dei (Αμνός Θεού).

Τι είναι το κοντσέρτο γκρόσσο;

Λέξεις-κλειδιά

μπαρόκ, διάλογος, μικρό και μεγάλο σύνολο

Βοήθεια

ίδος της εποχής μπαρόκ. Πρόκειται για έναν…

Πλήρης απάντηση

Είδος της εποχής μπαρόκ. Πρόκειται για έναν μουσικό διάλογο ανάμεσα σε ένα μικρό και ένα μεγάλο σύνολο.

Τι γνωρίζετε για το τρέπακ;

Λέξεις-κλειδιά

χορός, Καρυοθραύστης, τριμερής, χορευτές

Βοήθεια

Ρώσικος χορός, γρήγορος και πολύ…

Πλήρης απάντηση

Ρώσικος χορός, γρήγορος και πολύ εντυπωσιακός. Υπάρχει στη σουίτα μπαλέτου Καρυοθραύστης του Τσαϊκόφσκι, όπου εκφράζει την εθνικότητα του συνθέτη. Είναι γραμμένος σε τριμερή μορφή και χρησιμοποιείται όλη η συμφωνική ορχήστρα, ενώ οι χορευτές επιδεικνύουν την ικανότητα και τη δεξιοτεχνία τους.

Τι είναι διμερής μορφή;

Λέξεις-κλειδιά

δύο μέρη, ΑΒ, ΑΑΒΒ, αντιθέσεις, μελωδικό και ρυθμικό υλοκό με αντίθετο χαρακτήρα, επιλογές

Βοήθεια

Στην κυριολεξία σημαίνει φόρμα σε…

Πλήρης απάντηση

Στην κυριολεξία σημαίνει φόρμα σε δύο μέρη και συμβολίζεται με ΑΒ ή ΑΑΒΒ. Στην απλή διμερή μορφή συνήθως δεν παρατηρούνται μεγάλες αντιθέσεις μεταξύ του μελωδικού και ρυθμικού υλικού που χρησιμοποιεί ο συνθέτης στα δύο μέρη της σύνθεσης. Σε μεγάλα όμως έργα που είναι σε διμερή μορφή, ο συνθέτης επιδιώκει να έχει μελωδικό και ρυθμικό υλικό με αντίθετο χαρακτήρα, για να μπορεί να έχει περισσότερες επιλογές στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται το υλικό αυτό.

Τι είναι ο κανόνας;

Λέξεις-κλειδιά

διαφορά έναρξης

Βοήθεια

Μια σύνθεση με δύο ή περισσότερες φωνές…

Πλήρης απάντηση

Μια σύνθεση με δύο ή περισσότερες φωνές, όπου η κάθε φωνή τραγουδά ή παίζει την ίδια μελωδία με τις άλλες, αλλά με χρονική διαφορά έναρξης μεταξύ τους.

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (τέμπο):

τέμπο

Η ταχύτητα με την οποία εκτελείται ένα μουσικό κομμάτι. Μπορούμε να μιλάμε για αργό ή γρήγορο τέμπο.

andante

Περπατητά, με μέτρια ταχύτητα

allegro

Γρήγορα, ζωντανά

Accelerando

(ιτ.). Σταδιακή επιτάχυνση

Rallentando

(ιτ.). Σταδιακή επιβράδυνση. Είναι συνώνυμο με το ritardando

A tempo

(ιτ.). Επαναφορά στην αρχική ταχύτητα εκτέλεσης του κομματιού ή μέρους του μετά από πρόσκαιρη αλλαγή της ταχύτητάς του

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (μέτρο):

μέτρο

Η παράμετρος που μας δείχνει την περιοδική επανάληψη του τονισμένου ανάμεσα στους ρυθμικούς παλμούς

ελλιπές μέτρο

Το πρώτο μέτρο μιας σύνθεσης που αρχίζει με έναν ή περισσότερους άτονους φθόγγους πριν από την εμφάνιση του πρώτου τονισμένου (ισχυρού). Στις κλασσικές συνθέσεις αυτή η χρονική έλλειψη συμπληρώνεται στο τελευταίο μέτρο.

διμερές μέτρο

Είναι το μέτρο που αποτελείται από δύο παλμούς (χρόνους), από τους οποίους ο πρώτος είναι ισχυρός και ο δεύτερος ασθενής

τριμερές μέτρο

Είναι το μέτρο που αποτελείται από τρεις παλμούς (χρόνους), από τους οποίους ο πρώτος είναι ισχυρός και οι επόμενοι δύο είναι ασθενείς

τετραμερές μέτρο

Είναι το μέτρο που αποτελείται από τέσσερις παλμούς (χρόνους), από τους οποίους ο πρώτος είναι ισχυρός, ο τρίτος σχετικά ισχυρός, ενώ ο δεύτερος και ο τέταρτος είναι ασθενείς

πολυρυθμία

Οι διαφορετικοί ρυθμοί που μπορεί να συνυπάρχουν χρονικά (ταυτόχρονα) αλλά μπορεί και να εναλλάσσονται κατά τη ροή ενός κομματιού

συγκοπή

Είναι η μεταβίβαση του τονισμού από το ισχυρό μέρος του μέτρου στο ασθενές

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (διαστήματα και κλίμακες):

ημιτόνιο

Το μικρότερο διάστημα στη συγκερασμένη κλίμακα μεταξύ δύο συνεχών βαθμίδων

τόνος

Το διάστημα μεταξύ δύο συνεχόμενων βαθμίδων σε μια κλίμακα, που περιέχει δύο ημιτόνια, π.χ. ΝΤΟ–ΡΕ

αλλοιώσεις

Η δίεση πριν από ένα φθογγόσημο το οξύνει κατά ένα ημιτόνιο, η ύφεση το βαρύνει, ενώ η αναίρεση ακυρώνει την προηγούμενη αλλοίωση. Οι τυχαίες αλλοιώσεις ισχύουν για το μέτρο που μπαίνουν, ενώ ο οπλισμός μπαίνει στην αρχή του πενταγράμμου και ισχύει για όλο το κομμάτι.

χρωματική κλίμακα

Είναι η κλίμακα που αποτελείται από 12 νότες που έχουν μεταξύ τους η μία από την άλλη απόσταση ημιτονίου

πεντατονική κλίμακα

Είναι ένα είδος κλίμακας που έχει πέντε φθόγγους, μεταξύ των οποίων σχηματίζονται διαστήματα 2Μ ή 3μ

bouche fermée

Τραγούδι με κλειστό το στόμα

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (άρθρωση και τεχνικές παιξίματος):

stacc.

Staccato – κοφτά. Τρόπος εκτέλεσης νότας, ώστε να διαρκεί λιγότερο από την πλήρη αξία της και να χωρίζεται από την επόμενη. Σημειώνεται με τελεία πάνω από το φθογγόσημο.

λεγκάτο

Legato – ενωμένα. Τρόπος εκτέλεσης νότας, ώστε να παίζεται ενωμένα με τις επόμενες. Σημειώνεται με τη σύζευξη προσωδίας.

τονισμός (accent)

Η έμφαση που δίνεται σε έναν συγκεκριμένο φθόγγο

πιτσικάτο (pizz.)

Οδηγία στους εκτελεστές εγχόρδων να παράγουν τους φθόγγους με τσίμπημα της χορδής και όχι με το δοξάρι

γκλισσάντo

Ανιούσα ή κατιούσα σειρά από συνεχόμενες νότες που ενώνουν δύο κύριους φθόγγους

κορώνα

Το σημείο που υποδηλώνει ότι ο φθόγγος ή η παύση που σημειώνονται έτσι πρέπει να κρατηθούν περισσότερο σε διάρκεια σύμφωνα με το κριτήριο του εκτελεστή