Γενική Παιδεία

Οι συζεύξεις είναι καμπύλες που ενώνουν φθόγγους.

Η σύζευξη διαρκείας ενώνει φθογγόσημα ίδιου τονικού ύψους, που παίζονται κρατημένα.

Η σύζευξη προσωδίας ενώνει φθογγόσημα διαφορετικού ύψους, που παίζονται χωρίς διακοπή (δεμένα).

μείζονα, ελάσσονα, οπλισμός

Ο οπλισμός μας βοηθάει να βρούμε την κλίμακα στην οποία είναι γραμμένο ένα κομμάτι. Όταν δεν υπάρχει οπλισμός στο πεντάγραμμο το κομμάτι είναι γραμμένο στην κλίμακα της Ντο μείζονας. Όταν έχουμε διέσεις στον οπλισμό, η αμέσως ψηλότερη νότα που ακολουθεί την τελευταία δίεση του οπλισμού δίνει το όνομά της στην κλίμακα. Όταν έχουμε υφέσεις στον οπλισμό, η νότα που βρίσκεται 4 νότες πιο κάτω από την τελευταία ύφεση του οπλισμού δίνει το όνομά της στην κλίμακα.

Όταν σε μια μελωδία η 7η βαθμίδα είναι ψηλότερη κατά μισό τόνο της αντίστοιχης βαθμίδας στη σχετική μείζονα, τότε η μελωδία είναι γραμμένη στον ελάσσονα τρόπο.

συνοδεία, χαμηλή περιοχή, 4/5Κ

Τρόπος συνοδείας, που αποτελείται από…

Τρόπος συνοδείας, που αποτελείται από δύο φθόγγους σε χαμηλή περιοχή, που μεταξύ τους σχηματίζουν διάστημα 4ης ή 5ης καθαρής.

επίμονο, 4 είδη

Το οστινάτο (ιτ.: επίμονο) είναι ένα μουσικό σχήμα…

Το οστινάτο (ιτ.: επίμονο) είναι ένα μουσικό σχήμα το οποίο επαναλαμβάνεται πολλές φορές σε μέρος ενός κομματιού ή σε ολόκληρο το κομμάτι. Υπάρχουν 4 διαφορετικά είδη οστινάτο: α) ρυθμικό, β) μελωδικό, γ) αρμονικό και δ) συvδυασμός των πιο πάνω.

Β. Παπαθανασίου

Γκ. Λίγκετι

Τζ. Κραμπ

παραδοσιακό

Ε. Γκρίηγκ

Μ. Χατζιδάκις

Λ. Μπέριο

Γκ. Χέντελ

Α. Ντβόρζακ

Μ. Λοΐζος

Ι. Ξενάξης

Ζ. Κόνταϊ

Κ. Ντεμπισύ

Π. Τσαϊκόφσκι

Π. Τσαϊκόφσκι

…

Ενόργανη μουσική που αφηγείται μια ιστορία, απεικονίζει λογοτεχνικές ιδέες ή αναπαριστά ζωγραφικές σκηνές. (Παράδειγμα: Εικόνες από μια έκθεση του Μ. Μουσόρσκι)

τύμπανα νερού, γκονγκ νερού

Τύμπανα νερού. Αποτελείται από ένα τύμπανο το οποίο βρίσκεται μέσα σε ένα άλλο τύμπανο. Το εσωτερικό τύμπανο είναι γεμάτο με διάφορες ποσότητες νερού, ώστε να επηρεάζεται η χροιά και το ύψος του ήχου.

Γκονγκ νερού. Χτύπημα ενός γκονγκ και μετά βύθισμα μέσα σε νερό για να χαμηλώσει το τονικό του ύψος. Το ανάποδο για να ψηλώσει ο ήχος.

νερό, υδραυλική πίεση, αρχαιότητα, ισχυρό ήχο

Είδος μουσικού οργάνου που χρησιμοποιούσε νερό…

Είδος μουσικού οργάνου που χρησιμοποιούσε νερό και λειτουργούσε με υδραυλική πίεση. Η ύδραυλις ήταν μηχανικό αερόφωνο όργανο της αρχαιότητας με ισχυρό και οξύ ήχο. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του οργάνου αυτού ήταν το υδραυλικό σύστημα πάνω στο οποίο βασιζόταν για να λειτουργήσει.

Μπιζέ, όπερα, 4 πράξεις, λιμπρέτο, μυθιστόρημα, 1875, εισαγωγή, χαρακτήρας, ατμόσφαιρα

Το πιο γνωστό του έργο του Μπιζέ είναι η όπερα…

Το πιο γνωστό του έργο του Μπιζέ είναι η όπερα Κάρμεν. Όπερα σε 4 πράξεις, σε λιμπρέτο των Μεϊγιάκ και Αλεβί βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μεριμέ. Γράφτηκε το 1875. Στην εισαγωγή ακούγονται μουσικά θέματα τα οποία ο συνθέτης χρησιμοποιεί αργότερα στην όπερα. Έτσι δημιουργείται από την αρχή ο χαρακτήρας και η ατμόσφαιρα του έργου.

Η υπόθεση διαδραματίζεται στη Σεβίλλη, στη Βόρεια Ισπανία. Η Κάρμεν μια όμορφη τσιγγάνα που εργάζεται σε ένα εργοστάσιο τσιγάρων, είναι μια γυναίκα συναισθηματικά ελεύθερη. Αναγκάζει τον αξιωματικό Ντον Χοσέ να προδώσει το καθήκον του για να την ακολουθήσει και στο τέλος, μην αντέχοντας την εγκατάλειψη, να τη σκοτώσει.

συμφωνικό βαλς, ορχήστα και χορωδία, Ανδρική Χορωδία Βιέννης, μόνο ορχήστρα

Είναι συμφωνικό βαλς, που αρχικά γράφτηκε…

Είναι συμφωνικό βαλς, που αρχικά γράφτηκε για χορωδία και ορχήστρα (για λογαριασμό της “Ανδρικής Χορωδία της Βιέννης”). Έπειτα καθιερώθηκε να εκτελείται μόνο με ορχήστρα.

νυκτό, συμφωνική, 47 χορδές, πεντάλ, χρωματική κλίμακα

Νυκτό όργανο, γνωστό από την 5η χιλιετία…

Νυκτό όργανο, γνωστό από την 5η χιλιετία π.Χ. Χρησιμοποιείται στη συμφωνική ορχήστρα τα τελευταία 160 χρόνια. Έχει 47 χορδές και 7 πεντάλ. Με τη χρήση των πεντάλ παίζονται όλες οι νότες της χρωματικής κλίμακας.

Παραδοσιακός χορός των Βαυαρικών Άλπεων σε τριμερές μέτρο, πρόγονος του βαλς.

τριμερές μέτρο, λαίντλερ, κεντρική Ευρώπη, Αμερική, συμφωνικά έργα, βιεννέζικο

Χορός σε τριμερές μέτρο…

Χορός σε τριμερές μέτρο (συνήθως σε 3/4, αλλά κάποτε σε 3/8 ή 6/8). Θεωρείται εξέλιξη του παραδοσιακού λαίντλερ. Το βαλς ως χορός, συναντάται στη λαϊκή παράδοση των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης και της Αμερικής. Το βαλς αγαπήθηκε από όλο τον κόσμο. Πολλοί συνθέτες χρησιμοποίησαν το ρυθμό του βαλς και σε μεγάλα συμφωνικά έργα. Το βιεννέζικο βαλς χρωστάει τη φήμη του στην αυστριακή οικογένεια Γιόχαν Στράους.

λαϊκό ορατόριο, Ελύτης, 3 μέρη

Λαϊκό ορατόριο βασισμένο…

Λαϊκό ορατόριο βασισμένο στο ομώνυμο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη, το οποίο αποτελείται από τρία μέρη: τη Γένεση, τα Πάθη και το Άξιον Εστί. Το έργο είναι γραμμένο για αφηγητή, ψάλτη, λαϊκό τραγουδιστή, μικτή χορωδία, λαϊκή και συμφωνική ορχήστρα. Έργο βαθύτατα ελληνικό, χαρακτηρίστηκε ως η“Βίβλος του Ελληνισμού”.

Ο Οδυσσέας Ελύτης άρχισε να γράφει το Άξιον Εστί το 1950 στο Παρίσι. Κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 1960. Ο Μίκης Θεοδωράκης άρχισε να συνθέτει τη μουσική το 1961. Το 1964, άρχισε η ηχογράφηση του έργου και την ίδια χρονιά έγινε η πρώτη εκτέλεση στο Θέατρο Κοτοπούλη, με αφηγητή το Μάνο Κατράκη και τραγουδιστή το Γρηγόρη Μπιθικώτση.

λεπτό φύλλο, καλάμι, κλαρινέτο, σαξόφωνο

Είναι ένα μικρό και λεπτό φύλλο…

Είναι ένα μικρό και λεπτό φύλλο από καλάμι. Οι παλμοί του χρησιμεύουν για την παραγωγή ήχου σε ορισμένα ξύλινα πνευστά όπως την οικογένεια των κλαρινέτων και στα σαξόφωνα.

Είναι ξύλινο πνευστό όργανο…

Είναι ξύλινο πνευστό όργανο, με μονή γλωττίδα και κυλινδρικό σωλήνα. Στην Ελλάδα πρωτοήρθε με τις βαυαρικές μπάντες που έφερε στην Αθήνα ο βασιλιάς Όθωνας. Το κλαρινέτο είναι όργανο με πολύπλοκη κατασκευή που δεν μπορεί να το φτιάξει μόνος του ο οργανοπαίκτης. Πολλοί όμως λαϊκοί οργανοπαίκτες κάνουν μικροεπεμβάσεις που διαφοροποιούν τον ήχο του οργάνου. Το παραδοσιακό κλαρίνο είναι λίγο μικρότερο και απλούστερο στην κατασκευή του από το κλαρινέτο της συμφωνικής ορχήστρας.