Πώς διαμορφώθηκε το ελληνικό αστικό τραγούδι;

Λέξεις-κλειδιά

20ος, δημοτικό, αστικό, εμπορικά κέντρα, Ιόνιο, Κωνσταντινούπολη/Προποντίδα, Αιγαίο

Βοήθεια

Στις αρχές του 20ού αι., κυρίαρχο είδος ήταν…

Πλήρης απάντηση

Στις αρχές του 20ού αι., κυρίαρχο είδος ήταν το δημοτικό τραγούδι, στεριανό ή νησιώτικο. Αυτό το είδος τραγουδιού εξελισσόταν σε “αστικό” στα τότε εμπορικά κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πειραιάς, Πάτρα, Βόλος κ.ά.). Οι περιοχές που συντέλεσαν στη διαμόρφωσή του ήταν:

  • Τα νησιά του Ιονίου Πελάγους (με το δυτικότροπο τραγούδι, επηρεασμένο από την Ιταλία),
  • Η περιοχή της Κωνσταντινούπολης και της Προποντίδας, και
  • Η περιοχή του Αιγαίου Πελάγους, και συγκεκριμένα των εμπορικών κέντρων, της Σμύρνης, της Θεσσαλονίκης, της Σύρου, του Αϊβαλιού, του Πειραιά κ.ά.

Το ελληνικό τραγούδι του 20ού αιώνα είναι κυρίως αστικό τραγούδι.

Τι συμβαίνει με τον Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο;

Λέξεις-κλειδιά

πειραματισμός, Καραϊνδρου, Αγγελόπουλος, Παπαδημητρίου, Κυπουργός

Βοήθεια

Οι συνθέτες πειραματίστηκαν, όπως και οι σκηνοθέτες…

Πλήρης απάντηση

Οι συνθέτες πειραματίστηκαν, όπως και οι σκηνοθέτες, γράφοντας μουσικές οι οποίες επέζησαν και χωρίς τις ταινίες που επένδυσαν μουσικά (π.χ. η Ελένη Καραΐνδρου σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη Θόδωρο Αγγελόπουλο, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο Νίκος Κυπουργός κ.α.).

Τι γνωρίζετε για το ελληνικό μιούζικαλ;

Λέξεις-κλειδιά

δεν άνθησε, μουσικό θέατρο, επιθεώρηση, υψηλό κόστος, έμψυχο υλικό, θεατρικές σπουδές, καλλιτέχνες, Πλέσσας, Κατσαρός

Βοήθεια

Δεν άνθησε στην Ελλάδα, ίσως γιατί το μουσικό θέατρο…

Πλήρης απάντηση

Δεν άνθησε στην Ελλάδα, ίσως γιατί το μουσικό θέατρο και η επιθεώρηση που προϋπήρχαν, δεν του άφησαν πολλά περιθώρια. Σε αυτό συνέβαλε τόσο το υψηλό κόστος όσο και η έλλειψη έμψυχου υλικού. Ούτε οι θεατρικές σπουδές, ούτε οι μουσικές ή οι σπουδές χορού στη χώρα μας εκπαίδευαν καλλιτέχνες που να μπορούν να ανταποκριθούν στις σύνθετες απαιτήσεις του είδους. Ωστόσο στο ελληνικό μιούζικαλ ξεχωρίζουν τα ονόματα των Μίμη Πλέσσα (έγραψε μουσική για 104 ταινίες και 70 θεατρικές παραστάσεις) και Γιώργου Κατσαρού.

Ποιοι Έλληνες συνθέτες ασχολήθηκαν με την κινηματογραφική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

1940, Χατζιδάκης, Ποτέ την Κυριακή, όσκαρ, Θεοδωράκης, Μαμαγκάκης, Λοΐζος, Πλέσας, Ξαρχάκος

Βοήθεια

Από τη δεκαετία του 1940 γράφεται μουσική για κινηματογράφο…

Πλήρης απάντηση

Από τη δεκαετία του 1940 γράφεται μουσική για κινηματογράφο και διακρίνονται οι πρώτοι συνθέτες. Στα χρόνια που ακολουθούν, όλοι οι σημαντικοί συνθέτες της Ελλάδας (όπως ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος κέρδισε για την ταινία “Ποτέ την Κυριακή” βραβείο όσκαρ καλύτερης μουσικής, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Νίκος Μαμαγκάκης κ.ά.) πέρασαν από το χώρο της κινηματογραφικής μουσικής.

Παραδείγματα: Μάνος Λοΐζος – Ευδοκία, Μίμης Πλέσσας – Κορίτσια για φίλημα, Σταύρος Ξαρχάκος – Ρεμπέτικο, Μάνος Χατζιδάκις – Ποτέ την Κυριακή, Μίκης Θεοδωράκης – Zorbas the Greek.

Τι γνωρίζετε για την μουσική στον ελληνικό κινηματογράφο μέχρι τη δεκαετία του 1940;

Λέξεις-κλειδιά

Χόλιγουντ, Δημητριάδης, 1930, η γροθιά του σακάτη, αγαπητικός της βοσκοπούλας, ομιλούσα, Γερμανία

Βοήθεια

Η πρώτη ομιλούσα ελληνική ταινία γυρίστηκε στο Χόλιγουντ από…

Πλήρης απάντηση

Η πρώτη ομιλούσα ελληνική ταινία γυρίστηκε στο Χόλιγουντ από τον ομογενή Τέτο Δημητριάδη το 1930, με τον τίτλο “Η γροθιά του σακάτη”. Ο “αγαπητικός της βοσκοπούλας” (1931) ήταν η πρώτη ταινία που κινηματογραφήθηκε ομιλούσα και με μουσική στην Ελλάδα και ηχογραφήθηκε στη Γερμανία.

Τι γνωρίζετε για τον Ιάννη Ξενάκη;

Λέξεις-κλειδιά

Συνθέτης, αρχιτέκτονας, 20ος ειώνας, μετασχηματισμός, μαθηματικές σχέσεις, σύμπαν, διακρίσεις

Βοήθεια

(1922 – 2001) Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και…

Πλήρης απάντηση

(1922 – 2001) Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες και αρχιτέκτονες του 20ού αιώνα. Βασική ιδέα της μουσικής του είναι ο μετασχηματισμός των διαφόρων μαθηματικών σχέσεων που εκφράζουν το σύμπαν, σε μουσικούς ήχους, με τη χρήση για αυτόν τον σκοπό ενός συνόλου εργαλείων.

Όταν ήταν εν ζωή, ο Ξενάκης τιμήθηκε με υψηλότατες διακρίσεις στη Γαλλία και σε όλο τον κόσμο.

Ποιες τεχνικές χρησιμοποίησε Ν. Σκαλκώτας;

Λέξεις-κλειδιά

σειραϊσμό/δωδεκαφθογγισμό, τονικά, λαϊκότροπα, δημοτικά

Βοήθεια

Ο Σκαλκώτας συνέθεσε έργα:…

Πλήρης απάντηση

Ο Σκαλκώτας συνέθεσε έργα:

  • σειραϊκά – δωδεκάφθογγα
  • ατονικά
  • ελεύθερα δωδεκάφθογγα, δηλαδή με περιορισμένη σειραϊκή δομή
  • τονικά, βασισμένα αποκλειστικά στη δημοτική μουσική παράδοση ή εμπνευσμένα από αυτήν
  • δωδεκάφθογγα, στα οποία ενσωματώνονται λαϊκότροπα στοιχεία
  • τονικά, στα οποία λείπουν ή είναι περιορισμένα τα στοιχεία από τη δημοτική παράδοση

Τι γνωρίζετε για τον Μανώλη Καλομοίρη;

Λέξεις-κλειδιά

θεμελιωτής, εθνική σχολή, λαϊκές μελωδίες, ακαδημαϊκός, Λυρική, ιδρυτής ωδείων, έργα για ορχήστρα, συμφωνικό ποίημα, κοντσέρτα, τραγούδια, δωματίου

Βοήθεια

(1883 – 1962) Θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές…

Πλήρης απάντηση

(1883 – 1962) Θεωρείται ένας από τους θεμελιωτές της Ελληνικής Εθνικής Σχολής. Η μουσική του δανείζεται στοιχεία από τις λαϊκές ελληνικές μελωδίες. Υπήρξε ως ακαδημαϊκός και πρόεδρος της Λυρικής Σκηνής, σημαντικός παράγοντας των μουσικών θεμάτων της χώρας και ιδρυτής Ωδείων. Έγραψε όπερες, έργα για ορχήστρα, το συμφωνικό ποίημα Μηνάς ο ρέμπελος, κοντσέρτα, τραγούδια, μουσική δωματίου κ.ά.

Τι γνωρίζετε για την ελληνική Εθνική Σχολή;

Λέξεις-κλειδιά

20ος αιώνας, εθνική ταυτότητα, Καλομοίρης, Ελληνικό Ωδείο, Εθνικό ωδείο, παράδοση, ύμνοι, δημοτικό τραγούδι, επτανησιακή σχολή

Βοήθεια

Στις αρχές του 20ου αι., οι συνθέτες προσπαθούν…

Πλήρης απάντηση

Στις αρχές του 20ου αι., οι συνθέτες προσπαθούν να δημιουργήσουν μουσική που να έχει τη δική της εθνική ταυτότητα και δημιουργούν την Ελληνική Εθνική Σχολή, με κύριο εκπρόσωπο τον Μανώλη Καλομοίρη, ιδρυτή του Ελληνικού Ωδείου και στη συνέχεια του Εθνικού Ωδείου, και σπουδαίο συνθέτη.

Επηρεασμένοι από την ελληνική παράδοση, εμπνέονται αφενός από τους εκκλησιαστικούς ύμνους και το δημοτικό τραγούδι και αφετέρου από την επτανησιακή σχολή.

Συμπληρωματικά

Χαρακτηριστικό της Ελληνικής Εθνικής Σχολής είναι η προσπάθεια συμβιβασμού της ανατολικής μουσικής αφενός, απ’ όπου παίρνει κάποιες μελωδίες και ρυθμούς, και της μουσικής της Δ. Ευρώπης αφετέρου, απ’ όπου δανείζεται τη ρομαντική αρμονική αντίληψη, τις μουσικές φόρμες (φούγκα, συμφωνία, κοντσέρτο κτλ.) και κυρίως τον τρόπο ενορχήστρωσης.

Η μουσική αυτή σχολή είναι υπεύθυνη για την εναρμόνιση των δημοτικών τραγουδιών και του βυζαντινού μέλους, η οποία, εντάσσοντας αυτά τα είδη στο δυτικό τονικό σύστημα (μείζονα και ελάσσονα) οδήγησε στη νόθευση της αυθεντικότητάς τους. Όμως, στους περισσότερους από τους συνθέτες της Εθνικής μας Σχολής πρέπει να αναγνωριστεί η προσφορά τους στην ελληνική μουσική και παιδεία.

Άλλοι συνθέτες της Εθνικής Σχολής: Διονύσιος Λαυράγκας, Μάριος Βάρβογλης, Αιμίλιος Ριάδης, Ιωάννης Κωνσταντινίδης, Ανδρέας Νεζερίτης, Αντίοχος Ευαγγελάτος, Σόλων Μιχαηλίδης.

Τι γνωρίζετε για την σύνθεση του Ύμνου εις την Ελευθερίαν;

Λέξεις-κλειδιά

Μάντζαρος, τρεις φορές, 1865, Γεώργιος, Εθνικός Ύμνος

Βοήθεια

Η σύνθεση του Ύμνου εις την Ελευθερίαν

Πλήρης απάντηση

Η σύνθεση του Ύμνου εις την Ελευθερίαν χρειάστηκε να μελοποιηθεί από τον συνθέτη τρεις φορές ολόκληρη και δύο φορές αποσπασματικά.

Από το 1865, μετά από αίτημα του βασιλιά Γεωργίου Α΄, οι δύο πρώτες στροφές καθιερώθηκαν ως ο Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας.

Συμπληρωματικά

Στις 5/12/1844 έστειλε την μελοποίηση στην Αθήνα αφιερωμένη στον όθωνα, ο οποίος από την πλευρά του την έστειλε στο Μόναχο για να εκτιμήσουν ειδικοί την αξία της. Η απάντηση ήταν: αξιόλογο. Αυτή η κρίση είχε ως αποτέλεσμα, να απονεμηθεί στον συνθέτη ο ασημένιος σταυρός του Σωτήρα.

Τι γνωρίζετε για τον Νικόλαο Χαλκιόπουλο-Μάντζαρο;

Λέξεις-κλειδιά

Κέρκυρα, Νάπολη, Σολωμός, δίδαξε, Φιλαρμονική, πρόεδρος, συμφωνίες, εμβατήρια, τραγούδια, θρησκευτικά

Βοήθεια

(1795 – 1852): Σπούδασε μουσική στην Κέρκυρα και στη Νάπολι…

Πλήρης απάντηση

(1795 – 1852): Σπούδασε μουσική στην Κέρκυρα και στη Νάπολι. Ήταν φίλος με τον Δ. Σολωμό και μελοποίησε διάφορα ποιήματά του. Δίδαξε για πολλά χρόνια μουσική και ανάμεσά στους μαθητές του είχε πολλούς από τους μεταγενέστερους μεγάλους συνθέτες. Το 1840 ιδρύθηκε η “Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας”, στην οποία ο συνθέτης ανακηρύχθηκε ισόβια επίτιμος πρόεδρος. Έχει συνθέσει συμφωνίες, εμβατήρια, τραγούδια και διάφορα θρησκευτικά έργα.

Τι γνωρίζετε για την Επτανησιακή σχολή;

Λέξεις-κλειδιά

ιταλική μουσική, Μάντζαρος, Σαμάρας, Καρέρ, Λαμπελέτ

Βοήθεια

Η μουσική της Επτανησιακής σχολής είναι επηρεασμένη…

Πλήρης απάντηση

Η μουσική της Επτανησιακής σχολής είναι επηρεασμένη από την ιταλική μουσική του 19ου αι. και αποτελείται κυρίως από όπερες και τραγούδια. Σημαντικοί εκπρόσωποι: Ν. Μάντζαρος (Εθνικός Ύμνος) και Σπυρίδων Σαμάρας (Ολυμπιακός Ύμνος). Άλλοι εκπρόσωποι: Σπύρος Ξύνδας (όπερα Ο υποψήφιος βουλευτής, Παύλος Καρέρ (όπερα Μάρκος Μπότσαρης), Γεώργιος Λαμπελέτ, Ναπολέων Λαμπελέτ

Πώς ξεκινά η ιστορία της νεοελληνικής σύνθεσης από επώνυμους συνθέτες;

Λέξεις-κλειδιά

19ος αιώνας, Επτάνησα, ιταλική μουσική, όπερες, τραγούδια

Βοήθεια

Τα πρώτα γνωστά δείγματα μουσικής της νεοελληνικής ιστορίας…

Πλήρης απάντηση

Τα πρώτα γνωστά δείγματα μουσικής της νεοελληνικής ιστορίας από επώνυμους συνθέτες προέρχονται, στα τέλη του 19ου αι., από τα Επτάνησα και ανήκουν στη λεγόμενη Επτανησιακή σχολή. Η μουσική τους είναι επηρεασμένη από την ιταλική μουσική του 19ου αι. και αποτελείται κυρίως από όπερες και τραγούδια.