Ετικέτα: μουσικές του κόσμου

λαούτο, όστρακο, βιχουέλα, ξύλινο

Μικρό δεκάχορδο λαούτο, που προέρχεται…

Μικρό δεκάχορδο λαούτο, που προέρχεται από τη Ν. Αμερική. Το ηχείο του οργάνου παραδοσιακά κατασκευάζεται από όστρακο αρμαντίλο. Το τσαράνγκο δημιουργήθηκε όταν οι ιθαγενείς προσπάθησαν να κατασκευάσουν βιχουέλα (έναν πρόδρομο της κιθάρας, που έφεραν οι Ισπανοί στη Ν. Αμερική) με όστρακο αρμαντίλο. Σήμερα τα περισσότερα τσαράνγκο έχουν ξύλινο ηχείο.

χηνάκι, χρονολογία, οβάλ, 4-13 τρύπες, επιστόμιο, πηλός

Ιταλική λέξη που σημαίνει…

Ιταλική λέξη που σημαίνει “χηνάκι”. Είναι ένα όργανο του οποίου η προέλευση χρονολογείται χιλιάδες χρόνια πριν. Το σχήμα της είναι οβάλ με τέσσερις ως δεκατρείς τρύπες για τα δάχτυλα και ένα επιστόμιο που προεξέχει από το σώμα του οργάνου. Συχνά είναι φτιαγμένη από πηλό.

λαρυγγισμοί, τεχνάσματα, επανάληψη, συμμετοχή, θαμπά ηχοχρώματα, σύντομες μελωδικές ιδέες

Σε ό,τι αφορά στον τρόπο τραγουδιού χρησιμοποιούνται…

Σε ό,τι αφορά στον τρόπο τραγουδιού χρησιμοποιούνται λαρυγγισμοί και άλλα φωνητικά τεχνάσματα. Συνηθίζεται ακόμη η διαρκής επανάληψη του ίδιου κομματιού γιατί επιτρέπει τη συλλογική συμμετοχή στη μουσική και το χορό. Προτιμούνται τέλος, συγχρόνως πολλά και θαμπά ηχοχρώματα και έντονη επανάληψη σύντομων μουσικών ιδεών μέσα σε ένα κομμάτι.

φωνητικές, λίγους φθόγγους, φράσεις, κατιούσες, μονοφωνικές/ετεροφωνικές, πολυφωνία με αυλούς, τρίτονο

Οι περισσότερες μελωδίες τους είναι φωνητικές και…

Οι περισσότερες μελωδίες είναι φωνητικές και βασίζονται σε δυο, τρεις ή ίσως και πέντε φθόγγους. Αποτελούνται από μικρές φράσεις (με τη μορφή Α Α Β Β, Α Β Α Β, Α Β Γ Α Β Γ) και είναι κατιουσες-μονοφωνικες ή ετεροφωνικες, αν και στο Περού και τη Βολιβία συναντάται και μία απλή μορφή πολυφωνίας σε σύνολα με αυλούς. Πολύ συχνά επίσης συναντάται το τρίτονο.

ρυθμική συνοδεία, συγκοπές, τύμπανο

Aπλή ρυθμική συνοδεία, συνήθως σε…

Aπλή ρυθμική συνοδεία, συνήθως σε συγκοπτόμενους ρυθμούς, που τις περισσότερες φορές συνοδεύεται από έναν απλό χτύπο στο τύμπανο.

τραγούδια της δουλειάς, επικά, θρήνους, διασκέδαση, τελετουργικά, μύθους, ευρωπαϊκή, αφρικανική

Τραγούδια της δουλειάς, επικά, θρήνους…

Τραγούδια της δουλειάς, επικά, θρήνους, της διασκέδασης και τελετουργικά τραγούδια, τα κείμενα των οποίων διατηρούν τους μύθους της κάθε φυλής. Παρουσιάζουν έντονες επιρροές από την Ευρωπαϊκή μουσική -λόγω των ισπανών κατακτητών- αλλά καθόλου από την αφρικανική.

τραγούδι, όργανα, υψηλές τονικές περιοχές, ποικιλία από κλίμακες, χορός, γιορτές, τελετές

Φαίνεται πως προτιμούσαν το τραγούδι και…

Φαίνεται πως προτιμούσαν το τραγούδι και τα όργανα που παίζουν σε υψηλές τονικές περιοχές. Οι μουσικοί χρησιμοποιούσαν μια ποικιλία από κλίμακες και η μουσική ήταν στενά συνδεδεμένη με το χορό στις εθνικές και θρησκευτικές γιορτές όπως και στις γεωργικές τελετές.

ιερά όργανα, απεικονίσεις, σύνολα, αυλοί, τύμπανα, τρομπέτα, σείστρα, κόκκαλα, οκαρίνες, αυλοί του Πάνα, χουεχουέτλ, τεπονάτσλι, αγιότλ, χορδόφωνα

Μερικά μουσικά όργανα θεωρούνταν ιερά…

Μερικά μουσικά όργανα θεωρούνταν ιερά. Από σχετικές απεικονίσεις γνωρίζουμε ότι συνήθως η μουσική εκτελούνταν από σύνολα και όχι από μεμονωμένους εκτελεστές. Τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνταν ήταν αυλοί, τύμπανα ένας τύπος τρομπέτας από κοχύλι, διάφορα σειστρα και κρόταλα, οκαρίνες και αυλοί του Πάνα.

Δύο σημαντικά όργανα για τις τελετές των Αζτέκων ήταν το χουεχουέτλ (τύμπανο με μονή μεμβράνη) και το τεπονάτσλι (ξύλινο τύμπανο με σχισμή). Ένα άλλο όργανο είναι το αγιότλ, κέλυφος χελώνας το οποίο ξύνει ο εκτελεστής με ξινά ραβδάκια. Παρόμοια όργανα έχουν βρεθεί στους Ίνκας που έπαιζαν επιπλέον οκαρίνες και αυλούς του Πάνα. Τα χορδόφωνα όργανα ήταν άγνωστα στην προκολομβιανή εποχή στην Ν. Αμερική.

Αζτέκοι, Μάγιας, θρησκευτική φύση, επαγγελματίες μουσικοί, ειδικά ιρδύματα

Ότι η μουσική των Αζτεκων και των Μάγιας ήταν κυρίως…

Ότι η μουσική των Αζτεκων και των Μάγιας ήταν κυρίως θρησκευτικής φύσεως και εκτελούνταν από επαγγελματίες μουσικούς. Επίσης γίνεται αναφορά σε ειδικά ιδρύματα για την εκπαίδευση των μουσικών.

προκολομβιανή εποχή, ανακάλυψη από τους Ευρωπαίους, διαμόρφωση των διαφόρων κρατών, σύγχρονη εποχή

Ιθαγενείς, Ευρωπαίοι κατακτητές, Αφρικανοί

Αργεντινή, Μπαχάμες, Βολιβία, Βραζιλία, Χιλή, Κολομβία, Κόστα Ρίκα, Κούβα, Αϊτή, Δομινικανή Δημοκρατία, Εκουαδόρ, Μεξικό, Τζαμάικα, Νικαράγουα, Παραγουάη, Ουρουγουάη, Βενεζουέλα.

έμφαση στο ρυθμό, συγκοπή, χορός

Η έμφαση στον ρυθμό αποτελεί χαρακτηριστικό…

Η έμφαση στον ρυθμό αποτελεί χαρακτηριστικό της αφρικανικής μουσικής παράδοσης που πέρασε στη Λατινική Αμερική και εκφράζεται μέσα από τη χρήση των κρουστών οργάνων. Η συγκοπή, όπου τονίζονται τα ασθενή μέρη του μέτρου αντί για τα ισχυρά, αποτελεί κύριο χαρακτηριστικό της μουσικής αυτής. Η μουσική σε σύνδεση με το χορό αποτελούν σημαντικό κομμάτι έκφρασης, το οποίου συσχετίζεται άμεσα τις αφρικανικές καταβολές.

δομή ισπανικών τραγουδιών, αφρικανικούς ρυθμούς, παραδόσεις ιθαγενών, όργανα, προκολομβιανή εποχή

Η γενική δομή της λατινοαμερικάνικης μουσικής βασίζεται στη…

Η γενική δομή της λατινοαμερικάνικης μουσικής βασίζεται στη δομή των Ισπανικών τραγουδιών και τους αφρικανικούς ρυθμούς, διατηρώντας ταυτόχρονα και τις παραδόσεις των ιθαγενών που προϋπήρχαν στην περιοχή. Πολλά μουσικά όργανα προέρχονται από την προκολομβιανή εποχή, όπως επίσης και διάφορες παραδόσεις, οι οποίες σε μερικές απομακρυσμένες περιοχές εξακολουθούν να διατηρούνται ζωντανές.

κεντρική θέση οργανικής μουσικής, αυτοσχεδιασμός, ποικιλία τονικών χρωμάτων, τραγούδι, λεκάνη Αμαζονίου, αυτονομία

Ο αμερικανός εθνομουσικολογίας Μπρούνο Νετλ αναφέρει…

Ο αμερικανός εθνομουσικολογίας Μπρούνο Νετλ αναφέρει ως χαρακτηριστικά επίδρασης της αφρικανικής μουσικής στην λατινοαμερικάνικη:

α) την κεντρική θέση της οργανικής μουσικής,

β) τη σπουδαιότητα του αυτοσχεδιασμού και

γ) την τάση να χρησιμοποιείται μια ποικιλία των τονικών χρωμάτων κατά το τραγούδι

Η μουσική των ιθαγενών της λεκάνης του Αμαζονίου όμως διατήρησε την αυτονομία της και δεν επηρεάζει ούτε επηρεάστηκε από τους Ευρωπαίους και τους Αφρικανούς.

προκολομβιανή, ισπανική/ευρωπαϊκή, αφροαμερικανική

• Η προκολομβιανή παράδοση των ιθαγενών Ινδιάνων,
• Η ισπανική/ευρωπαϊκή που επιδρά στην διαμόρφωση του λεγόμενου λατινοαμερικάνικου ύφους και
• Η αφροαμερικάνικη, που ξεκινά σχεδόν ταυτόχρονα με την ισπανική με το κύμα δουλεμπορίου.

ισπανική, αγγλική, αμερικανική, αφρικανική

Διασταυρώνεται με την ισπανική αλλά…

Διασταυρώνεται με την ισπανική αλλά έχει έντονες επιδράσεις από την αγγλική, την αμερικανική και κυρίως την αφρικάνικη μουσική παράδοση.

Άνδεις, κεντρική Ν. Αμερική, Καραϊβιή, Βραζιλία

• Στη μουσική των Ανδεων [περιλαμβάνονται οι χώρες της δυτικής Ν. Αμερικής όπως το Περού, η Βολιβία, το Εκουαδόρ, η Βενεζουέλα]
• Στη μουσική της κεντρικής Ν. Αμερικής [περιλαμβάνονται το Ελ Σαλβαδόρ, η Νικαράγουα, ο Παναμάς, η Ονδούρα και η Κόστα Ρίκα]
• Στη μουσική της Καραϊβικής [περιλαμβάνονται πολλά ισπανόφωνα και γαλλόφωνα νησιά όπως η Αϊτή, η Κούβα, το Πουέρτο Ρίκο και η Μαρτινίκα]
• Στη μουσική της Βραζιλίας [η οποία αποτελεί από μόνη της μία μουσική περιοχή λόγω του μεγέθους της, της τεράστιας ποικιλίας της και λόγω του ότι ήταν η μοναδική πορτογαλική αποικία.]

μεγάλο τύμπανο, σύνολο, κινεζικές/κορεατικές επιρροές, 6ος αιώνας, πόλεμος, βουδισμός, σιντοϊσμός

Η λέξη τάικο σημαίνει μεγάλο…

Η λέξη τάικο σημαίνει μεγάλο τύμπανο και πρόκειται για ένα σύνολο τυμπάνων με κινεζικές και κορεατικές επιρροές. Η ύπαρξή τους χρονολογείται από τον 6ο και 7ο μ.Χ. αιώνα, που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια του πολέμου για να εκφοβίσουν τους εχθρούς και να επικοινωνήσουν μεταξύ τους οι στρατοί. Εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται στον Βουδισμό και τον Σιντοϊσμό.

δημοφιλής δραματική μορφή, ηθοποιοί, μουσική επί σκηνής/εκτός σκηνής, μεμβρανόφωνα, αερόφωνα, εφέ, διάθεση, σκέψεις, αφηγείται, σχολιάζει, συνοδεύει τον χορό

Πρόκειται για μία ιδιαίτερη δημοφιλή θεατρική μορφή…

Πρόκειται για μία ιδιαίτερη δημοφιλή θεατρική μορφή με δραματικό κυρίως ρεπερτόριο. Σε αντίθεση με το Νο, δεν υπάρχουν ηθοποιοί που τραγουδούν.

• η μουσική παίζεται επί σκηνής ή εκτός, από ομάδες εκτελεστών που χρησιμοποιούν μεμβρανόφωνα και αερόφωνα
• η μουσική εκτός σκηνής δημιουργεί ηχητικά εφέ, καθορίζει τη διάθεση, υποστηρίζει τη δράση ή υπονοεί σκέψεις των πρωταγωνιστών.
• η μουσική επί σκηνής συνήθως αφηγείται, σχολιάζει ή συνοδεύει το χορό

Γκαγκάου, θέατρο Νο, οργανική μουσική, καμπούκι, τάικο

α) Τρεις κατηγορίες παραδοσιακής μουσικής:

• Μουσική για το θέατρο Γκαγκάκου: “Ευγενική μουσική”, αναφέρεται στην αυλική μουσική της Ιαπωνίας. Το τονικό σύστημα και οι κλίμακές του προέρχονται από την κινεζική θεωρία. Τα όργανα παίζουν με λιτό τρόπο. Το τραγούδι eίναι ουσιαστικά ένας τρόπος απαγγελίας (ρετσιτατίβο) που χρησιμοποιεί τονικες διακυμάνσεις. Σε καμία περίπτωση δεν χρησιμοποιείται το βιμπράτο και το μέλισμα.
• Μουσική για το θέατρο Νο: Εμφανίζεται τον 14ο αιώνα και θεωρείται ύψιστη μορφή σύνθεσης, λογοτεχνίας, θεάτρου και μουσικής. Το κυριότερο χαρακτηριστικό της μουσικής είναι ο ρυθμός της που βασίζεται σε μέτρα οκτώ χτυπων. Το τραγούδι βασίζεται σε 12σύλλαβους στίχους (7+5)
• Οργανική μουσική για το κότο, το σαμιζέν και το σακουχάτσι.
• β) άλλες μορφές: Καμπούκι, Τύμπανα Τάικο.

κότο, σαμιζέν, σακουχάτσι

Κότο: χορδόφωνο όργανο κινέζικης προέλευσης μήκους περίπου 1,80μ. με 13 χορδές και 13 μεταφερόμενα τάστα κατά μήκους του οργάνου. Τα τάστα ρυθμίζονται στη θέση που πρέπει πριν την κάθε εκτέλεση. Οι εκτελεστές για να χτυπούν τις χορδές φορούν στα δάχτυλα τρεις πένες προσαρμοσμένες σε μεταλλικές δαχτυλήθρες

Σαμιζέν: σημαίνει τρεις χορδες, είναι χορδοφωνο που παίζεται με πλήκτρο. Το μήκος του είναι όσο μιας κιθάρας αλλά με μικρότερο βραχίονα και χωρίς τάστα. Το ορθογώνιο ηχείο του είναι καλυμμένο και από τις δύο πλευρές με δέρμα γάτας ή σκύλου για να ενισχύεται ο ήχος του. Οι χορδές του είναι φτιαγμένες από μετάξι. Ο εκτελεστής τυλίγει τα δάχτυλα του αριστερού του χεριού με λίγο ύφασμα για να μπορεί να γλιστρά το χέρι στις χορδές.

Σακουχάτσι: αερόφωνο από καλάμι με επιστόμιο-απλη οπή, που κρατιέται κάθετα. Το όνομα του σημαίνει 1.8 ποδια, που είναι και το μήκος του. Χρησιμοποιούνταν από τους βουδιστές μοναχούς για διαλογισμό. Έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές στην ποπ μουσική της δεκαετίας του 80.