Ετικέτα: μουσικές του κόσμου

περιορισμένος ρόλος, ειδικές περιπτώσεις, αυλοί, φίδια

Ο ρόλος των πνευστών οργάνων είναι αισθητικά περιορισμένος…

Ο ρόλος των πνευστών οργάνων είναι αισθητικά περιορισμένος στη μουσική της Ινδίας, ειδικά στην Καρνατική παράδοση όπου χρησιμοποιούνται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις. Συνήθως πρόκειται για πλάγιους αυλούς ή με διπλή γλωττίδα όπως αυτά που χρησιμοποιούν οι γητευτές φιδιών.

βασική θέση, τήρηση τάλα, τάμπλα, κουρδίζεται, δάχτυλα

Τα κρουστά όργανα κατέχουν βασική θέση στη μουσική…

Τα κρουστά όργανα κατέχουν βασική θέση στη μουσική της Ινδίας καθώς φέρουν την κύρια ευθύνη για την τήρηση των τάλα, όλων δηλαδή των ρυθμικών στοιχείων σύνθεσης.

Κυριότερο κρουστό συνοδευτικό της ινδικής μουσικής είναι το ζευγάρι τυμπάνων που λέγεται τάμπλα και κουρδίζεται στον κύριο τόνο της ράγκα. Παίζεται με ιδιαίτερη δεξιοτεχνία με τα δάχτυλα ενώ ο εκτελεστής κάθεται στο πάτωμα.

σιτάρ, σαρόντ, βίνα, βιολί, ισοκράτημα, ταμπούρα

Τα πιο αντιπροσωπευτικά είναι το σιτάρ και το σαρόντ.

• Σιτάρ: χορδόφωνο νυκτό όργανο τύπου λαούτου με μεγάλο βραχίονα, με τέσσερις χορδές μελωδικές, τρεις για ισοκράτημα και 13 συμπαθητικές χορδές, που πάλλονται ανεξάρτητα όταν παίζει το όργανο, εμπλουτίζοντας με αυτό τον τρόπο την χροιά.
• Σαρόντ: χορδοφωνο τύπου λαούτου, έχει μικρότερο βραχίονα από αυτόν του σιτάρ, έξι χορδές για μελωδία, δύο για ισοκράτημα και αρκετές συμπαθητικές χορδές.
• Βίνα: ένα από τα παλαιότερα χορδοφωνα της νότιας Ινδίας, είναι νυκτό τύπου λαούτου με μακρύ βραχίονα, με τέσσερις μελωδικές χορδές και τρεις χορδές ισοκρατήματος.
• Βιολί: το ευρωπαϊκό βιολί επίσης παίζεται στην κλασική μουσική της Ινδίας. Ο εκτελεστής κάθεται σταυροπόδι στο πάτωμα και κρατάει το βιολί στηριζόμενο στο στήθος του με το κεφάλι του οργάνου να στηρίζεται στο κουντεπιέ του δεξιού του ποδιού.

Όλα αυτά τα όργανα εκτελούν τις μελωδικές γραμμές μιας σύνθεσης, ενώ συνήθως τα συνοδεύει το όργανο ταμπούρα, παράγοντας ένα βόμβο σαν ισοκράτημα, χαρακτηριστικό στοιχείο της ινδικής μουσικής

• Ταμπούρα: χορδοφωνο τύπου λαούτου με μακρύ βραχίονα και τέσσερις χορδές. Ο εκτελεστής, συχνά κάποιος μαθητής του σολίστα, δεν σταματάει ποτέ να τις χτυπά, ενώ σε όλη τη διάρκεια της ράγκα παίζει αργά και ισόχρονα.

τονική ευελιξία, ρυθμική πολυπλοκότητα, ισοκράτημα

• Η ευελιξία στο τονικό ύψος για να μπορούν να εκτελούνται οι διαφορές ράγκα και τα μελίσματα τους,
• η ρυθμική πολυπλοκότητα,
• ένα πανταχού παρόν ισοκράτημα.

Υπάρχουν λίγα όργανα καθορισμένου τονικού ύψους, όπως τα ξυλόφωνα και τα μεταλλόφωνα που κυριαρχούν στη νοτιανατολική Ασία.

ρυθμικά, μέτρο, αλληλουχίες μέτρων, 6-19 χτύπους

Ο όρος τάλα αναφέρεται σε όλα τα…

Ο όρος τάλα αναφέρεται σε όλα τα ρυθμικά στοιχεία μιας σύνθεσης και περιγράφει τόσο το κάθε ρυθμικό μέτρο, όσο και τις αλληλουχίες ρυθμικών μέτρων πάνω στις οποίες χτίζεται ένα μουσικό έργο. Συνήθως αποτελείται από 6 έως 16 χτύπους το καθένα.

Η έννοια δεν συναντάται στην δυτικοευρωπαϊκή μουσική. Τα τάλα διαιρούνται σε ομάδες χτύπων.

δομή ινδικής, μελωδικά στοιχεία, ανιούσα/κατιούσα μορφή, μελίσματα, φράσεις, ώρα, διάθεση, βασικές νότες

Η ράγκα είναι το σημαντικότερο στοιχείο στη…

Η ράγκα είναι το σημαντικότερο στοιχείο στη δομή της ινδικής μουσικής. Με τη λέξη αυτή εννοείται το σύστημα που περιλαμβάνει όλα τα μελωδικά στοιχεία μιας σύνθεσης. Κάθε ράγκα έχει ανιούσα και κατιούσα μορφή (που μπορεί να διαφέρει), καθορισμένα μελίσματα, χαρακτηριστικές μελωδικές φράσεις και συγκεκριμένη ώρα της μέρας για εκτέλεση. Τέλος, έχει μια κυρίαρχη διάθεση (rasa) και δύο βασικές νότες, μια κύρια που συνοδεύει τη μελωδική κίνηση και μια δευτερεύουσα συνήθως μια 4η ή μια 5η ψηλότερα.

Στα θεωρητικά περιγράφονται χιλιάδες ράγκα αλλά στην πράξη μόνο πενήντα περίπου χρησιμοποιούνται στην Ινδουστανική και πενήντα στην Καρνατική μουσική. Είναι δύσκολο να οριστεί τι είναι ράγκα αφενός επειδή περιγράφει εκτός από μια σειρά φθόγγων και διάφορα εξωμουσικά στοιχεία και αφετέρου επειδή δεν υπάρχει όρος αντίστοιχος στη δυτικοευρωπαϊκή μουσική παράδοση. Οι αρχαίοι Ινδοί πίστευαν ότι κάθε ράγκα ζωντανεύει μια συγκεκριμένη εικόνα η χρώμα και επικαλείται μια συγκεκριμένη θεότητα. Μοιάζει αρκετά με την έννοια του δρόμου στην ελληνική λαϊκή μουσική και με την έννοια του ήχου στη βυζαντινή.

μελωδία σόλο, ρυθμική συνοδεία, ισοκράτημα, φωνητική μουσική, φωνητικά μοντέλα

• μια μελωδία σόλο, που συχνά εμπλουτίζεται με περίτεχνο τρόπο,
• μια ρυθμική συνοδεία,
• μια μορφή ισοκρατήματος,
• Κυριαρχεί η φωνητική μουσική, ενώ οι οργανικές μορφές βασίζονται σε φωνητικά μοντέλα.

διάσημος, σιτάρ, συνθέτης, πρεσβευτής της μουσικής, επηρέασε

Διάσημος Ινδός μουσικός, εκτελεστής…

Διάσημος Ινδός μουσικός, εκτελεστής του σιτάρ και συνθέτης. Θεωρείται ο σημαντικότερος πρεσβευτής της ινδικής μουσικής και έχει επηρεάσει πλήθος καλλιτεχνών στην Ανατολή και τη Δύση.

κύκλος ζωής, εποχές, γιορτές των Ινδουιστών

Η παραδοσιακή Ινδικη μουσική περιλαμβάνει…

Η παραδοσιακή Ινδικη μουσική περιλαμβάνει τραγούδια του κύκλου της ζωής, των εποχών και των γιορτών των Ινδουιστών.

2 παραδόσεις, ινδουστανική, καρνατική, ίδιες αρχές, διαφορετικές λεπτομέρειες

Στην κλασική μουσική της Ινδίας κυριαρχούν…

Στην κλασική μουσική της Ινδίας κυριαρχούν δύο μουσικές παραδόσεις:

• η Ινδουστανική στην βόρεια Ινδία και
• η Καρνατική στην Νότια Ινδία.

Οι δύο παραδόσεις είναι ίδιες όσον αφορά τις βασικές αρχές τους αλλά διαφορετικές ως προς τις λεπτομέρειες.

πληθυσμός, θέση, θεωρία, επιρροή

• Ο πληθυσμός της, που καλύπτει το 1/5 του πληθυσμού του πλανήτη
• Η σπουδαία θέση που κατέχει η μουσική μέσα στην ινδική κοινωνία
• Το θεωρητικό σύστημα που έχει αναπτυχθεί όλα αυτά τα χρόνια για να την στηρίξει
• Η επιρροή που έχει ασκήσει στην μουσική άλλων ηπείρων ακόμα και στην δυτικοευρωπαϊκή μουσική.

Βέδες, 1000π.Χ.

Οι πρώτες γραπτές μαρτυρίες που έχουμε…

Οι πρώτες γραπτές μαρτυρίες που έχουμε για τη μουσική παράδοση στην Ινδία χρονολογούνται από το 1000 π.Χ. (στις Βέδες, τα ιερά βιβλία των Ινδών).

κύκλος της ζωής, μεταβάσεις, καθημερινή ζωή, έναρξη έτους, γεωργικές εργασίες, τελετές της φύσης, εξευμενίζουν τις δυνάμεις

Τελετές του κύκλου της ζωής: γενικά οι τελετουργίες αυτές εκφράζουν τις μεγάλες μεταβάσεις της ανθρώπινης ζωής: τη γέννηση, την ενηλικίωση, τον γάμο και τον θάνατο. Ποικίλουν σε μορφή σπουδαιότητα και ένταση από πολιτισμό σε πολιτισμό.

Τελετές της καθημερινής ζωής: αυτές οι τελετές σχετίζονται με την έναρξη του έτους, με τις γεωργικές εργασίες στις αγροτικές περιοχές περιοχές, με το κυνήγι ή με τις καθημερινές εργασίες.

Τελετές της φύσης: αφορούν περιστασιακά γεγονότα που έχουν να κάνουν με τις εκφράσεις της δύναμης της φύσης. Συνήθως έχουν στόχο να εξευμενίσουν τις υπερφυσικές δυνάμεις που προκαλούν αυτές τις καταστροφές ή να δώσουν δύναμη στους ανθρώπους να τις αντιμετωπίσουν.

Η μουσική, ο χορός και οι ιεροτελεστίες είναι αλληλένδετες στην αφρικανική κοινότητα.

κολοκύθες, πλάγια, μεμβράνη, τραγουδά, βόμβος

Κατασκευάζεται συνήθως από κούφιες κολοκύθες…

Κατασκευάζεται συνήθως από κούφιες κολοκύθες. Η τρύπα στην οποία βάζει τα χείλη του ο εκτελεστής είναι συνήθως πλάγια και στο μικρότερο άκρο της τοποθετείται μια μεμβράνη (μερικές φορές από ιστό αράχνης). Ο εκτελεστής τραγουδά μέσα στο όργανο και η μεμβράνη παράγει έναν ήχο σαν βόμβο.

μεταλλικές/καλαμένιες λάμες, ηχείο, αντίχειρες

Αποτελείται από μια σειρά ευέλικτες μεταλλικές ή καλαμένιες λάμες…

Αποτελείται από μια σειρά ευέλικτες μεταλλικές ή καλαμένιες λάμες διαφορετικού μεγέθους, τοποθετημένες σε ένα ξύλινο δίσκο ή σε ένα τραπεζοειδές ηχείο. Ο εκτελεστής κρατά το όργανο με τα δύο χέρια και χρησιμοποιεί τους αντίχειρες για να χτυπάει τις ελεύθερες άκρες των λαμών.

τοξωτό κλαδί, χορδή φυτού, μισάνοιχτο στόμα, λεπτό κλαδί, γλώσσα

Το όργανο αποτελείται από ένα έντονα τοξωτό κλαδί…

Το όργανο αποτελείται από ένα έντονα τοξωτό κλαδί και μια χορδή από ένα είδος αναρριχητικού φυτού. Η χορδή τεντώνεται στις δύο άκρες του κλαδιού και κρατιέται μπροστά από το μισάνοιχτο στόμα του εκτελεστή. Καθώς τη χτυπά με ένα λεπτό κλαδί, η χορδή παραγάγει ένα σχετικά αδύναμο ήχο. Για να παράγει μια άλλη νότα, ο εκτελεστής αγγίζει τη χορδή με τη γλώσσα.

δέντρο, σκάβεται, άνοιγμα, άνισο παχος, διαφορετικό τονικό ύψος

Ένα δέντρο ή ένα συμπαγές κομμάτι ξύλου…

Ένα δέντρο ή ένα συμπαγές κομμάτι ξύλου σκάβεται για να αφήσει ένα μεγάλου μήκους άνοιγμα στην πάνω πλευρά. Οι άκρες αυτής της σχισμής είναι άνισου πάχους και παράγουν δύο ήχους διαφορετικού τονικού ύψους.

Τα ιδιόφωνα παράγουν ήχους τονικούς ή μη. Τα πιο σημαντικά είναι τρια:

• Το ξυλοφωνο
• Το μπίρα ή σαντσα ή πιάνο του αντίχειρα
• Το τύμπανο με σχισμή (slit drum)

• Τα τύμπανα τριβής όπου ο εκτελεστής έχοντας αλείψει τα χέρια του με ρητίνη ή κερί, τρίβει ένα λεπτό ξύλο που είναι στερεωμένο στο κέντρο της μεμβράνης
• Το τύμπανο που μιλά συναντάται κυρίως στη δυτική Αφρική σε φυλές με τονική γλώσσα. Ο εκτελεστής τεντώνει η χαλαρώνει τα σχοινιά που στερεώνουν τις μεμβράνες του τυμπάνου

• Αυλοί (καλαμένιοι ή από κέρατο αντιλόπης, απλοί ή αυλοί του Πάνα)
• Πλαγίαυλοι
• Αυλοί με μόνο ή διπλό γλωσσίδι
• Σάλπιγγες η κέρατα
• Κέρατα που τραγουδούν (Μίρλιτονς)