Σε τι διαφέρει η αλβανική παράδοση του βορρά από τον νότο;

Λέξεις-κλειδιά

Γκεγκ, μονοφωνική, Τοσκ, πολυφωνία, αυστηρότητα, ήρωες, χαλαρός, ήπιος, γλυκός ήχος

Βοήθεια

Οι Γκεγκ (του βορρά) έχουν μια…

Πλήρης απάντηση

Οι Γκεγκ (του βορρά) έχουν μια μονοφωνική παράδοση στο τραγούδι, ενώ οι Τοσκ (του νότου) έχουν αναπτύξει πολλά είδη πολυφωνίας. Στη βόρεια Αλβανία, η μουσική χαρακτηρίζεται από αυστηρότητα και περιγράφει κατορθώματα ηρώων, ενώ στο νότο ο ήχος είναι πιο χαλαρός, ήπιος και εξαιρετικά γλυκός.

Τι γνωρίζετε για την αλβανική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

πλήθος επιρροών, οθωμανική κυριαρχία, τουρκικά στοιχεία, βορράς/νότος, ρυθμοί, θεματολογία

Βοήθεια

Η αλβανική μουσική χαρακτηρίζεται από πλήθος επιρροών…

Πλήρης απάντηση

Η αλβανική μουσική χαρακτηρίζεται από πλήθος επιρροών από τους γειτονικούς της πολιτισμούς. Λόγω της οθωμανικής κυριαρχίας στην περιοχή, έντονη είναι και η επίδραση των τουρκικών στοιχείων στη μουσική παράδοση της χώρας αυτής, κυρίως στην περιοχή των Τιράνων. Υπάρχει μια σαφής διάκριση, ιδιαίτερα στη φωνητική μουσική ανάμεσα στο βορρά και το νότο της Αλβανίας.

Οι ρυθμοί (με μέτρο 3/8, 5/8 και 10/8) είναι επίσης συχνοί στην αλβανική μουσική.

Τα τραγούδια ταξινομούνται ανάλογα με τη θεματολογία τους.

Τι γνωρίζετε για τα παραδοσιακά μουσικά όργανα της Βουλγαρίας;

Λέξεις-κλειδιά

ποικιλία, τουρκική/ελληνική προέλευση, γκάιντα, καβάλ, γκαντούλκα, τυμπάν, ταμπουράς, ταραμπούκα, ντουμπέκ

Βοήθεια

Παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία. Μερικά έχουν…

Πλήρης απάντηση

Παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία. Μερικά έχουν τουρκική προέλευση και μερικά ελληνική.

Όργανα: γκάιντα, καβάλ (αυλός με επιστόμιο απλή τρύπα), γκαντούλκα (χορδόφωνο με δοξάρι που κρατιέται κάθετα, με μελωδικές και συμπαθητικές χορδές), τυπάν (μεγάλο τύμπανο που στηρίζει ο εκτελεστής στον ώμο), ταμπουράς, ταραμπούκα ή ντουμπέκ (όπως το ελληνικό τουμπελέκι).

Τι γνωρίζετε για τη βουλγαρική μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

χριστιανικές γιορτές, τραγούδι, ιδιαίτεροι ρυθμοί, αρμονία, πολυφωνία, ισοκράτημα, Μυστήριο Βουλγαρικών Φωνών, 7/8

Βοήθεια

Η παραδοσιακή μουσική στη Βουλγαρία συνδέεται στενά με …

Πλήρης απάντηση

Η παραδοσιακή μουσική στη Βουλγαρία συνδέεται στενά με τις διάφορες χριστιανικές γιορτές. Το τραγούδι αποτελεί παράδοση και για τους άντρες και για τις γυναίκες. Χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερους ρυθμούς, αρμονία, πολυφωνία και ισοκράτημα (κυρίως στην περιοχή γύρω από τη Σόφια).

Ένα γυναικείο φωνητικό συγκρότημα που έχει κάνει διεθνή επιτυχία είναι το “Μυστήριο των Βουλγαρικών Φωνών”.

Στη Βουλγαρία υπάρχουν πολλοί χοροί σε 7/8 που τις περισσότερες φορές αρχίζουν αργά και επιταχύνουν στη συνέχεια.

Τι γνωρίζετε για τη σέρβικη μουσική;

Λέξεις-κλειδιά

δίσημος χορός, ακορντεόν, φρούλα, ταμπούριτσα, φυσαρμόνικα, ποίηση, Μαυροβούνιο, γκούσλα, Ρουμανία

Βοήθεια

Στη σέρβικη μουσική παράδοση χαρακτηριστικός είναι ένας…

Πλήρης απάντηση

Στη σέρβικη μουσική παράδοση χαρακτηριστικός είναι ένας δίσημος κυκλικός χορός, που συνοδεύεται πιο συχνά από ακορντεόν και μερικές φορές από άλλα όργανα, όπως η φρούλα, που είναι ένα είδος φλογέρας, η ταμπούριτσα, ή η φυσαρμόνικα.

Η μελοποιημένη επική ποίηση αποτελούσε αναπόσπαστο μέρος της βαλκανικής μουσικής για αιώνες, αλλά τώρα συναντιέται κυρίως στο Μαυροβούνιο, συνοδεύεται από ένα μονόχορδο βιολί που ονομάζεται γκούσλα, και έχει ως θεματολογία ηρωικά κατορθώματα και περιγραφές μαχών.

Η μουσική της μειονότητας των Βλάχων στη βορειοανατολική Σερβία έχει πιο στενή σχέση με τη μουσική παράδοση από τη Ρουμανία.

Τι είναι τα:

ζαμπόνια

ένας τύπος άσκαυλου με πέντε αυλούς άνισου μήκους και με διπλή γλωττίδα.

πίφερο

αυλός με διπλή γλωττίδα

οργανέτο

ένας τύπος μικρού φορητού εκκλησιαστικού οργάνου με ήχο που μοιάζει με ακορντεόν και συνοδεύει συχνά τον χορό σαλταρέλο.

κιτάρα μπατέντε

κιθάρα με πέντε διπλές χορδές.

ζιρόντα

τύπος λατέρνας που συναντάται στον ιταλικό βορρά.

τσούπα-τσούπα

τύμπανο τριβής.

Τι γνωρίζετε για την ταραντέλα;

Λέξεις-κλειδιά

χορός, 6/8, δάγκωμα αράχνης, Καλαβρία, διονυσιακές ρίζες

Βοήθεια

Η ταραντέλα, χορός σε 6/8…

Πλήρης απάντηση

Η ταραντέλα, χορός σε 6/8, χορεύονταν παλαιότερα για να προκαλέσουν την ίαση από το δάγκωμα αράχνης που συναντάται στην περιοχή της Καλαβρίας. Θεωρείται ότι έχει ρίζες στους Διονυσιακούς χορούς της Αρχαίας Ελλάδας.

Ποια είναι τα είδη του ιταλικού τραγουδιού;

Λέξεις-κλειδιά

μπαλάντες, λυρικά, συλλαβικά, αυστηρός ρυθμός, κατανοητοί στίχοι, νανουρίσματα, καντάδες, τραγούδια δουλειάς, παραδοσιακό ρεπερτόριο, θρησκευτικά, λατινική, επικά, καρναβάλι

Βοήθεια

Το ιταλικό παραδοσιακό τραγούδι περιλαμβάνει…

Πλήρης απάντηση

Το ιταλικό παραδοσιακό τραγούδι περιλαμβάνει μπαλάντες (κυρίως στο βορρά) και λυρικά τραγούδια (κυρίως στο νότο).

  • Η μπαλάντα της βόρειας Ιταλίας είναι συλλαβική (δηλ. κάθε συλλαβή αντιστοιχεί σε μία νότα), με αυστηρό ρυθμό και εύκολα κατανοητούς στίχους, ενώ στο νότο ο ρυθμός αλλάζει συνεχώς και έχει έντονο φωνητικό στυλ.
  • Στα λυρικά τραγούδια κατατάσσονται νανουρίσματα, καντάδες και τραγούδια της δουλειάς. Συχνά είναι αυτοσχεδιαζόμενα παρ’ όλο που βασίζονται σε παραδοσιακό ρεπερτόριο.
  • Λιγότερο συχνά είναι τα θρησκευτικά στροφικά τραγούδια (laude), πολλές φορές στη λατινική γλώσσα, και τα επικά τραγούδια.
  • Ιδιαίτερη κατηγορία είναι τα τραγούδια που χρησιμοποιούνται στο καρναβάλι.

Ποιες επιδράσεις ανιχνεύονται στη μουσική της Ιταλίας;

Λέξεις-κλειδιά

Κέλτς, Σλάβοι, τροβαδούροι, Αυστρία, Σλοβενία, βαλς, πόλκα, Άραβες, Έλληνες, Αφρικανοί, συνδυασμός, αφηγηματικό τραγούδι, μπαλάντα, γκρεκάνικο ιδίωμα, τενόρες, γρηγοριανό μέλος

Βοήθεια

Στη βόρεια Ιταλία από τους Κέλτες και τους…

Πλήρης απάντηση

Στη βόρεια Ιταλία από τους Κέλτες και τους Σλάβους (π.χ. χορωδιακά τραγούδια). Στη βορειοδυτική Ιταλία σώζονται τραγούδια τροβαδούρων σε ιδιωματική γλώσσα.

Στη βορειοανατολική Ιταλία, υπάρχουν έντονες επιδράσεις από τον πολιτισμό της Αυστρίας και της Σλοβενίας, με παραλλαγές του βαλς (χορός σε 3/4) και της πόλκας (χορός σε 2/4).

Στη νότια Ιταλία από τους Άραβες, τους Έλληνες και τους Αφρικανούς (μονωδία).

Στην κεντρική Ιταλία, παρατηρείται ένας συνδυασμός αυτών των επιρροών με κυρίαρχο το αφηγηματικό τραγούδι και τη μπαλάντα.

Στην Απουλία (Ν. Ιταλία), επικρατεί το “γκρεκάνικο” ιδίωμα. Η μουσική εκεί διακρίνεται σε θρησκευτική και κοσμική (με πιο διάσημο είδος την ταραντέλα).

Στη Σαρδηνία, το μουσικό ιδίωμα είναι ξεχωριστό, αφού είναι γνωστή για το πολυφωνικό τραγούδι των “τενόρες” που θυμίζει έντονα το Γρηγοριανό μέλος.

Τι είναι το κάντε χόντο (cante jondo);

Λέξεις-κλειδιά

είδος φλαμένκο, Ανδαλουσία, βαθύ τραγούδι, θλιβερό περιεχόμενο

Βοήθεια

Φωνητικό είδος φλαμένκο από την Ανδαλουσία…

Πλήρης απάντηση

Φωνητικό είδος φλαμένκο από την Ανδαλουσία. Σημαίνει βαθύ τραγούδι και υποδηλώνει το φλαμένκο με θλιβερό περιεχόμενο.

Τι γνωρίζετε για τον Μανουέλ ντε Φάλλα (ντε Φάγια);

Λέξεις-κλειδιά

Ισπανός, συνθέτης, 20ος αιώνας, παραδοσιακή μουσική, κάντε χόντο, Γρενάδα, Λόρκα, Μπουένος Άιρες

Βοήθεια

Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Ισπανούς συνθέτες του 20ου…

Πλήρης απάντηση

(1876 – 1946). Θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους Ισπανούς συνθέτες του 20ου αι., που ενσωμάτωσε στις συνθέσεις του στοιχεία της παραδοσιακής μουσικής. Επηρεάστηκε ιδιαίτερα από το ανδαλουσιανό “κάντε χόντο” (cante jondo). Όταν το 1919 εγκαταστάθηκε στη Γρενάδα, συνδέθηκε με φιλία με τον ποιητή Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα. Από το 1939 έζησε στο Μπουένος Άιρες.

Περιγράψτε τα συστατικά του φλαμένκο.

Λέξεις-κλειδιά

ποιήματα ανδαλουσιανών, Λόρκα, χορός, αυτοσχεδιάζεται, καστανιέτες, τακούνια, βεντάλιες, κιθάρα, 15ος αιώνας, κούρδισμα, τρόπος χτυπήματος χορδών

Βοήθεια

Το τραγούδι βασίζεται σε ποιήματα…

Πλήρης απάντηση

Το τραγούδι βασίζεται σε ποιήματα ανδαλουσιανών ποιητών, με πιο διάσημο το Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και ακολουθεί το ρυθμό της μουσικής. Ο χορός αυτοσχεδιάζεται ανάλογα με το ρυθμό της μουσικής. Οι καστανιέτες και τα χτυπήματα των τακουνιών στο πάτωμα δίνουν έμφαση στη μελωδία. Μερικές φορές χρησιμοποιούνται και βεντάλιες.

Η κιθάρα φλαμένκο προέρχεται από το λαούτο. Οι πρώτες κιθάρες εμφανίζονται στην Ισπανία το 15ο αι. Το παίξιμό της διαφέρει από αυτό της κλασικής, κυρίως στο κούρδισμα και τον τρόπο χτυπήματος των χορδών από το δεξί χέρι.

Τι γνωρίζετε για το φλαμένκο;

Λέξεις-κλειδιά

είδος τραγουδιού, Ανδαλουσία, αραβικό τραγούδι, κατιούσα μορφή, φρύγιος, forte, piano, μέτρα, τονισμός

Βοήθεια

Είναι κυρίαρχο είδος τραγουδιού από την Ανδαλουσία…

Πλήρης απάντηση

Είναι κυρίαρχο είδος τραγουδιού από την Ανδαλουσία, με ρίζες στο αραβικό τραγούδι του 8ου – 14ου αι. Οι μελωδίες του συνήθως σε κατιούσα μορφή ακολουθούν το φρύγιο τρόπο και ξεκινούν δυνατά (forte) για να τελειώσουν σιγανά (piano). Χρησιμοποιούν συνήθως μέτρα 2/4 ή 3/4 και 4/ 4, 12/8 και συχνά έχουν τον τονισμό – υ υ – υ υ – υ – υ – υ

Ποιες επιρροές ανιχνεύονται στη μουσική της Ισπανίας;

Λέξεις-κλειδιά

Ρωμαίοι, Βησιγότθοι, Εβραίοι, Άραβες

Βοήθεια

Στη μουσική της Ισπανίας συναντά κανείς πλήθος επιρροών…

Πλήρης απάντηση

Στη μουσική της Ισπανίας συναντά κανείς πλήθος επιρροών. Οι Ρωμαίοι, που μετέφεραν τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό στην περιοχή αυτή, οι Βησιγότθοι, οι Εβραίοι και οι Άραβες, άφησαν το στίγμα τους στο πέρασμα των αιώνων, διαμορφώνοντας την ιδιαίτερη ισπανική μουσική παράδοση.

Αναφέρετε τις πέντε εποχές της Ιστορίας της μουσικής από τον Μεσαίωνα ως τον 20ο αιώνα: χρονολογίες, βασικά είδη μουσικής σύνθεσης και σημαντικότεροι συνθέτες.

Μεσαίωνας

850 – 1450. Είδη: λειτουργία. Συνθέτες: Γκιγιώμ ντε Μασώ

Αναγέννηση

1450 – 1600. Είδη: μοτέτο, λειτουργία. Συνθέτες: Γκιγιώμ ΝτιΦαΐ

Μπαρόκ

1600 – 1750. Είδη: κοντσέρτο γκρόσο, όπερα, ορατόριο. Συνθέτες: Γ. Σ. Μπαχ, Γκ. Φρ. Χέντελ, Α. Βιβάλντι

Κλασικισμός

1750 – 1827. Είδη: συμφωνία, σόλο κοντσέρτο, όπερα. Συνθέτες: Γ. Χάυντν, Β. Α. Μότσαρτ, Λ. βαν Μπετόβεν

Ρομαντισμός

1827 – 1900. Είδη: συμφωνία, σόλο κοντσέρτο, όπερα. Συνθέτες: Φρ. Σούμπερτ, Φρ. Σοπέν, Φρ. Λιστ, Γ. Μπραμς

Πώς χρησιμοποιείται ο όρος “κλασικό” στην ιστορία της μουσικής;

Λέξεις-κλειδιά

αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή, απλότητα, αξιοπρέπεια, λογική τάξη, διαχρονικότητα, έντεχνη, λαϊκή, περίοδος 1750 – 1827, καθαρότητα, αγνότητα, λογική μορφή, πειθαρχία, τάξη, σταθερότητα, αναλογίες

Βοήθεια

Στην αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή τέχνη…

Πλήρης απάντηση

Στην αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή τέχνη, η λέξη αναφέρεται στις ιδιότητες της απλότητας, της αξιοπρέπειας, της λογικής τάξης.

Αργότερα συμπεριλάβει την έννοια της διαχρονικότητας (ένα κλασικό κομμάτι) σε αντίθεση με κάτι δημοφιλές σε μία μόνο δεδομένη στιγμή.

Η έντεχνη μουσική της δυτικοευρωπαϊκής παράδοσης αποκαλείται συχνά κλασική μουσική, για να διαχωριστεί από τη λαϊκή, τη μουσική που αντιπροσωπεύει το πνεύμα του λαού σε ένα δεδομένο χρόνο και τόπο.

Στη μουσική ο όρος κλασικό χρησιμοποιείται για να αναφερθεί κανείς στην περίοδο 1750 – 1827, όταν οι καλλιτέχνες επιδίωκαν την καθαρότητα, την αγνότητα και την λογική μορφή που θαύμαζαν στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Το κλασικό ιδεώδες υπερασπίζει τον έλεγχο και την πειθαρχία στην τέχνη. Η τάξη, η σταθερότητα, οι αρμονικές αναλογίες είναι τα στοιχεία του κλασικού ύφους.

Τι γνωρίζετε για τα μουσικά όργανα στην παραδοσιακή μουσική της Ευρώπης;

Λέξεις-κλειδιά

κάποια μοναδικά, σολιστικά και σύνολα, κεντρική Ευρώπη 2 βιολιά και κοντραμπάσο, μελωδικά και ρυθμικά όργανα, ίδιος εκτελεστής πολλά όργανα

Βοήθεια

Κάθε μουσική παράδοση έχει τα δικά της μουσικά όργανα…

Πλήρης απάντηση

Κάθε μουσική παράδοση έχει τα δικά της μουσικά όργανα. Κάποια συναντώνται σε πολλές και κάποια είναι μοναδικά. Στην παραδοσιακή μουσική της Ευρώπης υπάρχουν σολιστικά όργανα και σύνολα. Στην Κεντρική Ευρώπη είναι συχνός ο συνδυασμός δύο βιολιών και ενός κοντραμπάσου, αλλά και σύνολα που συνδυάζουν μελωδικά και ρυθμικά όργανα. Κάποιες φορές ο ίδιος εκτελεστής παίζει ταυτόχρονα δύο όργανα (όπως π.χ. τον αυλό και το τύμπανο στη Δυτική Ευρώπη ή το βιολί και τη φλογέρα στην Ουγγαρία).

Περιγράψτε την οργανική μουσική της Ευρώπης.

Λέξεις-κλειδιά

επαναλαμβανώμενα μελωδικά, παραλλαγές, μορφή, συνοδεία, συγχορδίες, ισοκράτημα

Βοήθεια

Η οργανική μουσική εμφανίζει επαναλαμβανόμενα μελωδικά σχήματα…

Πλήρης απάντηση

Η οργανική μουσική εμφανίζει επαναλαμβανόμενα μελωδικά σχήματα που μερικές φορές χρησιμοποιούν παραλλαγές, διατηρώντας τη μορφή: Α Α Β Β Γ Γ Δ Δ ή Α Α΄ Β Β΄.

Η οργανική συνοδεία γίνεται με συγχορδίες ή με ισοκράτημα, αφού χρησιμοποιείται μόνο για να διανθιστεί το τραγούδι.

Αναφέρετε παραδείγματα διαφοροποίησης στο ηχόχρωμα.

Λέξεις-κλειδιά

Ισπανία, Ιταλία, Βαλκάνια, ένδιρνος, διανθισμένες, Γερμανία, Τσεχία, Σλοβακία, Πολωνία, Ρωσία, καθαρός, απλές μελωδίες, Ισλανδία, Ινουίτ, φωνητικό παιχνίδι

Βοήθεια

Στην Ισπανία, την Ιταλία και τα Βαλκάνια χρησιμοποιείται…

Πλήρης απάντηση

Στην Ισπανία, την Ιταλία και τα Βαλκάνια χρησιμοποιείται ένας έντονα ένρινος ήχος με ιδιαίτερα διανθισμένες μελωδίες. Στη Γερμανία, την Τσεχία, τη Σλοβακία, την Πολωνία και τη Ρωσία χρησιμοποιείται πιο “καθαρός” ήχος και πιο απλές μελωδίες.

Στην Ισλανδία οι γυναίκες Ινουίτ συναγωνίζονται σε έναν τύπο φωνητικού παιχνιδιού. Η πρώτη ξεκινά κοιτώντας την άλλη να επαναλαμβάνει ένα ρυθμικό μοτίβο. Η άλλη γεμίζει τα κενά με κάποιο άλλο, μέχρι που να σπάσει αυτή η μουσική σύνθεση, είτε γιατί εξαντλήθηκε η αναπνοή κάποιας από τις παίκτριες είτε γιατί ξέσπασε σε γέλια.