Τι είναι το κοντσέρτο γκρόσσο;

Λέξεις-κλειδιά

μπαρόκ, διάλογος, μικρό και μεγάλο σύνολο

Βοήθεια

ίδος της εποχής μπαρόκ. Πρόκειται για έναν…

Πλήρης απάντηση

Είδος της εποχής μπαρόκ. Πρόκειται για έναν μουσικό διάλογο ανάμεσα σε ένα μικρό και ένα μεγάλο σύνολο.

Τι γνωρίζετε για το τρέπακ;

Λέξεις-κλειδιά

χορός, Καρυοθραύστης, τριμερής, χορευτές

Βοήθεια

Ρώσικος χορός, γρήγορος και πολύ…

Πλήρης απάντηση

Ρώσικος χορός, γρήγορος και πολύ εντυπωσιακός. Υπάρχει στη σουίτα μπαλέτου Καρυοθραύστης του Τσαϊκόφσκι, όπου εκφράζει την εθνικότητα του συνθέτη. Είναι γραμμένος σε τριμερή μορφή και χρησιμοποιείται όλη η συμφωνική ορχήστρα, ενώ οι χορευτές επιδεικνύουν την ικανότητα και τη δεξιοτεχνία τους.

Τι είναι διμερής μορφή;

Λέξεις-κλειδιά

δύο μέρη, ΑΒ, ΑΑΒΒ, αντιθέσεις, μελωδικό και ρυθμικό υλοκό με αντίθετο χαρακτήρα, επιλογές

Βοήθεια

Στην κυριολεξία σημαίνει φόρμα σε…

Πλήρης απάντηση

Στην κυριολεξία σημαίνει φόρμα σε δύο μέρη και συμβολίζεται με ΑΒ ή ΑΑΒΒ. Στην απλή διμερή μορφή συνήθως δεν παρατηρούνται μεγάλες αντιθέσεις μεταξύ του μελωδικού και ρυθμικού υλικού που χρησιμοποιεί ο συνθέτης στα δύο μέρη της σύνθεσης. Σε μεγάλα όμως έργα που είναι σε διμερή μορφή, ο συνθέτης επιδιώκει να έχει μελωδικό και ρυθμικό υλικό με αντίθετο χαρακτήρα, για να μπορεί να έχει περισσότερες επιλογές στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται το υλικό αυτό.

Τι είναι ο κανόνας;

Λέξεις-κλειδιά

διαφορά έναρξης

Βοήθεια

Μια σύνθεση με δύο ή περισσότερες φωνές…

Πλήρης απάντηση

Μια σύνθεση με δύο ή περισσότερες φωνές, όπου η κάθε φωνή τραγουδά ή παίζει την ίδια μελωδία με τις άλλες, αλλά με χρονική διαφορά έναρξης μεταξύ τους.

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (τέμπο):

τέμπο

Η ταχύτητα με την οποία εκτελείται ένα μουσικό κομμάτι. Μπορούμε να μιλάμε για αργό ή γρήγορο τέμπο.

andante

Περπατητά, με μέτρια ταχύτητα

allegro

Γρήγορα, ζωντανά

Accelerando

(ιτ.). Σταδιακή επιτάχυνση

Rallentando

(ιτ.). Σταδιακή επιβράδυνση. Είναι συνώνυμο με το ritardando

A tempo

(ιτ.). Επαναφορά στην αρχική ταχύτητα εκτέλεσης του κομματιού ή μέρους του μετά από πρόσκαιρη αλλαγή της ταχύτητάς του

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (μέτρο):

μέτρο

Η παράμετρος που μας δείχνει την περιοδική επανάληψη του τονισμένου ανάμεσα στους ρυθμικούς παλμούς

ελλιπές μέτρο

Το πρώτο μέτρο μιας σύνθεσης που αρχίζει με έναν ή περισσότερους άτονους φθόγγους πριν από την εμφάνιση του πρώτου τονισμένου (ισχυρού). Στις κλασσικές συνθέσεις αυτή η χρονική έλλειψη συμπληρώνεται στο τελευταίο μέτρο.

διμερές μέτρο

Είναι το μέτρο που αποτελείται από δύο παλμούς (χρόνους), από τους οποίους ο πρώτος είναι ισχυρός και ο δεύτερος ασθενής

τριμερές μέτρο

Είναι το μέτρο που αποτελείται από τρεις παλμούς (χρόνους), από τους οποίους ο πρώτος είναι ισχυρός και οι επόμενοι δύο είναι ασθενείς

τετραμερές μέτρο

Είναι το μέτρο που αποτελείται από τέσσερις παλμούς (χρόνους), από τους οποίους ο πρώτος είναι ισχυρός, ο τρίτος σχετικά ισχυρός, ενώ ο δεύτερος και ο τέταρτος είναι ασθενείς

πολυρυθμία

Οι διαφορετικοί ρυθμοί που μπορεί να συνυπάρχουν χρονικά (ταυτόχρονα) αλλά μπορεί και να εναλλάσσονται κατά τη ροή ενός κομματιού

συγκοπή

Είναι η μεταβίβαση του τονισμού από το ισχυρό μέρος του μέτρου στο ασθενές

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (διαστήματα και κλίμακες):

ημιτόνιο

Το μικρότερο διάστημα στη συγκερασμένη κλίμακα μεταξύ δύο συνεχών βαθμίδων

τόνος

Το διάστημα μεταξύ δύο συνεχόμενων βαθμίδων σε μια κλίμακα, που περιέχει δύο ημιτόνια, π.χ. ΝΤΟ–ΡΕ

αλλοιώσεις

Η δίεση πριν από ένα φθογγόσημο το οξύνει κατά ένα ημιτόνιο, η ύφεση το βαρύνει, ενώ η αναίρεση ακυρώνει την προηγούμενη αλλοίωση. Οι τυχαίες αλλοιώσεις ισχύουν για το μέτρο που μπαίνουν, ενώ ο οπλισμός μπαίνει στην αρχή του πενταγράμμου και ισχύει για όλο το κομμάτι.

χρωματική κλίμακα

Είναι η κλίμακα που αποτελείται από 12 νότες που έχουν μεταξύ τους η μία από την άλλη απόσταση ημιτονίου

πεντατονική κλίμακα

Είναι ένα είδος κλίμακας που έχει πέντε φθόγγους, μεταξύ των οποίων σχηματίζονται διαστήματα 2Μ ή 3μ

bouche fermée

Τραγούδι με κλειστό το στόμα

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (άρθρωση και τεχνικές παιξίματος):

stacc.

Staccato – κοφτά. Τρόπος εκτέλεσης νότας, ώστε να διαρκεί λιγότερο από την πλήρη αξία της και να χωρίζεται από την επόμενη. Σημειώνεται με τελεία πάνω από το φθογγόσημο.

λεγκάτο

Legato – ενωμένα. Τρόπος εκτέλεσης νότας, ώστε να παίζεται ενωμένα με τις επόμενες. Σημειώνεται με τη σύζευξη προσωδίας.

τονισμός (accent)

Η έμφαση που δίνεται σε έναν συγκεκριμένο φθόγγο

πιτσικάτο (pizz.)

Οδηγία στους εκτελεστές εγχόρδων να παράγουν τους φθόγγους με τσίμπημα της χορδής και όχι με το δοξάρι

γκλισσάντo

Ανιούσα ή κατιούσα σειρά από συνεχόμενες νότες που ενώνουν δύο κύριους φθόγγους

κορώνα

Το σημείο που υποδηλώνει ότι ο φθόγγος ή η παύση που σημειώνονται έτσι πρέπει να κρατηθούν περισσότερο σε διάρκεια σύμφωνα με το κριτήριο του εκτελεστή

Τι είναι οι συζεύξεις;

Γενικά:

Οι συζεύξεις είναι καμπύλες που ενώνουν φθόγγους.

Σύζευξη διαρκείας:

Η σύζευξη διαρκείας ενώνει φθογγόσημα ίδιου τονικού ύψους, που παίζονται κρατημένα.

Σύζευξη προσωδίας:

Η σύζευξη προσωδίας ενώνει φθογγόσημα διαφορετικού ύψους, που παίζονται χωρίς διακοπή (δεμένα).

Τι είναι η τετράφωνη μικτή χορωδία;

Λέξεις-κλειδιά

σοπράνο, άλτο, τενόρος, μπάσος

Πλήρης απάντηση

Αποτελείται από δύο γυναικείες φωνές, μία ψηλότερη και μία χαμηλότερη (Soprano, Alto) και δύο ανδρικές που είναι επίσης μία ψηλότερη και μια χαμηλότερη (Tenoro, Basso).

Πώς βρίσκουμε την τονικότητα ενός μουσικού κομματιού;

Λέξεις-κλειδιά

μείζονα, ελάσσονα, οπλισμός

Αν είναι σε μείζονα κλίμακα:

Ο οπλισμός μας βοηθάει να βρούμε την κλίμακα στην οποία είναι γραμμένο ένα κομμάτι. Όταν δεν υπάρχει οπλισμός στο πεντάγραμμο το κομμάτι είναι γραμμένο στην κλίμακα της Ντο μείζονας. Όταν έχουμε διέσεις στον οπλισμό, η αμέσως ψηλότερη νότα που ακολουθεί την τελευταία δίεση του οπλισμού δίνει το όνομά της στην κλίμακα. Όταν έχουμε υφέσεις στον οπλισμό, η νότα που βρίσκεται 4 νότες πιο κάτω από την τελευταία ύφεση του οπλισμού δίνει το όνομά της στην κλίμακα.

Αν είναι σε ελάσσονα κλίμακα:

Όταν σε μια μελωδία η 7η βαθμίδα είναι ψηλότερη κατά μισό τόνο της αντίστοιχης βαθμίδας στη σχετική μείζονα, τότε η μελωδία είναι γραμμένη στον ελάσσονα τρόπο.

Τι είναι το μπορντούν;

Λέξεις-κλειδιά

συνοδεία, χαμηλή περιοχή, 4/5Κ

Βοήθεια

Τρόπος συνοδείας, που αποτελείται από…

Πλήρης απάντηση

Τρόπος συνοδείας, που αποτελείται από δύο φθόγγους σε χαμηλή περιοχή, που μεταξύ τους σχηματίζουν διάστημα 4ης ή 5ης καθαρής.

Τι είναι το οστινάτο;

Λέξεις-κλειδιά

επίμονο, 4 είδη

Βοήθεια

Το οστινάτο (ιτ.: επίμονο) είναι ένα μουσικό σχήμα…

Πλήρης απάντηση

Το οστινάτο (ιτ.: επίμονο) είναι ένα μουσικό σχήμα το οποίο επαναλαμβάνεται πολλές φορές σε μέρος ενός κομματιού ή σε ολόκληρο το κομμάτι. Υπάρχουν 4 διαφορετικά είδη οστινάτο: α) ρυθμικό, β) μελωδικό, γ) αρμονικό και δ) συvδυασμός των πιο πάνω.

Συμπληρώστε τον συνθέτη για τα εξής έργα

Η κατάκτηση του Παραδείσου

Β. Παπαθανασίου

Ατμόσφαιρες

Γκ. Λίγκετι

Αρχαίες φωνές παιδιών

Τζ. Κραμπ

Καλότυχα είναι τα βουνά

παραδοσιακό

Καταιγίδα στη θάλασσα

Ε. Γκρίηγκ

Μια μικρή λευκή αχιβάδα

Μ. Χατζιδάκις

Σεκουέντσα ΙΙΙ

Λ. Μπέριο

Μουσική των νερών

Γκ. Χέντελ

Συμφωνία του Νέου Κόσμου

Α. Ντβόρζακ

Δώδεκα παιδιά

Μ. Λοΐζος

Ψάπφα

Ι. Ξενάξης

Χάρυ Γιάνος

Ζ. Κόνταϊ

Το νανούρισμα του Τζίμπο

Κ. Ντεμπισύ

Χορός της ζαχαρένιας νεράιδας

Π. Τσαϊκόφσκι

Κινέζικος χορός

Π. Τσαϊκόφσκι

Τι είναι η προγραμματική μουσική; Αναφέρετε ένα έργο προγραμματικής μουσικής.

Λέξεις-κλειδιά

Βοήθεια

Πλήρης απάντηση

Ενόργανη μουσική που αφηγείται μια ιστορία, απεικονίζει λογοτεχνικές ιδέες ή αναπαριστά ζωγραφικές σκηνές. (Παράδειγμα: Εικόνες από μια έκθεση του Μ. Μουσόρσκι)

Περιγράψτε άλλα μουσικά όργανα που λειτουργούν με νερό.

Λέξεις-κλειδιά

τύμπανα νερού, γκονγκ νερού

Πλήρης απάντηση

Τύμπανα νερού. Αποτελείται από ένα τύμπανο το οποίο βρίσκεται μέσα σε ένα άλλο τύμπανο. Το εσωτερικό τύμπανο είναι γεμάτο με διάφορες ποσότητες νερού, ώστε να επηρεάζεται η χροιά και το ύψος του ήχου.

Γκονγκ νερού. Χτύπημα ενός γκονγκ και μετά βύθισμα μέσα σε νερό για να χαμηλώσει το τονικό του ύψος. Το ανάποδο για να ψηλώσει ο ήχος.

Τι γνωρίζετε για την ύδραυλι;

Λέξεις-κλειδιά

νερό, υδραυλική πίεση, αρχαιότητα, ισχυρό ήχο

Βοήθεια

Είδος μουσικού οργάνου που χρησιμοποιούσε νερό…

Πλήρης απάντηση

Είδος μουσικού οργάνου που χρησιμοποιούσε νερό και λειτουργούσε με υδραυλική πίεση. Η ύδραυλις ήταν μηχανικό αερόφωνο όργανο της αρχαιότητας με ισχυρό και οξύ ήχο. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του οργάνου αυτού ήταν το υδραυλικό σύστημα πάνω στο οποίο βασιζόταν για να λειτουργήσει.

Τι γνωρίζετε για την “Κάρμεν”;

Λέξεις-κλειδιά

Μπιζέ, όπερα, 4 πράξεις, λιμπρέτο, μυθιστόρημα, 1875, εισαγωγή, χαρακτήρας, ατμόσφαιρα

Βοήθεια

Το πιο γνωστό του έργο του Μπιζέ είναι η όπερα…

Πλήρης απάντηση

Το πιο γνωστό του έργο του Μπιζέ είναι η όπερα Κάρμεν. Όπερα σε 4 πράξεις, σε λιμπρέτο των Μεϊγιάκ και Αλεβί βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μεριμέ. Γράφτηκε το 1875. Στην εισαγωγή ακούγονται μουσικά θέματα τα οποία ο συνθέτης χρησιμοποιεί αργότερα στην όπερα. Έτσι δημιουργείται από την αρχή ο χαρακτήρας και η ατμόσφαιρα του έργου.

Υπόθεση

Η υπόθεση διαδραματίζεται στη Σεβίλλη, στη Βόρεια Ισπανία. Η Κάρμεν μια όμορφη τσιγγάνα που εργάζεται σε ένα εργοστάσιο τσιγάρων, είναι μια γυναίκα συναισθηματικά ελεύθερη. Αναγκάζει τον αξιωματικό Ντον Χοσέ να προδώσει το καθήκον του για να την ακολουθήσει και στο τέλος, μην αντέχοντας την εγκατάλειψη, να τη σκοτώσει.