Τι γνωρίζετε για το έργο “Στον ωραίο γαλάζιο Δούναβη”;

Λέξεις-κλειδιά

συμφωνικό βαλς, ορχήστα και χορωδία, Ανδρική Χορωδία Βιέννης, μόνο ορχήστρα

Βοήθεια

Είναι συμφωνικό βαλς, που αρχικά γράφτηκε…

Πλήρης απάντηση

Είναι συμφωνικό βαλς, που αρχικά γράφτηκε για χορωδία και ορχήστρα (για λογαριασμό της “Ανδρικής Χορωδία της Βιέννης”). Έπειτα καθιερώθηκε να εκτελείται μόνο με ορχήστρα.

Τι γνωρίζετε για την άρπα;

Λέξεις-κλειδιά

νυκτό, συμφωνική, 47 χορδές, πεντάλ, χρωματική κλίμακα

Βοήθεια

Νυκτό όργανο, γνωστό από την 5η χιλιετία…

Πλήρης απάντηση

Νυκτό όργανο, γνωστό από την 5η χιλιετία π.Χ. Χρησιμοποιείται στη συμφωνική ορχήστρα τα τελευταία 160 χρόνια. Έχει 47 χορδές και 7 πεντάλ. Με τη χρήση των πεντάλ παίζονται όλες οι νότες της χρωματικής κλίμακας.

Τι γνωρίζετε για το βαλς;

Λέξεις-κλειδιά

τριμερές μέτρο, λαίντλερ, κεντρική Ευρώπη, Αμερική, συμφωνικά έργα, βιεννέζικο

Βοήθεια

Χορός σε τριμερές μέτρο…

Πλήρης απάντηση

Χορός σε τριμερές μέτρο (συνήθως σε 3/4, αλλά κάποτε σε 3/8 ή 6/8). Θεωρείται εξέλιξη του παραδοσιακού λαίντλερ. Το βαλς ως χορός, συναντάται στη λαϊκή παράδοση των χωρών της Κεντρικής Ευρώπης και της Αμερικής. Το βαλς αγαπήθηκε από όλο τον κόσμο. Πολλοί συνθέτες χρησιμοποίησαν το ρυθμό του βαλς και σε μεγάλα συμφωνικά έργα. Το βιεννέζικο βαλς χρωστάει τη φήμη του στην αυστριακή οικογένεια Γιόχαν Στράους.

Τι γνωρίζετε για το έργο Άξιον Εστί;

Λέξεις-κλειδιά

λαϊκό ορατόριο, Ελύτης, 3 μέρη

Βοήθεια

Λαϊκό ορατόριο βασισμένο…

Πλήρης απάντηση

Λαϊκό ορατόριο βασισμένο στο ομώνυμο ποίημα του Οδυσσέα Ελύτη, το οποίο αποτελείται από τρία μέρη: τη Γένεση, τα Πάθη και το Άξιον Εστί. Το έργο είναι γραμμένο για αφηγητή, ψάλτη, λαϊκό τραγουδιστή, μικτή χορωδία, λαϊκή και συμφωνική ορχήστρα. Έργο βαθύτατα ελληνικό, χαρακτηρίστηκε ως η“Βίβλος του Ελληνισμού”.

Ο Οδυσσέας Ελύτης άρχισε να γράφει το Άξιον Εστί το 1950 στο Παρίσι. Κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 1960. Ο Μίκης Θεοδωράκης άρχισε να συνθέτει τη μουσική το 1961. Το 1964, άρχισε η ηχογράφηση του έργου και την ίδια χρονιά έγινε η πρώτη εκτέλεση στο Θέατρο Κοτοπούλη, με αφηγητή το Μάνο Κατράκη και τραγουδιστή το Γρηγόρη Μπιθικώτση.

Τι γνωρίζετε για τον τσάμικο “Κάτω στου Βάλτου”;

Βοήθεια

Είναι ο ένατος χορός της 2ης σειράς…

Πλήρης απάντηση

Είναι ο ένατος χορός της 2ης σειράς των ελληνικών χορών που έγραψε ο Σκαλκώτας. Ξεκινά με τον χαρακτηριστικό τσάμικο ρυθμό στις βιόλες και αμέσως ακολουθεί η πρώτη φράση του χορευτικού τραγουδιού Κάτω στου βάλτου τα χωριά, στα φλάουτα. Στη συνέχεια, ακολουθεί η επεξεργασία των δύο θεμάτων με πολύπλοκο τρόπο. Στο τέλος γίνεται επανάληψη του πρώτου μέρους Α (Μορφή ΑΒΑ’).

Τι γνωρίζετε για τη μονή γλωττίδα;

Λέξεις-κλειδιά

λεπτό φύλλο, καλάμι, κλαρινέτο, σαξόφωνο

Βοήθεια

Είναι ένα μικρό και λεπτό φύλλο…

Πλήρης απάντηση

Είναι ένα μικρό και λεπτό φύλλο από καλάμι. Οι παλμοί του χρησιμεύουν για την παραγωγή ήχου σε ορισμένα ξύλινα πνευστά όπως την οικογένεια των κλαρινέτων και στα σαξόφωνα.

Τι γνωρίζετε για το παραδοσιακό κλαρίνο;

Βοήθεια

Είναι ξύλινο πνευστό όργανο…

Πλήρης απάντηση

Είναι ξύλινο πνευστό όργανο, με μονή γλωττίδα και κυλινδρικό σωλήνα. Στην Ελλάδα πρωτοήρθε με τις βαυαρικές μπάντες που έφερε στην Αθήνα ο βασιλιάς Όθωνας. Το κλαρινέτο είναι όργανο με πολύπλοκη κατασκευή που δεν μπορεί να το φτιάξει μόνος του ο οργανοπαίκτης. Πολλοί όμως λαϊκοί οργανοπαίκτες κάνουν μικροεπεμβάσεις που διαφοροποιούν τον ήχο του οργάνου. Το παραδοσιακό κλαρίνο είναι λίγο μικρότερο και απλούστερο στην κατασκευή του από το κλαρινέτο της συμφωνικής ορχήστρας.

Τι γνωρίζετε για τον Άλκη Μπαλτά;

Λέξεις-κλειδιά

συνθέτης, μαέστρος, Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, Μουσικά Σύνολα ΕΡΤ, Εθνική Λυρική, Ωδείο Αθηνών, Μουσικό Κολλέγιο, Πάτμος, Ελλάδα, εξωτερικό

Βοήθεια

Έλληνας συνθέτης και μαέστρος…

Πλήρης απάντηση

Έλληνας συνθέτης και μαέστρος. Διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης, των Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνικού Ωδείου Αθηνών, του Ωδείου Μουσικού Κολεγίου Θεσσαλονίκης και διδάσκει στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Είναι, επίσης, καλλιτεχνικός διευθυντής του θρησκευτικού Φεστιβάλ της Πάτμου “Η Θεία Αποκάλυψη της Μουσικής”. Έργα του έχουν εκτελεστεί τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Τι γνωρίζετε για τον Μάνο Χατζιδάκι;

Βοήθεια

Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε το 1925…

Πλήρης απάντηση

Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε το 1925 στην Ξάνθη και πέθανε στην Αθήνα το 1994. Μετά το 1932 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου και ολοκλήρωσε τις μουσικές του σπουδές. Η πρώτη του εμφάνιση ως συνθέτη έγινε το 1944, με τη μουσική που έγραψε για τον “Τελευταίο Ασπροκόρακα” του Αλέξη Σολωμού, στο Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν. Με το τέλος της Γερμανικής Κατοχής, η τραγωδός Μαρίκα Κοτοπούλη του ανέθεσε τη σύνθεση μουσικής για τον Αγαμέμνονα και τις Χοηφόρες (1950) από την Ορέστεια του Αισχύλου. Μέχρι τότε την μουσική επένδυση των αρχαίων τραγωδιών την ανέθεταν σε ακαδημαϊκούς συνθέτες.

[Το 1949, με μια διάλεξη του για το ρεμπέτικο τραγούδι, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων στην τότε συντηρητική ελληνική αστική κοινωνία.]

Το 1960, του απονεμήθηκε το βραβείο Όσκαρ για το τραγούδι Τα παιδιά του Πειραιά –από την ταινία του Ζυλ Ντασέν Ποτέ την Κυριακή. Ταυτόχρονα έγινε ο πρώτος Έλληνας συνθέτης που έκανε γνωστό το Ελληνικό τραγούδι έξω από τα σύνορα της χώρας. Τα Παιδιά του Πειραιά είναι ένα από τα δέκα εμπορικότερα τραγούδια του 20ου αιώνα. Από το 1966 μέχρι το 1972, παρέμεινε στην Αμερική και η μουσική του επηρεάστηκε σημαντικά από τη μουσική ποπ της εποχής εκείνης. Με την πτώση της Δικτατορίας στην Ελλάδα το 1974, ανέλαβε πάλι ενεργό δράση στην πολιτιστική ζωή της χώρας. Διορίστηκε Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Λυρικής Σκηνής και Διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Παράλληλα, ανέλαβε τη Διεύθυνση του Τρίτου Προγράμματος της κρατικής ραδιοφωνίας, το οποίο μετέτρεψε σε σημείο αναφοράς ποιότητας και ιδεών, σε συνεργασία με μια ομάδα νέων και ταλαντούχων δημιουργών.

Το 1985, σύστησε την ανεξάρτητη δισκογραφική εταιρεία Σείριος, θέλοντας να προστατέψει το ελληνικό τραγούδι από την φθορά του εμπορίου. Το 1989, ίδρυσε την Ορχήστρα των Χρωμάτων την οποία διηύθυνε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Τι γνωρίζετε για το έργο “36 Ελληνικοί χοροί για ορχήστρα”;

Βοήθεια

Το ενδιαφέρον και η αγάπη του Σκαλκώτα…

Πλήρης απάντηση

(1935) Το ενδιαφέρον και η αγάπη του Σκαλκώτα για την ελληνική δημοτική μουσική διατηρήθηκαν ζωντανά σ’ όλη του τη σταδιοδρομία. Χρησιμοποιεί τα θέματα από πoλλoύς ελληνικούς καλαματιανούς χορούς με ευφάνταστη ενορχήστρωση, επεξεργασία και παρουσίαση. Το κυρίως θέμα πάνω στο οποίο είναι βασισμένος o καλαματιανός χορός είναι το “Μαντήλι Καλαματιανό”.

Τι γνωρίζετε για το τριημιτόνιο;

Λέξεις-κλειδιά

απόσταση, χαρακτηριστικό διάστημα

Βοήθεια

Τριημιτόνιο είναι η απόσταση…

Πλήρης απάντηση

Τριημιτόνιο είναι η απόσταση τριών ημιτονίων μεταξύ δύο διαδοχικών φθόγγων της κλίμακας. Το τριημιτόνιο είναι χαρακτηριστικό διάστημα σε ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια, καθώς και σε δημοτικά τραγούδια των Βαλκανίων και στη Βυζαντινή Μουσική.

Τι είναι η ελάσσονα αρμονική κλίμακα;

Βοήθεια

Αρμονική ελάσσονα είναι η κλίμακα που…

Πλήρης απάντηση

Αρμονική ελάσσονα είναι η κλίμακα που έχει τα διαστήματα: Τόνος – Ημιτόνιο – Τόνος – Τόνος – Ημιτόνιο – Τριημιτόνιο – Ημιτόνιο

Τι γνωρίζετε για το γκλόκενσπηλ;

Λέξεις-κλειδιά

κρουστό, μεταλλικές πλάκες, καμπάνα, επικρουστήρες

Βοήθεια

Κρουστό όργανο που αποτελείται από…

Πλήρης απάντηση

Κρουστό όργανο που αποτελείται από κουρδισμένες μεταλλικές πλάκες. Παράγει ένα λεπτό, σαν καμπάνα, ήχο, όταν παίζεται με επικρουστήρες.

Τι γνωρίζετε για την πόλκα; Αναφέρετε ένα παράδειγμα.

Λέξεις-κλειδιά

χορός, Βοημία, Ευρώπη

Βοήθεια

Λαϊκός χορός της Βοημίας…

Πλήρης απάντηση

Λαϊκός χορός της Βοημίας που διαδόθηκε σε όλη την Ευρώπη. Μελωδίες που χορεύονται στον χορό αυτό χρησιμοποιήθηκαν από διάφορους συνθέτες. Παράδειγμα: Pizzicato Polka, opus 234 (Γιόζεφ και Γιόχαν Στράους ΙΙ).

Συμπληρωματικά

Εμφανίστηκε γύρω στο 1830 και διαδόθηκε επίσης και στην Αμερική, όπου έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής. Χορεύεται από ζευγάρια, και απείλησε να εκθρονίσει το πολύ δημοφιλές βαλς. Χρησιμοποιήθηκε από συνθέτες όπως οι Σμέτανα, Ντβόρζακ και Στράους. Τον 20ο αιώνα επηρέασε την αμερικανική λαϊκή μουσική.

Τι γνωρίζετε για το έργο “Pizzicato Polka”;

Λέξεις-κλειδιά

1869, αδέρφια Στράους, Ρωσία, ορχήστρα εγχόρδων, γκλόκενσπηλ, Βιέννη, Ιταλία

Βοήθεια

Γράφτηκε το 1869 από τα αδέλφια Γιόζεφ και Γιόχαν…

Πλήρης απάντηση

Γράφτηκε το 1869 από τα αδέλφια Γιόζεφ και Γιόχαν Στράους II, για συναυλίες στη Ρωσία. Είναι ενορχηστρωμένη για ορχήστρα εγχόρδων και γκλόκενσπηλ. Το έργο αγαπήθηκε πολύ στη Βιέννη, στην Ιταλία και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Τι γνωρίζετε για τον Γιόζεφ Στράους;

Λέξεις-κλειδιά

Αυστριακός συνθέτης, βαλς, πόλκες, αδερφός του Γιόχαν ΙΙ

Βοήθεια

Αυστριακός συνθέτης που έγραψε…

Πλήρης απάντηση

(1827 – 1870): Αυστριακός συνθέτης που έγραψε βαλς και πόλκες, αδελφός του Γιόχαν Στράους II.

Τι γνωρίζετε για τον Γιόχαν Στράους ΙΙ;

Λέξεις-κλειδιά

Αυστριακός, συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας, βολιστής, οικογένεια Στράους, Γιόχαν Στράους, βασιλιάς του βαλς, γαλάζιος Δούναβης, βιεννέζικο αίμα, οπερέτες, πόλκες, εμβατήρια

Βοήθεια

Αυστριακός συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας…

Πλήρης απάντηση

(1825 – 1899) Αυστριακός συνθέτης, διευθυντής ορχήστρας και βιολιστής, το πιο διάσημο μέλος της οικογένειας Στράους. ήταν γιος του Γιόχαν Στράους Ι και δικαίως γνωστός ως ο “βασιλιάς του βαλς”. Είναι πολύ γνωστός για τα βιεννέζικα βαλς του, τα οποία διακρίνονται για τη γοητευτική μελωδία τους και τον παιγνιδιάρικο ρυθμό τους. Ανάμεσα στις συνθέσεις του ξεχωρίζουν: Ο ωραίος γαλάζιος Δούναβης, Βιεννέζικο Αίμα κ.ά. Έγραψε επίσης οπερέτες όπως Δαντέλα της βασίλισσας, Ο Τσιγγάνος Βαρόνος, Νυχτερίδα κ.ά. Έγραψε, επίσης, με επιτυχία πόλκες και εμβατήρια.

Τι γνωρίζετε για το φαγκότο;

Λέξεις-κλειδιά

ξύλινο, διπλή γλωττίδα, όμποε, αγγλικό κόρνο

Βοήθεια

Βαθύφωνο όργανο της οικογένειας…

Πλήρης απάντηση

Βαθύφωνο όργανο της οικογένειας των ξύλινων πνευστών. Έχει διπλή γλωττίδα, όπως το όμποε και το αγγλικό κόρνο.

Τι γνωρίζετε για τον Έντβαρντ Γκρίηγκ και το έργο “Πέερ Γκυντ”;

Λέξεις-κλειδιά

Νορβηγός, παγκόσμια αναγνώριση, λαϊκή μουσική, σουίτα Πέερ Γκυντ, Ίψεν, Παλάτι του Βασιλιά του Βουνού, Καταιγίδα στη Θάλασσα

Βοήθεια

Νορβηγός συνθέτης, ο πιο σημαντικός…

Πλήρης απάντηση

(1843 – 1907) Νορβηγός συνθέτης, ο πιο σημαντικός συνθέτης της Νορβηγίας, αλλά ήταν και ο πρώτος Σκανδιναβός συνθέτης που κέρδισε παγκόσμια αναγνώριση. Αγάπησε με πάθος τη λαϊκή νορβηγική μουσική, χαρακτηριστικά της οποίας χρησιμοποίησε έντονα στη μουσική του.

Δύο από τα μέρη της σουίτας Πέερ Γκυντ, που είναι βασισμένα στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Ερρίκου Ίψεν, είναι τα: Στο παλάτι του βασιλιά του βουνού και Καταιγίδα στη θάλασσα

Υπόθεση

Στο παλάτι του βασιλιά του βουνού – Υπόθεση του αποσπάσματος: Στο συγκεκριμένο απόσπασμα, περιγράφεται ένα εξωτικό μέρος της ιστορίας. Ο ήρωας του έργου Πέερ Γκυντ είναι ένας ανήσυχος και επιπόλαιος νεαρός, ο οποίος, μετά από μια κακή πράξη, καταφεύγει στο παλάτι του βασιλιά του βουνού που το φυλάνε τα ξωτικά. Ο βασιλιάς τον φιλοξενεί αλλά η συμπεριφορά του Πέερ δείχνει ασέβεια και ο βασιλιάς διατάζει τα ξωτικά να τον σκοτώσουν. Η μουσική περιγράφει τη σκηνή αυτή, όπου τα ξωτικά κινούνται με αργές κινήσεις απειλητικά προς τον Πέερ, ενώ στη συνέχεια γίνονται όλο και πιο επιθετικά και με φωνές, ορμούν επάνω του εξαγριωμένα. Ο Πέερ φωνάζει δυνατά το όνομα της μητέρας του και με θαυμαστό τρόπο τα ξωτικά εξαφανίζονται. Ο Πέερ βρίσκεται έξω από το παλάτι του βασιλιά μόνος και ασφαλής.