Τι γνωρίζετε για τους περιπλανώμενους μουσικούς του Μεσαίωνα;

Λέξεις-κλειδιά

Μεσαίωνας, τροβαδούροι, Β. Γαλλία, τρουβέροι, Ν. Γαλλία, αρχιτραγουδιστές, Γερμανία, περιπλανώμενοι, αυλές βασιλιάδων, επαρχία, εκκλησιαστική μουσική, προσμίξεις έντεχνης-λαϊκής

Βοήθεια

Στις αρχές του Μεσαίωνα, οι τροβαδούροι στη Β. Γαλλία, οι…

Πλήρης απάντηση

Στις αρχές του Μεσαίωνα, οι τροβαδούροι στη Β. Γαλλία, οι τρουβέροι στη Ν. Γαλλία και οι αρχιτραγουδιστές στη Γερμανία (όλοι περιπλανώμενοι μουσικοί) διέδιδαν τη μουσική από τις αυλές των βασιλιάδων στην επαρχία και το αντίστροφο.

Αυτό, σε συνδυασμό με την εκκλησιαστική μουσική που ακουγόταν στις εκκλησίες, είχε ως αποτέλεσμα να παρουσιαστούν προσμίξεις της έντεχνης με τη λαϊκή μουσική.

Τι γνωρίζετε για την ορκέστα τίπικα;

Λέξεις-κλειδιά

τάνγκο, 2 βιολιά, πιάνο, κοντραμπάσο, 2 μπαντονεόν, φλάουτο, κλαρινέτο, κιθάρα

Βοήθεια

Είναι το σύνολο που παραδοσικά παίζει το…

Πλήρης απάντηση

Είναι το σύνολο που παραδοσικά παίζει το τάνγκο και περιλαμβάνει συνήθως δύο βιολιά, πιάνο, κοντραμπάσο και δύο μπαντονεόν. Πρώιμες φόρμες του συνόλου μερικές φορές περιλάμβαναν και φλάουτο, κλαρινέτο και κιθάρα.

Ποιες είναι οι ιστορικές πολιτιστικές κληρονομιές της λατινοαμερικανικής μουσικής;

Λέξεις-κλειδιά

προκολομβιανή, ισπανική/ευρωπαϊκή, αφροαμερικανική

Πλήρης απάντηση
  • Η προκολομβιανή παράδοση των ιθαγενών Ινδιάνων,
  • Η ισπανική/ευρωπαϊκή που επιδρά στην διαμόρφωση του λεγόμενου λατινοαμερικάνικου ύφους και
  • Η αφροαμερικάνικη, που ξεκινά σχεδόν ταυτόχρονα με την ισπανική με το κύμα δουλεμπορίου.

Περιγράψτε τις κατηγορίες της παραδοσιακής μουσικής της Ιαπωνίας.

Λέξεις-κλειδιά

Γκαγκάου, θέατρο Νο, οργανική μουσική, καμπούκι, τάικο

Πλήρης απάντηση

α) Τρεις κατηγορίες παραδοσιακής μουσικής:

  • Μουσική για το θέατρο Γκαγκάκου: “Ευγενική μουσική”, αναφέρεται στην αυλική μουσική της Ιαπωνίας. Το τονικό σύστημα και οι κλίμακές του προέρχονται από την κινεζική θεωρία. Τα όργανα παίζουν με λιτό τρόπο. Το τραγούδι eίναι ουσιαστικά ένας τρόπος απαγγελίας (ρετσιτατίβο) που χρησιμοποιεί τονικες διακυμάνσεις. Σε καμία περίπτωση δεν χρησιμοποιείται το βιμπράτο και το μέλισμα.
  • Μουσική για το θέατρο Νο: Εμφανίζεται τον 14ο αιώνα και θεωρείται ύψιστη μορφή σύνθεσης, λογοτεχνίας, θεάτρου και μουσικής. Το κυριότερο χαρακτηριστικό της μουσικής είναι ο ρυθμός της που βασίζεται σε μέτρα οκτώ χτυπων. Το τραγούδι βασίζεται σε 12σύλλαβους στίχους (7+5)
  • Οργανική μουσική για το κότο, το σαμιζέν και το σακουχάτσι.
  • β) άλλες μορφές: Καμπούκι, Τύμπανα Τάικο.

Τι είναι το ρετσιτατίβο;

Λέξεις-κλειδιά

όπερα, απαγγελία, συνοδεία συγχορδιών

Βοήθεια

Τον όρο ρετσιτατίβο τον συναντάμε…

Πλήρης απάντηση

Τον όρο ρετσιτατίβο τον συναντάμε στην ευρωπαϊκή όπερα και σημαίνει ένα είδος φωνητικής απαγγελίας, με συνοδεία συγχορδιών.

Τι είναι η άρια;

Λέξεις-κλειδιά

λυρικό τραγούδι, μορφολογική διάρθρωση, σόλο φωνή, ορχηστρική συνοδεία, συναίσθημα, όπερα, καντάτα, ορατόριο

Βοήθεια

Λυρικό τραγούδι με συγκεκριμένη…

Πλήρης απάντηση

Λυρικό τραγούδι με συγκεκριμένη μορφολογική διάρθρωση για σόλο φωνή και ορχηστρική συνοδεία που εκφράζει γενικά έντονο συναίσθημα. Απαντάται στην όπερα, την καντάτα και το ορατόριο

Τι γνωρίζετε για την πλοκή, την ηθοποιία, τους διαλόγους και τους ρόλους της κινεζικής όπερας;

Πλοκή

Η πλοκή αποτελείται από κάποιες σκηνές αφηγηματικές με συνοδεία χορού και παντομίμας και κάποιες λυρικές σκηνές όπου κυριαρχούν οι άριες για μια ή δυο φωνές.

Ηθοποιία/Διάλογοι

Η ηθοποιία στηρίζεται σε υπαινιγμούς: νεύματα, κίνηση των ποδιών και άλλες κινήσεις του σώματος εκφράζουν κινήσεις όπως αυτές της ιππασίας, της κωπηλασίας ή το άνοιγμα μιας πόρτας. Οι διάλογοι υπάρχουν με τη μορφή ρετσιτατίβο ή με την καθομιλουμένη γλώσσα του Πεκίνου, με το πρώτο να χρησιμοποιείται από τους σοβαρούς χαρακτήρες του έργου και τη δεύτερη από νεαρές κοπέλες και γελωτοποιούς.

Ρόλοι

Οι ρόλοι είναι αυστηρά καθορισμένοι. Περίτεχνα μακιγιάζ συμβολίζουν τον χαρακτήρα που υποδύεται κάθε φορά ο ηθοποιός. Το ρεπερτόριο περιλαμβάνει πάνω από 1.000 έργα, κυρίως από ιστορικά μυθιστορήματα που αφορούν πολιτικούς και στρατιωτικούς αγώνες.

Τι γνωρίζουμε για την κινεζική μουσική στην αρχαιότητα και τις ιδέες του Κομφούκιου;

Λέξεις-κλειδιά

3.000π.Χ., σημειογραφία, ανασκαφές, καμπάνες, λιθόφωνα, οκαρίνες, ιερά βιβλία, Γιουλάν, Κομφούκιος, παιδευτική επίδραση

Βοήθεια

Οι πρώτες μαρτυρίες για την ύπαρξη της μουσικής στην Κίνα υπάρχουν από…

Πλήρης απάντηση

Οι πρώτες μαρτυρίες για την ύπαρξη της μουσικής στην Κίνα υπάρχουν από την 3η χιλιετία π.Χ. Ήδη στη 2η χιλιετία π.Χ. αναφέρεται ένα σύστημα μουσικής σημειογραφίας το οποίο χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Πλήθος μουσικών οργάνων έχουν βρεθεί σε ανασκαφές ανάμεσά τους και χάλκινες καμπάνες, λιθόφωνα και οκαρίνες, γεγονός που δείχνει τον ενεργό ρόλο της μουσικής στις αρχές κινεζικές κοινωνίες. Οι παλαιότερες σωζόμενες γραπτές αναφορές που αφορούν τη χρήση της μουσικής χρονολογούνται από τον 11ο αιώνα π.Χ. περίπου, στα διάφορα Ιερά βιβλία και μας δίνουν πολλές σχετικές πληροφορίες. Η παλαιότερη γραμμένη μουσική είναι το Γιουλάν ή η Μοναχική Ορχιδέα, που αποδίδεται στον Κομφουκιο. Ο Κομφούκιος έλεγε ότι μουσική έχει παιδευτική επίδραση στην ανθρώπινη ψυχή.

Τι είναι το γκαμελάν;

Λέξεις-κλειδιά

Ιάβα, Μπαλί, 25 εκτελεστές, ιδιόφωνα, φλάουτα, βιολιά, τύμπανα

Βοήθεια

Παραδοσιακό μουσικό συγκρότημα της Ιάβας και του Μπαλί…

Πλήρης απάντηση

Παραδοσιακό μουσικό συγκρότημα της Ιάβας και του Μπαλί, είναι μια ορχήστρα 25 και περισσότερων εκτελεστών, που αποτελείται κυρίως από ιδιόφωνα κρουστά, ενώ μερικές φορές περιλαμβάνει και φλάουτα, βιολιά και τύμπανα.

Συμπληρωματικά

Στις επίσημες τελετές, στην ορχήστρα γκαμελάν συμμετέχουν τρεις ομάδες οργάνων, καθεμιά από τις οποίες περιλαμβάνει όργανα από τις τρεις αντίστοιχες κατηγορίες (ιδιόφωνα, κρουστά με καθορισμένο τονικό ύψος, γκονγκ).

Τι γνωρίζετε για την τάλα;

Λέξεις-κλειδιά

ρυθμικά, μέτρο, αλληλουχίες μέτρων, 6-19 χτύπους

Βοήθεια

Ο όρος τάλα αναφέρεται σε όλα τα…

Πλήρης απάντηση

Ο όρος τάλα αναφέρεται σε όλα τα ρυθμικά στοιχεία μιας σύνθεσης και περιγράφει τόσο το κάθε ρυθμικό μέτρο, όσο και τις αλληλουχίες ρυθμικών μέτρων πάνω στις οποίες χτίζεται ένα μουσικό έργο. Συνήθως αποτελείται από 6 έως 16 χτύπους το καθένα.

Συμπληρωματικά

Η έννοια δεν συναντάται στην δυτικοευρωπαϊκή μουσική. Τα τάλα διαιρούνται σε ομάδες χτύπων.

Τι γνωρίζετε για τη ράγκα;

Λέξεις-κλειδιά

δομή ινδικής, μελωδικά στοιχεία, ανιούσα/κατιούσα μορφή, μελίσματα, φράσεις, ώρα, διάθεση, βασικές νότες

Βοήθεια

Η ράγκα είναι το σημαντικότερο στοιχείο στη…

Πλήρης απάντηση

Η ράγκα είναι το σημαντικότερο στοιχείο στη δομή της ινδικής μουσικής. Με τη λέξη αυτή εννοείται το σύστημα που περιλαμβάνει όλα τα μελωδικά στοιχεία μιας σύνθεσης. Κάθε ράγκα έχει ανιούσα και κατιούσα μορφή (που μπορεί να διαφέρει), καθορισμένα μελίσματα, χαρακτηριστικές μελωδικές φράσεις και συγκεκριμένη ώρα της μέρας για εκτέλεση. Τέλος, έχει μια κυρίαρχη διάθεση (rasa) και δύο βασικές νότες, μια κύρια που συνοδεύει τη μελωδική κίνηση και μια δευτερεύουσα συνήθως μια 4η ή μια 5η ψηλότερα.

Συμπληρωματικά

Στα θεωρητικά περιγράφονται χιλιάδες ράγκα αλλά στην πράξη μόνο πενήντα περίπου χρησιμοποιούνται στην Ινδουστανική και πενήντα στην Καρνατική μουσική. Είναι δύσκολο να οριστεί τι είναι ράγκα αφενός επειδή περιγράφει εκτός από μια σειρά φθόγγων και διάφορα εξωμουσικά στοιχεία και αφετέρου επειδή δεν υπάρχει όρος αντίστοιχος στη δυτικοευρωπαϊκή μουσική παράδοση. Οι αρχαίοι Ινδοί πίστευαν ότι κάθε ράγκα ζωντανεύει μια συγκεκριμένη εικόνα η χρώμα και επικαλείται μια συγκεκριμένη θεότητα. Μοιάζει αρκετά με την έννοια του δρόμου στην ελληνική λαϊκή μουσική και με την έννοια του ήχου στη βυζαντινή.

Περιγράψτε τη δομή του ρυθμού στην αφρικανική μουσική.

Λέξεις-κλειδιά

2 κατηγορίες, τονισμός ισχυρού/ασθενούς, ρυθμός τυμπάνων, ρυθμική βάση, πολυρυθμική αντίστιξη, παλαμάκια, ξυλόφωνα, σείστρα, μεμβρανόφωνα, ρυθμικές συλλαβές

Βοήθεια

Η οργάνωση του ρυθμού μπορεί να ταξινομηθεί σε δύο κατηγορίες…

Πλήρης απάντηση

Η οργάνωση του ρυθμού μπορεί να ταξινομηθεί σε δύο κατηγορίες ανάλογα με τον τονισμό: 1) του ισχυρού μέρους, ή 2) του ασθενούς μέρους. Επίσης υπάρχει διάκριση ανάμεσα: 1) στο ρυθμό των τυμπάνων (όπου εφαρμόζεται η μετατόπιση των τονισμών μεταξύ των τυμπάνων) και 2) τη ρυθμική βάση που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια του τραγουδιού και πού πάνω σε αυτό παίζουν τα τύμπανα.

Η πολυρρυθμικη αντίστιξη, όπου ανεξάρτητα ρυθμικά σχήματα τοποθετούνται το ένα πάνω στο άλλο, πραγματοποιείται με παλαμάκια, ξυλόφωνα, σειστρα και μία ποικιλία μεμβρανοφωνων τονικων ή μη.

Στη ρυθμική βάση οι συλλαβές δε συμπίπτουν με τον παλμό της μελωδίας.

Πώς ταξινομούνται τα μουσικά όργανα;

Λέξεις-κλειδιά

Κινέζοι, Έλληνες, Μαχιλλόν, έγχορδα/πνευστά…, Χορνμπόστελ/Ζαξ, παραγωγή ήχου

Βοήθεια

Παλαιότερα συστήματα ταξινόμησης χρονολογούνται από…

Πλήρης απάντηση

Παλαιότερα συστήματα ταξινόμησης χρονολογούνται από τον 4ο αι. π.Χ. Οι Κινέζοι και οι αρχαίοι Έλληνες ταξινομούσαν τα όργανα ανάλογα με το υλικό κατασκευής τους. Στα τέλη του 19ου αι., ο Βέλγος Βίκτορ Μαχιλλόν υιοθέτησε και βελτίωσε αυτό το σύστημα. Αν και το σύστημά του περιορίστηκε στα όργανα συμφωνικής ορχήστρας της δυτικoευρωπαϊκής μουσικής παράδοσης, χρησιμοποίησε τις τέσσερις κατηγορίες των εγχόρδων, πνευστών, τονικών κρουστών και μη τονικών κρουστών. Επεκτείνοντας το σύστημα του Μαχιλλόν, οι Ε. Μ. Χορνμπόστελ και Κ. Ζαξ, το 1914, κατάφεραν να ταξινομήσουν όλα τα μουσικά όργανα κάθε μουσικού πολιτισμού, σε ένα σύστημα που βασίζεται στον τρόπο με τον οποίο παράγεται ο ήχος. Αυτό το σύστημα είναι σήμερα το πιο ευρέως αποδεκτό.

Τι είναι η λειτουργία;

Λέξεις-κλειδιά

Θεία Λειτουργία, καθολική εκκλησία, λατινικά, χορωδία, a capella, σολίστ, ορχήστρα, εκκλησιαστικό όργανο, 5 κείμενα

Βοήθεια

Ως μουσικό είδος πρόκειται για τη θεία λειτουργία…

Πλήρης απάντηση

Ως μουσικό είδος πρόκειται για τη θεία λειτουργία της Καθολικής Εκκλησίας και είναι στα Λατινικά. Είναι γραμμένη για χορωδία χωρίς τη συνοδεία οργάνων (a capella) είτε για χορωδία, σολίστ, ορχήστρα, ή/και εκκλησιαστικό όργανο. Τα 5 κείμενα που συνήθως μελοποιούνται είναι: (α) Kyrie eleison (Κύριε ελέησον) (β) Gloria (Δόξα εν Υψίστοις θεώ) (γ) Credo (Πιστεύω) (δ) Sanctus – Benedictus (Άγιος, Άγιος – Ευλoγnμέvoς ο ερχόμενος) (ε) Agnus Dei (Αμνός Θεού).

Τι είναι ο κανόνας;

Λέξεις-κλειδιά

διαφορά έναρξης

Βοήθεια

Μια σύνθεση με δύο ή περισσότερες φωνές…

Πλήρης απάντηση

Μια σύνθεση με δύο ή περισσότερες φωνές, όπου η κάθε φωνή τραγουδά ή παίζει την ίδια μελωδία με τις άλλες, αλλά με χρονική διαφορά έναρξης μεταξύ τους.

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (μέτρο):

μέτρο

Η παράμετρος που μας δείχνει την περιοδική επανάληψη του τονισμένου ανάμεσα στους ρυθμικούς παλμούς

ελλιπές μέτρο

Το πρώτο μέτρο μιας σύνθεσης που αρχίζει με έναν ή περισσότερους άτονους φθόγγους πριν από την εμφάνιση του πρώτου τονισμένου (ισχυρού). Στις κλασσικές συνθέσεις αυτή η χρονική έλλειψη συμπληρώνεται στο τελευταίο μέτρο.

διμερές μέτρο

Είναι το μέτρο που αποτελείται από δύο παλμούς (χρόνους), από τους οποίους ο πρώτος είναι ισχυρός και ο δεύτερος ασθενής

τριμερές μέτρο

Είναι το μέτρο που αποτελείται από τρεις παλμούς (χρόνους), από τους οποίους ο πρώτος είναι ισχυρός και οι επόμενοι δύο είναι ασθενείς

τετραμερές μέτρο

Είναι το μέτρο που αποτελείται από τέσσερις παλμούς (χρόνους), από τους οποίους ο πρώτος είναι ισχυρός, ο τρίτος σχετικά ισχυρός, ενώ ο δεύτερος και ο τέταρτος είναι ασθενείς

πολυρυθμία

Οι διαφορετικοί ρυθμοί που μπορεί να συνυπάρχουν χρονικά (ταυτόχρονα) αλλά μπορεί και να εναλλάσσονται κατά τη ροή ενός κομματιού

συγκοπή

Είναι η μεταβίβαση του τονισμού από το ισχυρό μέρος του μέτρου στο ασθενές

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (διαστήματα και κλίμακες):

ημιτόνιο

Το μικρότερο διάστημα στη συγκερασμένη κλίμακα μεταξύ δύο συνεχών βαθμίδων

τόνος

Το διάστημα μεταξύ δύο συνεχόμενων βαθμίδων σε μια κλίμακα, που περιέχει δύο ημιτόνια, π.χ. ΝΤΟ–ΡΕ

αλλοιώσεις

Η δίεση πριν από ένα φθογγόσημο το οξύνει κατά ένα ημιτόνιο, η ύφεση το βαρύνει, ενώ η αναίρεση ακυρώνει την προηγούμενη αλλοίωση. Οι τυχαίες αλλοιώσεις ισχύουν για το μέτρο που μπαίνουν, ενώ ο οπλισμός μπαίνει στην αρχή του πενταγράμμου και ισχύει για όλο το κομμάτι.

χρωματική κλίμακα

Είναι η κλίμακα που αποτελείται από 12 νότες που έχουν μεταξύ τους η μία από την άλλη απόσταση ημιτονίου

πεντατονική κλίμακα

Είναι ένα είδος κλίμακας που έχει πέντε φθόγγους, μεταξύ των οποίων σχηματίζονται διαστήματα 2Μ ή 3μ

bouche fermée

Τραγούδι με κλειστό το στόμα

Δώστε τους παρακάτω ορισμούς (άρθρωση και τεχνικές παιξίματος):

stacc.

Staccato – κοφτά. Τρόπος εκτέλεσης νότας, ώστε να διαρκεί λιγότερο από την πλήρη αξία της και να χωρίζεται από την επόμενη. Σημειώνεται με τελεία πάνω από το φθογγόσημο.

λεγκάτο

Legato – ενωμένα. Τρόπος εκτέλεσης νότας, ώστε να παίζεται ενωμένα με τις επόμενες. Σημειώνεται με τη σύζευξη προσωδίας.

τονισμός (accent)

Η έμφαση που δίνεται σε έναν συγκεκριμένο φθόγγο

πιτσικάτο (pizz.)

Οδηγία στους εκτελεστές εγχόρδων να παράγουν τους φθόγγους με τσίμπημα της χορδής και όχι με το δοξάρι

γκλισσάντo

Ανιούσα ή κατιούσα σειρά από συνεχόμενες νότες που ενώνουν δύο κύριους φθόγγους

κορώνα

Το σημείο που υποδηλώνει ότι ο φθόγγος ή η παύση που σημειώνονται έτσι πρέπει να κρατηθούν περισσότερο σε διάρκεια σύμφωνα με το κριτήριο του εκτελεστή

Τι είναι οι συζεύξεις;

Γενικά:

Οι συζεύξεις είναι καμπύλες που ενώνουν φθόγγους.

Σύζευξη διαρκείας:

Η σύζευξη διαρκείας ενώνει φθογγόσημα ίδιου τονικού ύψους, που παίζονται κρατημένα.

Σύζευξη προσωδίας:

Η σύζευξη προσωδίας ενώνει φθογγόσημα διαφορετικού ύψους, που παίζονται χωρίς διακοπή (δεμένα).