Τι γνωρίζετε για τη ρέγκε;

Λέξεις-κλειδιά

Τζαμάικα, calypso, rhythm ‘n’ blues, ταυτότητα, εξωτισμός, φτώχεια, βία, ναρκωτικά, Μπομπ Μάρλεϊ

Βοήθεια

Λαϊκή μουσική της Τζαμάικα. Προέρχεται από το calypso και το rhythm ‘η’ blues…

Πλήρης απάντηση

Λαϊκή μουσική της Τζαμάικα. Προέρχεται από το calypso και το rhythm ‘n’ blues. Ο ρυθμός είναι όπως και στο calypso 4/4. Ο στίχος, πότε εξωτικός πότε αγωνιστικός, έχει γίνει η δεύτερη φύση του λαού της Τζαμάικα, ενώ παράλληλα δηλώνει και την ταυτότητά του. Ο εξωτισμός από τη μια, φτώχεια, βία, ναρκωτικά απ’ την άλλη. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 η reggae πέρασε τα σύνορα της Τζαμάικα και απόχτησε διεθνή χαρακτήρα, χάρη στον Bob Marley, ο οποίος θεωρείται πατέρας της reggae μουσικής. Άλλοι εκπρόσωποι: Γκρέγκορι Άιζακς, Σούγκαρ Μίνοτ κ.ά.

Πώς δημιουργήθηκε η “Αφροαμερικανική μουσική“;

Λέξεις-κλειδιά

σκλάβοι,τραγούδια δουλειάς, ύμνοι, σύνθετοι ρυθμοί, πολύπλοκη μελωδία, μουσική λευκών, γρηγοριανό μέλος, πόλκα, μαζούρκα, καντρίλια, εμβατήριο

Βοήθεια

Οι μαύροι σκλάβοι από την Δυτική Αφρική συνδύασαν τι δική τους μουσική…

Πλήρης απάντηση

Οι μαύροι σκλάβοι από την Δυτική Αφρική συνδύασαν τι δική τους μουσική, τα τραγούδια δουλειάς και τους ύμνους με τους πολύ σύνθετους ρυθμούς και την πολύπλοκη μελωδία, με τη μουσική των λευκών (γρηγοριανό μέλος, πόλκες, μαζούρκες, καντρίλιες και στρατιωτικά εμβατήρια).

Περιγράψτε τις εξελίξεις στην όπερα από τη δεκαετία του 1950.

Λέξεις-κλειδιά

1950 πρόταση πρωτοπορίας, 1960 νέες τεχνικές, 1970 Μπέριο

Βοήθεια

Γύρω στο 1950 παρουσιάζεται η πρόταση πρωτοπορίας…

Πλήρης απάντηση

Γύρω στο 1950 παρουσιάζεται η πρόταση πρωτοπορίας των Μπρίτεν και Χανς Βέρνερ Χέντσε.

Κατά το 1960 το μουσικό θέατρο πειραματίζεται με νέες τεχνικές (κολάζ, πολύτεχνα, ακόμα και βήξιμο και μούγκρισμα), ταυτίζεται με το θέατρο του παράλογου –παράλογη μουσική για παράλογη δράση– και βγαίνει στο περιθώριο της ιστορίας της όπερας ως πειραματικό μουσικό θέατρο. Στη δεκαετία του 1960, η όπερα είναι στην ουσία απούσα, ενώ μπαίνει στην “κανονική πορεία” της, το 1970, με κύριο εκπρόσωπο το Λουτσιάνο Μπέριο και συνεχίζει την ιστορία της.

Πώς εμφανίζονται ο εξπρεσιονισμός, ο ιμπρεσιονισμός και η ατονικότητα στην όπερα;

Λέξεις-κλειδιά

Τουραντό, Πουτσίνι, Ντεμπισί, Ραβέλ, Στράους, ψυχολογική έκφραση, Σένμπεργκ, Μπεργκ, νεοκλασικισμός, ατονική

Βοήθεια

Η πρώτη όπερα που ξεπερνά τον φορμαλισμό του παρελθόντος…

Πλήρης απάντηση

Η πρώτη όπερα που ξεπερνά τον φορμαλισμό του παρελθόντος και συντάσσεται σύμφωνα με τις αρχές του εξπρεσιονισμού είναι η Τουραντό (1924) του Πουτσίνι.

Ο γαλλικός Ιμπρεσιονισμός, μετρά τρεις μόνο όπερες: Πελλέας και Μελισσάνθη (1902) του Ντεμπισί και δύο μονόπρακτες (Ισπανική Ώρα και Το Παιδί με τα Μάγια) του Ραβέλ.

Στη Γερμανία την όπερα εκπροσωπούν οι διάδοχοι του Βάγκνερ και κυρίως ο Ρίχαρντ Στράους, ο οποίος δημιουργεί την “ψυχολογική έκφραση” κατά το πρότυπο του Φρόυντ, που συμβάλλει στην εξέλιξη του εξπρεσιονιστικού μουσικού θεάτρου των Σέμπεργκ και Μπέργκ. Παράλληλα οδηγεί στο νεοκλασικισμό.

Η γλώσσα της όπερας του 20ου αιώνα είναι ατονική ή τονική με ατονικές αναφορές.

Περιγράψτε τα μουσικοπαιδαγωγικά συστήματα του 20ου αιώνα.

Λέξεις-κλειδιά

ακρόαση, τραγούδι, ρυθμικές κινήσεις, παίξιμο, δημιουργικότητα, Μοντεσόρι, Νταλκρόζ, Ορφ, Κόνταϊ, Manhattanville, Σουζούκι

Βοήθεια

Πρόκειται για μεθόδους διδασκαλίας της μουσικής για παιδιά….

Πλήρης απάντηση

Πρόκειται για μεθόδους διδασκαλίας της μουσικής για παιδιά. Όλες οι μέθοδοι περιλαμβάνουν: ακρόαση, τραγούδι, ρυθμικές κινήσεις, παίξιμο οργάνων και δημιουργικότητα, τομείς που εφαρμόζονται με διαφορετικό τρόπο από κάθε σύστημα. Εξαιρετική έμφαση δίνεται στην αυτομάθηση στο αναλυτικό πρόγραμμα της Μοντεσόρι. Ρυθμικές κινήσεις είναι η καρδιά της διδασκαλίας του Νταλκρόζ. Η προσέγγιση του Ορφ δίνει έμφαση στη δημιουργία και τον αυτοσχεδιασμό. Η μέθοδος του Κόνταϊ επικεντρώνεται πάνω στην ανάπτυξη του διαβάσματος, του γραψίματος και των ακουστικών επιδεξιοτήτων. Το μουσικό πρόγραμμα Manhattanville αναπτύσσεται από εξερευνητικές εμπειρίες σε μια εργαστηριακή τάξη. Το σύστημα του Σουζούκι, το επονομαζόμενο “Talent education” (εκπαίδευση Ταλέντου), επικεντρώνεται στην αντιληπτικότητα της ακρόασης και στη συνήθεια της μάθησης.

Ποιους νεοκλασσικούς γνωρίζετε α) από την Αγγλία, β) από την Ιταλία, γ) από τις ΗΠΑ;

Αγγλία

Γουίλιαμ Γουόλτον, Μπέντζαμιν Μπρίτεν

Ιταλία

Φερούτσιο Μπουζόνι: Φαντασία του Κοντραπούντο, Αλφρέντο Καζέλα: Σκαρλατιάνα, Νταλαπίκολα κ.ά..

ΗΠΑ

Τσαρλς Άιβς, Εντγκάρ Βαρέζ, Τζορτζ Γκέρσουιν: Ραψωδία σε Μπλε, Ένας Αμερικανός στο Παρίσι συμφωνική φαντασία για ορχήστρα, που έγινε και ταινία, κ.ά.

Τι γνωρίζετε για τον Καρλ Ορφ;

Λέξεις-κλειδιά

Κάρμονα Μπουράνα, προσωπικό στιλ, λόγος/κίνηση/μουσική, σύστημα Ορφ, μουσικό θέατρο

Βοήθεια

Από το πρώτο του έργο Κάρμινα Μπουράνα

Πλήρης απάντηση

(1895 – 1982) Γερμανία. Από το πρώτο του έργο Κάρμινα Μπουράνα, σκηνική καντάτα (για σόλο, χορωδία και ορχήστρα), καθορίζεται το προσωπικό του στιλ. Επιχειρεί τη σύνδεση λόγου – κίνησης – μουσικής, τόσο στο μουσικοθεατρικό του έργο, όσο και στο σύστημα διδασκαλίας που δημιούργησε, το “σύστημα Ορφ”. Στο μουσικό του θέατρο τα αρχαία, μεσαιωνικά και μπαρόκ στοιχεία συνυπάρχουν μέσα στους διαλόγους του, στο τραγούδι και στην ψαλμωδία (Κάτουλι Κάρμινα, χορωδιακά σε ποίηση Κάτουλου, Ο θρίαμβος της Αφροδίτης, Προμηθέας του Αισχύλου, Αντιγόνη και Οιδίπους Τύραννος του Σοφοκλή κ.ά.).

Τι γνωρίζετε για τον Πάουλ Χίντεμιτ;

Λέξεις-κλειδιά

διδασκαλία, απαγορεύτηκε από τους Ναζί, ανανέωσε μορφές, νέο σύστημα

Βοήθεια

Στο μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του ασχολήθηκε…

Πλήρης απάντηση

(1895 – 1963) Γερμανία. Στο μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του ασχολήθηκε με τη διδασκαλία της μουσικής (Βερολίνο: Ανώτατη Σχολή Μουσικής, ΗΠΑ: Πανεπιστήμιο Γέιλ, Πανεπιστήμιο Ζυρίχης). Κατά τη ναζιστική περίοδο απαγορεύτηκε το έργο του στη Γερμανία και έφυγε για την Αμερική. Ανανέωσε τις μορφές προηγούμενων εποχών ξεκινώντας από το Μπαρόκ· π.χ. σουίτα για πιάνο με ραγκτάιμ, σύμφωνα με το πνεύμα του νεοκλασικισμού. Δημιούργησε ένα δικό του σύστημα, που βασίζεται στη σειρά των φθόγγων. Έγραψε όπερες, συμφωνίες, κοντσέρτα, σουίτες, χορωδιακά τραγούδια, σχολικά έργα κ.ά.

Τι γνωρίζετε για τον Μπέλα Μπάρτοκ;

Λέξεις-κλειδιά

20ος αιώνας, κουαρτέτα, παραδοσιακή μουσική

Βοήθεια

Ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες του 20ού αιώνα…

Πλήρης απάντηση

(1881 – 1945) Ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες του 20ού αιώνα. Τα έξι κουαρτέτα του μπορούν να συγκριθούν με εκείνα του Μπετόβεν. Μελέτησε, συνέλεξε, ταξινόμησε και κατέγραψε την παραδοσιακή μουσική των Βαλκανίων, στοιχεία, τα οποία συνδύασε στο έργο του με τις πρακτικές σύνθεσης του 20ού αιώνα. Αλλα έργα του είναι: Ο Πύργος του Κυανοπώγωνα όπερα, Ο Θαυμαστός Μανδαρίνος μπαλέτο, Μουσική για Έγχορδα, Κρουστά και Τσελέστα.

Τι γνωρίζετε για τον Ντιμίτρι Σοστακόβιτς;

Λέξεις-κλειδιά

20ος αιώνας, στρατευμένος, αντιφατικό, όπερες, θέατρο, κινηματογράφος, συμφωνίες, κοντσέρτα, δωματίου

Βοήθεια

Από τους σημαντικότερους συνθέτες του 20ού αιώνα…

Πλήρης απάντηση

(1906 – 1975) Ρωσία. Από τους σημαντικότερους συνθέτες του 20ού αιώνα. Το αξιόλογο έργο του, στρατευμένο στις πολιτικές του πεποιθήσεις, δέχτηκε τόσο τις διακρίσεις της κυβέρνησης (βραβείο Λένιν) όσο και τις επικρίσεις της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος. Έργο αντιφατικό και ως προς τις επιδράσεις που δέχτηκε. Έγραψε όπερες, μουσική για θέατρο και κινηματογράφο (Η Πτώση του Βερολίνου), συμφωνίες, κοντσέρτα, μουσική δωματίου κ.ά.

Τι γνωρίζετε για τον Σεργκέι Προκόφιεφ;

Λέξεις-κλειδιά

Βοήθεια

Νεοκλασικιστής· το ύφος του χαρακτηρίζεται από…

Πλήρης απάντηση

(1891 – 1953) Ρωσία. Νεοκλασικιστής· το ύφος του χαρακτηρίζεται από έναν υγιή λυρισμό και από ρωσικό χρώμα. Έγραψε το εκπληκτικό συμφωνικό παραμύθι Ο Πέτρος και ο Λύκος, όπερες Ο Παίκτης (του Ντοστογιέφσκι), Η Αγάπη για τα Τρία Πορτοκάλια, μπαλέτα Ο Άσωτος Υιός, Ρωμαίος και Ιουλιέτα (για τα μπαλέτα του Ντιαγκίλεφ), συμφωνίες, κονσέρτα, μουσική, δωματίου κ.ά.

Τι γνωρίζετε για την νεοκλασική περίοδο του Στραβίνσκι;

Λέξεις-κλειδιά

1910, ασύμμετροι ρυθμοί, πολυτονικότητα, εκκλησιαστικοί τρόποι, σειραϊσμός

Βοήθεια

Από το 1910 αποφασίζει να στραφεί στην αρχαϊκή μορφή…

Πλήρης απάντηση

Από το 1910 αποφασίζει να στραφεί στην αρχαϊκή μορφή, να κάνει όμορφο το έργο του σύμφωνα με τα πρότυπα του κλασικισμού, όχι με τις τυποποιημένες φόρμες αλλά με τους ασύμμετρους ρυθμούς, την πολυτονικότητα, με εκκλησιαστικούς τρόπους κ.ά., που χρησιμοποιούσε ήδη. Πρόκειται για τη νεοκλασική περίοδο της ζωής του, την οποία έκλεισε με μια στροφή στο σειραϊσμό (1950), στον οποίο τόσο είχε εναντιωθεί αρχικά.

Τι γνωρίζετε για τον Ιγκόρ Στραβίνσκι;

Λέξεις-κλειδιά

φολκλορ Ρωσίας, Εκκλησία, μπαλέτα Πουλί της φωτιάς, Πετρούσκα, Ιεροτελεστία της άνοιξης, σοκάρει, βαλς, ταγκό, ραγκτάιμ

Βοήθεια

Γιος διάσημου μπάσου της όπερας…

Πλήρης απάντηση

(1882 – 1971) Ρωσία – Γαλλία – Αμερική. Γιος διάσημου μπάσου της όπερας. Εκτός από την όπερα, έρχεται σε άμεση επαφή με τη φολκλορική (παραδοσιακή) μουσική της Ρωσίας και τη μουσική της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του ύφους της μουσικής του. Από το πρώτο του μπαλέτο Το Πουλί της Φωτιάς διακρίνεται το ρωσικό χρώμα. Στα επόμενα δύο μπαλέτα του (Πετρούσκα και Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης) προσθέτει διάφωνες τραχείες αρμονίες και ρυθμούς με αποτέλεσμα να σοκάρει το κοινό του Παρισιού. Στο Η Ιστορία του Στρατιώτη για αφηγητή συνυπάρχουν ρωσικά παραμύθια με χορούς βαλς, ταγκό και ραγκτάιμ.

Εξάλλου, σε ολόκληρη τη ζωή του παρέμεινε ένας κοσμοπολίτης συνθέτης.

Άλλα έργα του: Βασιλιάς Οιδίπους, όπερα – ορατόριο σε κείμενο του Κοκτό, Απόλλων Μουσηγέτης, μπαλέτο, Περσεφόνη, όπερα, κοντσέρτο για κλαρινέτα και ορχήστρα, Τζαζ, κ.ά.

Τι γνωρίζετε για την Ομάδα των Έξι;

Λέξεις-κλειδιά

Ντορέ, Ταγιερέφ, Ορίκ, Χόνεγκερ, Μιγιό, Πουλένκ, τζαζ, πολυτονικότητα, παράδοση

Βοήθεια

Από το Σατί επηρεάζονται οι συμπατριώτες του…

Πλήρης απάντηση

Από το Σατί επηρεάζονται οι συμπατριώτες του Γάλλοι συνθέτες της “Ομάδας των Έξι” (Λουί Ντιρέ, Ζερμέν Ταγιεφέρ, Ζορζ Ορίκ, Άρθουρ Χόνεγκερ, Νταριούς Μιγιό και Φρανσίς Πουλένκ). Από τους έξι ξεχωρίζουν ο Μιγιό, ο οποίος χρησιμοποιεί μικρές φόρμες με στοιχεία λαϊκά, τζαζ κ.ά. και την πολυτονικότητα (περισσότερες από μία τονικότητες ταυτόχρονα) και ο Πουλένκ, ο οποίος είναι πιο κοντά στην παράδοση (κλασικισμό).

Τι γνωρίζετε για τον Ερίκ Σατί;

Λέξεις-κλειδιά

σουρεαλιστής, νεοκλασικιστής, βαγκνερισμός, ρομαντισμός, ιμπρεσιονισμός, χιουμορ

Βοήθεια

Σουρεαλιστής, νεοκλασικιστής και πολλά άλλα…

Πλήρης απάντηση

(1866 – 1925). Σουρεαλιστής, νεοκλασικιστής και πολλά άλλα (κυβιστής, ντανταϊστής, νεοελληνιστής) αντιδρά στο βαγκνερισμό, στο ρομαντικό λυρισμό και στον ιμπρεσιονισμό και στολίζει τη μελωδία του με χιουμοριστικά σχόλια. Έγραψε κομμάτια για πιάνο και ορχήστρα, οπερέτες, μπαλέτα, για τα οποία συνεργάστηκε με τους Κοκτό και Πικάσο, όπως π.χ. Σωκράτης για τέσσερις σοπράνο και ορχήστρα δωματίου, Συμφωνικό Δράμα σε ύφος “νεοελληνικό” κ.ά.

Περιγράψτε το στυλ του νεοκλασικισμού;

Λέξεις-κλειδιά

πολυφωνικές φόρμες μπαρόκ, ομοφωνικές κλασικισμού, νέο στιλ, όλες οι εποχές, προσωπικό στίλ, μιούζικαλ, τζαζ, ποπ, φολκ

Βοήθεια

Οι συνθέτες του νεοκλασικισμού χρησιμοποιούν τις παλιές πολυφωνικές φόρμες…

Πλήρης απάντηση

Οι συνθέτες του νεοκλασικισμού χρησιμοποιούν τις παλιές πολυφωνικές φόρμες, κοντσέρτο γκρόσο, σουίτα κ.ά, του Μπαρόκ, και ομοφωνικές, συμφωνία, κοντσέρτο κ.ά. του κλασικισμού, με ένα άλλο, νέο στιλ. Αυτό το άνοιγμα σε όλες τις εποχές και το πλήθος των πηγών οδηγεί κάθε συνθέτη να δημιουργήσει ένα ιδιαίτερο, προσωπικό στιλ. Έτσι, στο κίνημα του νεοκλασικισμού εντάσσονται συνθέτες που το έργο τους βρίσκεται κοντά στον κλασικισμό, συνθέτες που χρησιμοποιούν και στοιχεία μιούζικαλ, τζαζ, ποπ και φολκ, καθώς επίσης και συνθέτες όπως ο Ερίκ Σατί.

Τι είναι ο νεοκλασικισμός;

Λέξεις-κλειδιά

Ευρώπη, Αμερική, 1920, Ντεμπισί, Σένμπεργκ, κλασικές αρχές, απλότητα, γέφυρα, ατονικότητα, νεο-τονικότητα

Βοήθεια

Κίνημα που εμφανίστηκε στην Ευρώπη και στην Αμερική…

Πλήρης απάντηση

Κίνημα που εμφανίστηκε στην Ευρώπη και στην Αμερική στις αρχές του 20ου αιώνα (γύρω στα 1920) κάτω από την επίδραση του Ιμπρεσιονισμού του Ντεμπισί και του Εξπρεσιονισμού του Σένμπεργκ. Πρόκειται για μια επιστροφή στις κλασικές αρχές σύνθεσης. Με μια αρχαϊκή απλότητα αντιτίθεται στα σύγχρονά του κινήματα αλλά και στο ρομαντισμό. Ο νεοκλασικισμός λειτουργεί ως γέφυρα ανάμεσα στον 20ο αιώνα και στο παρελθόν. Από την ατονικότητα του Σένμπεργκ, οι συνθέτες επιχειρούν να φτάσουν στην τονικότητα του παρελθόντος με μια νέα αντίληψη (νεο-τονικότητα).

Τι γνωρίζετε για τον Άλμπαν Μπεργκ;

Λέξεις-κλειδιά

δωδεκαφθογγιστής, Σένμπεργκ, τονικά, Βόιτσεκ, Λούλου

Βοήθεια

Σημαντικός δωδεκαφθογγιστής, μαθητής του Σένμπεργ…

Πλήρης απάντηση

(1885 – 1935) Σημαντικός δωδεκαφθογγιστής, μαθητής του Σένμπεργκ. Στα τελευταία έργα του χρησιμοποιεί και τονικά στοιχεία. Έργα: Βότσεκ, Λούλου όπερες, Λυρική Σουίτα, κοντσέρτα κ.ά.

Τι γνωρίζετε για τον Άντον Βέμπερν;

Λέξεις-κλειδιά

Σένμπερκ, δωδεκάφθογγο, λίηντερ, τριο, κουαρτέτο, κοντσέρτο, παραλλαγές

Βοήθεια

Μαθητής και οπαδός του Σένμπεργκ, ακολουθεί το…

Πλήρης απάντηση

(1883 – 1945) Μαθητής και οπαδός του Σένμπεργκ, ακολουθεί το δωδεκάφθογγο σύστημα του δασκάλου του, προσαρμοσμένο όμως στο δικό του προσωπικό στυλ, που είναι ίσως απρόσιτο για τον απλό ακροατή. Έργα: λίηντερ με συνοδεία πιάνου ή μικρών οργανικών συνόλων, τρίο και κουαρτέτο για έγχορδα, κοντσέρτο για εννέα όργανα, παραλλαγές για πιάνο ή ορχήστρα κ.ά.